Chị Hạ điều trị ở một cơ sở y tế hơn 10 ngày, được chẩn đoán hạ canxi máu, sau khi xuất viện tái phát nặng ngực. BS.CKI Đặng Thị Oanh, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết bệnh nhân nhập viện trong tình trạng huyết áp ổn định, nặng ngực. Kết quả CT cho thấy hình ảnh thuyên tắc bán phần các nhánh động mạch phổi hai bên.

Bác sĩ Oanh xác định đây là trường hợp thuyên tắc phổi nguy cơ thấp, khả năng liên quan đến hội chứng kháng phospholipid - một rối loạn tự miễn gây tăng đông máu, thường gặp ở phụ nữ trung niên có tiền sử dùng thuốc tránh thai lâu. Người bệnh sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày hơn 15 năm.

Hội chứng kháng phospholipid (APS) là bệnh tự miễn khiến máu dễ đông bất thường do xuất hiện các kháng thể kháng phospholipid. Bệnh gây huyết khối tĩnh mạch hoặc động mạch, biến chứng thai kỳ như sảy thai liên tiếp, thai chết lưu, tiền sản giật.

Bác sĩ Oanh giải thích thuốc tránh thai chứa estrogen và progestin có thể làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối, thuyên tắc phổi do estrogen kích thích tăng các yếu tố đông máu, giảm chất chống đông tự nhiên khiến máu dễ tạo thành huyết khối. Bác sĩ dẫn báo cáo đăng trên Thư viện Y khoa Mỹ cho thấy tỷ lệ huyết khối tĩnh mạch gồm huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản khoảng 3 ca/10.000 phụ nữ mỗi năm.

Chị Hạ được điều trị bằng thuốc kháng đông máu. Trong quá trình nằm viện, sinh hiệu của người bệnh luôn ổn định, không còn khó thở, tim đều, phổi trong. Siêu âm tim và siêu âm tĩnh mạch chi dưới không phát hiện huyết khối thứ phát. Chị xuất viện sau 5 ngày, tái khám theo lịch hẹn.

Theo bác sĩ Oanh, thuyên tắc phổi là tình trạng cục máu đông di chuyển từ tĩnh mạch (thường là chi dưới) lên phổi, làm tắc nghẽn dòng máu và cản trở quá trình trao đổi oxy. Bệnh có thể diễn tiến âm thầm với các triệu chứng mệt, khó thở hay ngộp thở, nặng ngực...

Bệnh nguy hiểm, có thể khởi phát đột ngột và nguy cơ tái phát cao. Bác sĩ khuyến cáo phụ nữ hạn chế dùng thuốc tránh thai chứa nội tiết tố, giữ cân nặng phù hợp, tăng cường vận động... Phụ nữ đang sử dụng thuốc tránh thai nếu có dấu hiệu khó thở, đau ngực, sưng chân... cần thăm khám sớm. Người có tiền sử huyết khối nên dùng biện pháp tránh thai khác như đặt vòng, cấy que, miếng dán hoặc triệt sản (thắt ống dẫn trứng ở nữ và thắt ống dẫn tinh ở nam).

Nhật Thành

* Tên người bệnh đã được thay đổi