Sự thật về cơn ngứa khi chạy bộ

Cảm giác ngứa ran xuất hiện sau vài phút chạy là trải nghiệm quen thuộc của nhiều runner mới hoặc người vừa quay lại tập sau thời gian gián đoạn. Theo chuyên gia sinh lý học vận động Katie Lawton, hiện tượng này khá phổ biến, chủ yếu ở chân và vùng bụng. Cơn ngứa gây khó chịu nhưng hiếm khi nguy hiểm. Với nhiều người, điều khiến họ nản nhất không phải là bị ngứa, mà là cảm giác không hiểu cơ thể đang phản ứng với điều gì.

Khi cơ thể bắt đầu vận động, tim đập nhanh hơn, bơm nhiều máu tới các nhóm cơ. Lưu lượng máu tăng làm các mao mạch dưới da giãn nở. Sự giãn nở này kích thích tế bào thần kinh, tạo nên tín hiệu mà não ghi nhận là cần phản ứng dưới dạng cảm giác ngứa hoặc bị châm chích. Ở người ít vận động, mạng lưới mạch máu chưa quen với thay đổi đột ngột, nên phản ứng càng dễ xuất hiện.

Một nghiên cứu đăng trên Thư viện Y học Mỹ cho thấy tập luyện sức bền đôi khi kích hoạt giải phóng histamine, hợp chất khiến mạch máu giãn nở và có thể góp phần gây ngứa. Đặc điểm da cũng ảnh hưởng nhiều. Da khô, nhạy cảm, đang kích ứng hoặc viêm da cơ địa dễ phản ứng với mồ hôi, ma sát và quần áo bó. Nước giặt, hương liệu, chất liệu vải thô, đường may cứng hoặc muối mồ hôi đọng lâu đều khiến cơn ngứa tăng lên.

Runner không cần quá lo lắng vì cảm giác này thường giảm dần khi cơ thể quen với tần suất và cường độ tập. Cleveland Clinic xem đây là dấu hiệu cho thấy bạn đang tăng tải hơi nhanh và nên điều chỉnh tiến độ. Nếu cơn ngứa tăng mạnh khi đang chạy, bạn có thể giảm tốc, chuyển sang đi bộ và tập trung hít thở sâu. Nhiều runner cho biết chỉ cần 3 đến 5 phút giảm nhịp là cảm giác dịu đi để tiếp tục bài tập. Sau khi hoàn thành buổi chạy, tắm nước ấm, dùng sữa tắm dịu nhẹ và thoa dưỡng ẩm có thể giúp giảm kích ứng.

Để phòng tránh, runner nên khởi động kỹ và tăng tải từ tốn, giúp hệ tim mạch và thần kinh thích nghi dần. Katie Lawton gợi ý bắt đầu bằng vài phút đi bộ nhanh, sau đó jog nhẹ trước khi bước vào pace mục tiêu. Trang phục cũng quan trọng. Nên chọn chất liệu thoáng khí, thấm hút tốt, đường may phẳng để hạn chế ma sát. Người có da khô hoặc nhạy cảm nên ưu tiên vải mềm, ít cọ xát.

Chăm sóc da là bước không nên bỏ qua. Việc dưỡng ẩm, uống đủ nước, tắm sớm sau khi chạy và loại bỏ muối, mồ hôi trên da giúp giảm nguy cơ kích ứng. Các vùng như đùi trong, nách hoặc khu vực cọ xát bởi dây áo ngực có thể thoa thêm kem hoặc sáp chống cọ xát.

Runner cần lắng nghe cơ thể. Ngứa nhẹ, thoáng qua và không kèm dấu hiệu bất thường thường vô hại. Nếu tình trạng kéo dài nhiều tuần, ngứa dữ dội hoặc đi kèm mề đay, khó thở, bạn nên giảm khối lượng tập và tới cơ sở y tế để được đánh giá cụ thể.

Hiểu rõ hiện tượng này giúp runner tự tin hơn khi bước vào đường đua VnExpress Marathon Hải Phòng 2025, thay vì lo lắng cơ thể gặp vấn đề. Giải diễn ra ngày 21/12, mùa thứ ba, với nhiều cải tiến về cung đường cho các cự ly 5km, 10km. Sự kiện quy tụ dàn elite phong trào, thu hút những runner đặt mục tiêu phá kỷ lục cá nhân. Giải đang mở đăng ký giai đoạn Late, runner quan tâm đăng ký tại đây.

Hải Long