Trong marathon, chạy theo đường tiếp tuyến (running the tangents) là kỹ thuật chạy trên lộ trình ngắn nhất có thể, đặc biệt khi đường đua có các khúc cua, vòng xuyến... Nói cách khác, khi đường đua cong, thay vì ôm ngoài hoặc chạy vòng rộng, runner cắt vào bên trong và chạy đường thẳng (hoặc gần thẳng) từ điểm cực bên trong của khúc cong này tới điểm cực bên trong của khúc tiếp theo.
Cách chạy theo đường tiếp tuyến ở khúc cua và ngã ba, ngã tư.
Kỹ thuật này giúp giảm tổng quãng đường thực tế, từ đó tránh dư met và cải thiện thời gian chạm đích. Theo tiêu chuẩn của Liên đoàn Điền kinh Thế giới, Tổ chức chạy đường dài Mỹ (RRCA) và Liên đoàn Điền kinh Mỹ (USATF)... đường tiếp tuyến thường được cơ quan đo đạc dùng để xác định quãng đường chính xác 42,195km cho cự ly full marathon.
Nếu không áp dụng kỹ thuật chạy theo đường tiếp tuyến, vận động viên có thể chạy dài hơn từ 300 đến 500 met. Với pace trung bình 5:00, phần quãng đường cộng thêm này tương đương khoảng một đến hai phút, đủ dài để ảnh hưởng đến mục tiêu lập kỷ lục cá nhân hoặc đạt chuẩn tham dự các giải lớn
Thực tế các giải đấu cho thấy, đồng hồ VĐV thường cung cấp thông số quãng đường dài hơn so với chuẩn. Nguyên nhân đến từ việc nhiều người có thói quen vào cua quá rộng, khiến quãng đường chạy thực tế dài hơn. Trong đám đông hoặc khi bị chắn lối, thói quen phổ biến của runner là chạy zig-zag để vượt, làm tăng thêm vài met.
Việc rẽ sang trạm tiếp nước đặt ở mép ngoài rồi quay lại đường đua cũng góp phần tạo ra sai số. Ngoài ra, thao tác bấm đồng hồ không trùng thời điểm bước qua vạch xuất phát hoặc vạch đích cũng khiến kết quả hiển thị chênh lệch so với cự ly chuẩn.
Huỳnh Anh Khôi chạy theo đường tiếp tuyến khi lên Cầu Bãi Cháy ở VnExpress Marathon Hạ Long 2025. Video: Hải Long
Để hạn chế tình trạng này, runner cần chủ động chọn vị trí, tránh bị cuốn vào đám đông. Nếu có không gian, chạy sát lề trong theo đường tiếp tuyến khi vào cua. Trước khi thi đấu cần nghiên cứu vị trí trạm nước để sớm di chuyển về đúng bên, sau đó nhanh chóng trở lại đường tiếp tuyến, tránh rẽ lệch quá sớm hoặc kết thúc quá muộn. Khi vào cua, cần quan sát trước, điều chỉnh dần sang mép trong và giữ nhịp độ ổn định, tránh rẽ quá rộng hoặc giảm tốc quá sớm.
Chia sẻ trên chuyên trang Runner's World, Sydney Devore - huấn luyện viên có chứng nhận của Hiệp hội chạy đường dài Mỹ (RRCA), cho biết tại Boston Marathon 2023, cô từng áp dụng kỹ thuật này. Kết quả GPS ghi nhận quãng đường ngắn hơn 400 met so với giải trước. Theo cô, việc bám sát đường tiếp tuyến cho phép duy trì pace đúng kế hoạch thay vì phải tăng tốc bù lại phần chạy thừa.
Một số VĐV kinh nghiệm còn có thói quen xem trước bản đồ chính thức, đánh dấu những vị trí có thể áp dụng đường tiếp tuyến để tiết kiệm thời gian.
Blue line - vạch kẻ báo hiệu cung đường tối ưu nhất cho VĐV tại Berlin Marathon. Ảnh: Run ABC
Dù vậy, không phải lúc nào runner cũng có thể áp dụng trọn vẹn kỹ thuật này. Ở những giải có mật độ người tham gia đông, chen vào trong gây mất sức hoặc tiềm ẩn va chạm. Trong các khúc cua quá gắt, người chạy có thể chọn hướng rộng hơn để giữ thăng bằng.
Ngoài ra, đồng hồ GPS không phản ánh chính xác tuyệt đối quãng đường. Tín hiệu thường lệch ở các đoạn hẹp, nhiều nhà cao tầng hoặc đường cong. Vì vậy, số liệu hiển thị trên thiết bị chỉ nên dùng tham khảo, thay vì kết luận đường đua dài hoặc ngắn hơn công bố.
Sau khi hoàn thành giải, runner có thể xem lại bản đồ GPS để phân tích mình đã đi những đoạn nào vòng ngoài, chỗ nào zig-zag hoặc lấy nước quá rộng. Việc này giúp điều chỉnh thói quen cho các lần thi đấu tiếp theo. Một số huấn luyện viên còn khuyên đặt mục tiêu giảm dần số met thừa qua từng giải như một tiêu chí cho thấy sự tiến bộ.
Lan Anh