Dịch khớp là chất dịch được cơ thể tự tổng hợp, có tác dụng giảm ma sát khi các khớp chuyển động, giảm xóc bảo vệ các khớp khi xảy ra va chạm. Trong đó, axit hyaluronic là thành phần quan trọng của dịch khớp, tạo độ nhờn và trơn cho chất dịch này.

ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ, Phó giám đốc Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh cho biết, thông thường một khớp gối khỏe mạnh chứa khoảng 2ml dịch khớp. Khi khớp bị thoái hóa, hàm lượng dịch khớp giảm và lượng axit hyaluronic trong dịch khớp chỉ còn ½ hoặc ⅔ so với bình thường. Điều này làm dịch khớp mất đi độ trơn nhớt, sụn bị mài mòn trong quá trình chuyển động. Theo thời gian, khi sụn khớp ngày càng mỏng đi, các đầu xương ma sát với nhau ngày càng mạnh, dẫn đến trạng thái đau, sưng, cứng, giảm khả năng di chuyển và có thể hình thành các gai xương ở vùng đầu gối.

Hiện nay, tiêm axit hyaluronic đã được nhiều tổ chức y học quốc tế như Hiệp hội thấp khớp học Hoa Kỳ (ACR), Liên đoàn chống Thấp khớp Châu Âu (EULAR)... đưa vào trong hướng dẫn điều trị bệnh thoái hóa khớp gối. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêm axit hyaluronic vào khớp gối bị thoái hoá cho thấy hiệu quả điều trị rõ rệt. Sau khi được tiêm vào khớp gối, axit hyaluronic hoạt động như sau:

Giảm đau: axit hyaluronic làm giảm sản sinh các hóa chất gây viêm trong dịch khớp, ức chế cảm thụ đau ở người bệnh. Ngoài ra, các phân tử axit hyaluronic còn tạo ra một vỏ bọc, bao quanh đầu dây thần kinh, ngăn không cho các tín hiệu đau được gửi đến não. Thông qua các cơ chế này, cơn đau đầu gối có thể được giảm bớt. Một số người bệnh cho biết, tiêm axit hyaluronic giảm đau tốt hơn so với uống thuốc.

Bôi trơn: Độ nhớt của axit hyaluronic làm tăng khả năng bôi trơn khớp, giảm ma sát và giảm xóc, từ đó ngăn ngừa mất sụn và xương, cải thiện chức năng vận động của người bệnh.

Chống viêm: Axit hyaluronic còn kháng viêm hiệu quả khi ngăn chặn tác dụng của cytokine và ngăn sinh tổng hợp PGE2.

Hỗ trợ sự phát triển và bảo vệ sụn bằng cách tăng cường sản xuất sụn thông qua việc kích thích các tế bào chondrocytes, các protein proteoglycans và carbohydrate glycosaminoglycans tăng cường hoạt động.

Tăng cường sức mạnh xương nhờ vào thay đổi mật độ và độ dày của xương dưới sụn. Những thay đổi trong cấu trúc xương này có thể giúp giảm áp lực lên sụn khi đầu gối chịu tác động của trọng lượng.

Một ưu điểm nổi bật khác của tiêm axit hyaluronic là phương pháp này gần như không có tác dụng phụ. Người bệnh có thể cảm thấy đau nhẹ và tích tụ một ít dịch khớp tại chỗ viêm. Tuy nhiên, các hiện tượng này sẽ biến mất trong vài ngày.

Bác sĩ Anh Vũ cho biết, điều trị thoái hóa khớp gối bằng cách tiêm axit hyaluronic được chỉ định trong trường hợp người bệnh chườm nóng hoặc chườm lạnh không hiệu quả; không thể dùng thuốc giảm đau hoặc thuốc giảm đau không có tác dụng; đang chờ thay khớp gối; người cao tuổi...

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định tiêm axit hyaluronic như một liệu pháp điều trị độc lập hoặc phải phối hợp với các thuốc khác như thuốc chống viêm không steroid, thuốc chống thoái hóa khớp tác dụng chậm... Một phác đồ điều trị thoái hóa khớp có thể từ 3 đến 5 lần tiêm, mỗi lần cách nhau 1 tuần. Tuy chỉ lưu trong dịch khớp 7 ngày, axit hyaluronic duy trì tác dụng trong 6 tháng do kích thích khớp tự sản xuất axit hyaluronic.

Bác sĩ Vũ khuyến cáo, dù tiêm axit hyaluronic mang lại hiệu quả vượt trội nhưng để kiểm soát tốt bệnh lý thoái hóa khớp gối, người bệnh nên kết hợp với lối sống khoa học như dinh dưỡng hợp lý, duy trì cân nặng lành mạnh, vận động thường xuyên với cường độ thích hợp...

Phi Hồng