BS.CKI Vũ Ngọc Bảo Quỳnh, khoa Phẫu thuật Cột sống, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết đau lưng thường gặp ở người cao tuổi, song ngày càng phổ biến ở người trẻ. Nguyên nhân chủ yếu là do thói quen vận động không phù hợp.

Ít vận động, ngồi nhiều khiến cơ lưng ít được rèn luyện và duy trì sức mạnh, yếu đi, co cứng cơ, suy giảm chức năng và dễ dẫn đến các cơn đau mỏi. Khi ngồi, trọng lượng cơ thể dồn lên phần thắt lưng, tạo áp lực lớn lên cột sống và đĩa đệm. Thời gian ngồi càng dài, áp lực càng lớn, lâu dần có thể làm đĩa đệm bị thoái hóa hoặc lồi ra ngoài.

Tư thế ngồi sai như cong lưng, cúi gập người về phía trước hoặc ngồi lệch sang một bên cũng làm tăng gánh nặng lên cột sống, gây tổn thương các cơ và dây chằng, dẫn đến bệnh lý như thoát vị đĩa đệm, gai cột sống, đau thần kinh tọa...

Vận động quá sức hoặc đột ngột như đẩy tạ nặng khi tập gym, nâng vác đồ vật quá nặng... đều có thể gây đau lưng. Lúc này, vận động không đúng cách, sai tư thế có thể làm giãn, rách dây chằng hoặc căng cơ ở vùng thắt lưng, thậm chí gây ra các chấn thương như lún xẹp đốt sống, thoát vị đĩa đệm...

Mắc các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vảy nến... Dấu hiệu thường gặp gồm đau khởi phát ở vùng lưng dưới hoặc mông, sau đó có thể lan đến ngực, vai, đùi, gót chân, mắt cá chân. Đau nhiều khi nghỉ ngơi, nhất là vào ban đêm hoặc sáng sớm, ảnh hưởng giấc ngủ, gây mệt mỏi trong ngày, đau giảm khi vận động.

Đau lưng ở người trẻ còn có thể liên quan đến căng thẳng kéo dài, mất ngủ, thừa cân - béo phì làm tăng áp lực lên cột sống, hoặc thiếu hụt vitamin D và canxi làm giảm mật độ xương. Một số trường hợp ít gặp hơn có thể do bệnh lý thận, sỏi niệu quản, u cột sống.

Bác sĩ Quỳnh cho biết đau lưng ở người trẻ là tình trạng có thể phòng ngừa nếu xây dựng thói quen sống khoa học. Người trẻ nên vận động thường xuyên, vừa sức để tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt của hệ thống gân, cơ, dây chằng. Một số bài tập thích hợp như plank, bơi lội, yoga... Nếu công việc phải ngồi nhiều, hãy cố gắng đứng lên đi lại sau khoảng 30-45 phút, duy trì tư thế đúng khi ngồi, đứng hay mang vác vật nặng. Dinh dưỡng đầy đủ, bổ sung đủ canxi, vitamin D. Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc và tránh làm việc quá sức.

Bác sĩ Quỳnh cho hay đa số các trường hợp đau lưng ở người trẻ là lành tính, có thể kiểm soát tốt bằng cách thực hiện lối sống khoa học và chăm sóc tại nhà đúng cách như nghỉ ngơi nhiều, chườm lạnh và chườm nóng xen kẽ, vận động nhẹ nhàng... Tuy nhiên, nếu cơn đau xảy ra thường xuyên hoặc không giảm sau một thời gian, người bệnh nên đi khám, nhất là khi có các dấu hiệu cảnh báo đau lưng kiểu viêm. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, các bệnh lý này có thể khiến cột sống dính cứng, biến dạng, gây hạn chế vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Phi Hồng