Xương cụt là phần cuối cùng của cột sống, bao gồm 3-5 đốt sống hợp nhất. Xương cụt đóng vai trò quan trọng trong việc giữ thăng bằng và nâng đỡ trọng lượng cơ thể khi ngồi, đồng thời là điểm bám của nhiều gân, dây chằng và cơ.

Người bị đau xương cụt cảm thấy khó chịu ở vùng dưới cùng của lưng, cơn đau tăng lên khi chuyển từ tư thế ngồi sang đứng, không cúi được. Đau còn có thể xuất hiện khi đại tiện, quan hệ tình dục... Cơn đau kéo dài có thể làm xuất hiện các vấn đề khác như đau lưng, đau thần kinh tọa, rối loạn giấc ngủ, lo âu.

BS.CKI Đào Phạm Thái Sơn, đơn vị Cột Sống, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết có rất nhiều nguyên nhân có thể gây đau xương cụt từ lối sống cho đến bệnh lý.

Chấn thương: Ngã mạnh có thể làm tổn thương xương cụt, gây bầm tím, trật hoặc gãy xương. Khi tham gia các môn thể thao như đạp xe hoặc chèo thuyền, cơ thể liên tục nghiêng về phía trước và phía sau. Những chuyển động lặp lại có thể gây căng thẳng cho các mô xung quanh xương cụt, dẫn đến đau.

Ngồi lâu: Tình trạng này có thể tạo áp lực lớn lên xương, làm tăng nguy cơ đau xương cụt, nhất là khi ngồi trên bề mặt cứng.

Trọng lượng cơ thể không lành mạnh: Thừa cân tạo áp lực lên vùng xương cụt, khiến xương nghiêng về phía sau và dễ bị đau hơn. Ngược lại, khi cơ thể quá gầy và thiếu đệm mỡ ở vùng mông, xương cụt có thể cọ xát trực tiếp vào cơ, dây chằng và gân, dẫn đến viêm đau.

Mang thai hoặc sau sinh: Trong ba tháng cuối thai kỳ, cơ thể tiết ra các hormone làm mềm vùng kết nối giữa xương cụt và xương cùng, giúp xương linh hoạt hơn khi sinh nở. Tuy nhiên, điều này làm căng cơ và dây chằng, khiến xương cụt bị đau và có thể đau kéo dài đến sau sinh.

Ung thư: Trong một số trường hợp ít gặp, đau có thể là dấu hiệu của ung thư gần xương cụt hoặc di căn đến vùng xương này. Một số loại ung thư có thể gây ra tình trạng này như u nguyên phát dưới ống sống, ung thư tuyến tiền liệt hoặc trực tràng... Nếu đau xương cụt do ung thư, người bệnh có thể các triệu chứng kèm theo như tê hoặc ngứa ran ở tay, chân, bẹn; khó đại tiểu tiện; nhìn thấy khối u xung quanh vùng xương cụt.

Theo bác sĩ Sơn, đau xương cụt thường không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, người bệnh nên nhanh chóng đi khám nếu cơn đau xuất hiện sau một chấn thương đột ngột kèm các biểu hiện như mất cảm giác, bầm tím rộng, thay đổi khả năng phối hợp vận động, mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột. Nếu đau xương cụt mà không có chấn thương vật lý rõ ràng có thể là bệnh lý tiềm ẩn. Trường hợp này cũng cần đi khám nếu đau không rõ nguyên nhân và không giảm sau hai tuần, đau mạn tính tái phát, đau nhiều hơn khi điều trị tại nhà, đau kèm sốt...

Bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang, CT 1975 lát cắt, MRI 3 Tesla... để đánh giá tình trạng bệnh, từ đó điều trị phù hợp như dùng thuốc đường uống hoặc tiêm để giảm sưng đau, dùng thuốc làm mềm phân nếu đau khi đi đại tiện, xoa bóp giảm đau, tập vật lý trị liệu giúp kéo giãn cơ và cải thiện tư thế. Trong trường hợp rất ít gặp, bác sĩ chỉ định phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ xương cụt. Thời gian phục hồi sau phẫu thuật có thể mất vài tháng. Để tăng hiệu quả giảm đau, người bệnh có thể tắm nước ấm, ngồi trên gối vòng hoặc đệm gel giúp giảm áp lực lên xương cụt.

Phi Hồng

Độc giả gửi câu hỏi về bệnh cơ xương khớp tại đây