Bác sĩ Trần Thị Trà Phương, Khoa Dinh dưỡng - Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết thông tin trên, thêm rằng nhu cầu canxi thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của cơ thể. Trẻ 0-6 tháng tuổi cần khoảng 200 mg/ngày, trẻ 1-8 tuổi cần 1.000 mg, 9-18 tuổi cần khoảng 1.300 mg để đáp ứng nhu cầu phát triển xương. Người trưởng thành cần khoảng 800-1.000 mg, còn phụ nữ mang thai và người cao tuổi thường cao hơn là 1.300 mg/ngày. Phụ nữ trên 50 tuổi và nam giới trên 70 tuổi cần 1.200 mg/ngày để phòng ngừa loãng xương.

Chế độ ăn cân đối với sữa và chế phẩm từ sữa, cá nhỏ ăn cả xương, tôm cua, rau xanh đậm... có thể đáp ứng phần lớn nhu cầu canxi hằng ngày. Khi chế độ ăn không đủ, bác sĩ mới chỉ định bổ sung thêm bằng thuốc hoặc thực phẩm chức năng. Bác sĩ Phương cho hay tự ý mua viên uống canxi để phòng loãng xương hay tăng chiều cao cho trẻ kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe.

Sỏi thận

Lượng canxi dư thừa được đào thải qua nước tiểu, kết hợp với oxalat và phosphat tạo thành tinh thể. Nếu kéo dài, tinh thể tích tụ thành sỏi, gây đau lưng, tiểu buốt, tắc nghẽn đường tiết niệu. Bổ sung liều cao trong thời gian dài có thể làm tăng canxi huyết, làm giảm chức năng lọc của thận, có thể tiến triển đến suy thận mạn. Người bệnh có biểu hiện khát nhiều, tiểu nhiều, mệt mỏi, buồn nôn.

Ảnh hưởng tim mạch

Thừa canxi có thể lắng đọng trong thành mạch, hình thành mảng vôi hóa. Về lâu dài, vôi hóa động mạch làm mạch kém đàn hồi, tăng nguy cơ cao huyết áp, rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Rối loạn tiêu hóa

Người bổ sung nhiều canxi dễ bị táo bón, đầy hơi, khó tiêu. Bác sĩ Phương cho hay canxi dư cũng làm giảm hấp thu sắt, kẽm và một số thuốc như tetracycline, fluoroquinolone, bisphosphonate (thuốc loãng xương).

Ảnh hưởng xương

Canxi chỉ phát huy hiệu quả khi đi kèm vitamin D và cân bằng với phospho. Nếu chỉ bổ sung canxi liều cao mà thiếu vitamin D, quá trình khoáng hóa xương bị rối loạn, xương kém bền chắc, dễ gãy.

Rối loạn hormone tuyến cận giáp

Tuyến cận giáp kiểm soát lượng canxi và phospho trong cơ thể. Khi canxi dư thừa, hoạt động điều hòa này bị rối loạn, có thể dẫn đến tăng tiết hormone tuyến cận giáp (cường cận giáp), gây tăng canxi máu.

Co thắt cơ, ảnh hưởng tâm lý

Người lớn tuổi có thể bị chuột rút, đau cơ do tích tụ canxi lâu dài trong mô. Thừa canxi cũng ảnh hưởng đến thần kinh, gây cáu gắt, bối rối, trầm cảm.

Tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ

Thai phụ uống canxi liều cao không theo chỉ định của bác sĩ có thể làm tăng nguy cơ tiền sản giật, sỏi thận, táo bón. Thai nhi có nguy cơ vôi hóa bánh nhau, thai chậm phát triển trong tử cung.

Ảnh hưởng đến trẻ em

Thừa canxi không giúp trẻ cao nhanh hơn mà còn có thể gây táo bón, chán ăn, mất cân bằng vi chất (sắt, kẽm), ảnh hưởng gián tiếp đến sự phát triển chiều cao.

Những người bổ sung canxi theo chỉ định nên uống đủ nước, khoảng 2-3 lít mỗi ngày (tùy cân nặng, mức độ vận động và tình trạng bệnh lý), giúp làm loãng nước tiểu, giảm nguy cơ lắng đọng tạo sỏi. Thời điểm bổ sung phù hợp nhất là vào buổi sáng hoặc trưa, sau bữa ăn khoảng một giờ. Tránh uống canxi chung với sắt, kẽm, trà, cà phê do có thể làm giảm hấp thu.

Để nâng cao khả năng hấp thu, khi dùng thực phẩm giàu canxi hoặc viên bổ sung, nên hạn chế ăn kèm lượng lớn thực phẩm chứa nhiều phytate (trong ngũ cốc nguyên cám) hay oxalate (trong rau bina, củ cải đường) vì có thể làm giảm hấp thu. Tiếp xúc với ánh nắng buổi sáng, duy trì vận động hợp lý giúp cơ thể tổng hợp vitamin D, hỗ trợ canxi phát huy tác dụng.

Người bị suy thận, sỏi thận, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, người cao tuổi, người có nhiều bệnh nền hoặc đang dùng thuốc điều trị bệnh tim mạch, loãng xương... bổ sung canxi cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Trịnh Mai