Bộ Y tế ngày 6/12 hướng dẫn phụ huynh chăm sóc, theo dõi cho trẻ từ 12 đến 17 tuổi trước và sau khi tiêm chủng. Đầu tiên, cha mẹ và người giám hộ đọc kỹ thông tin trong giấy mời tiêm chủng, điền thông tin và ký vào phiếu đồng ý. Gia đình cần cài đặt ứng dụng sổ sức khỏe điện tử trước khi tiêm và đưa trẻ đi tiêm chủng theo đúng lịch hẹn (thời gian, địa điểm). Cho trẻ ăn uống đầy đủ trước khi tiêm.
Khi tiêm chủng, phụ huynh nên hướng dẫn và cùng trẻ thực hiện đầy đủ thông điệp 5K như khai báo y tế, đeo khẩu trang rửa tay hoặc sát khuẩn tay thường xuyên, hạn chế nói chuyện tiếp xúc với người khác ở điểm tiêm chủng, giữ khoảng cách an toàn.
Gia đình cần chủ động thông báo cho giáo viên, nhân viên y tế các thông tin như thông tin cá nhân trẻ, họ tên cha mẹ, người giám hộ và số điện thoại liên hệ. Thông báo tình trạng sức khỏe của trẻ như ốm, sốt, tiền sử dị ứng, dị tật bẩm sinh, hoặc có phản ứng mạnh với vaccine phòng Covid-19 ở lần tiêm chủng trước như phản vệ, sốt cao... Để trẻ ở lại điểm tiêm 30 phút theo dõi sau tiêm.
Khi về nhà, gia đình cần theo dõi và hỗ trợ trẻ 24/24h trong ba ngày đầu, không cho vận động mạnh, đảm bảo dinh dưỡng.
Theo dõi các dấu hiệu sau tiêm chủng như ở miệng thấy có cảm giác tê quanh môi hoặc lưỡi; ở da thấy có phát ban, nổi mẩn đỏ, tím tái, đỏ da hoặc chảy máu, xuất huyết dưới da; ở họng có cảm giác ngứa, căng cứng, nghẹn họng, nói khó. Một số dấu hiệu khác như đau đầu kéo dài hoặc dữ dội, li bì; ngủ gà, lú lẫn, hôn mê, co giật; đau tức ngực, hồi hộp đánh trống ngực kéo dài, ngất. Đường tiêu hóa có dấu hiệu nôn, đau quặn bụng, tiêu chảy hay dấu hiệu khó thở, thở rít, khò khè, tím tái.
Các biểu hiện toàn thân khác như chóng mặt, choáng, xây xẩm, cảm giác muốn ngã, mệt bất thường. Đau dữ dội bất thường tại một hay nhiều nơi không do va chạm, sang chấn,...
Người nhà thường xuyên đo hoặc nhắc nhở trẻ đo thân nhiệt. Khi sốt dưới 38,5 độ C thì cởi bớt hay nới lỏng quần áo, chườm/lau bằng khăn ấm tại trán, hố nách, bẹn, uống đủ nước, không để nhiễm lạnh, đo lại nhiệt độ sau 30 phút. Sốt từ 38,5 độ C trở lên thì sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của nhân viên y tế. Nếu không cắt được sốt hoặc sốt lại trong vòng hai tiếng cần thông báo ngay cho nhân viên y tế và đến cơ sở y tế gần nhất.
Tiến sĩ Phạm Quang Thái, Trưởng văn phòng Tiêm chủng mở rộng miền Bắc, khuyến cáo trẻ 12-17 tuổi cần được theo dõi sát sao hơn người lớn khi tiêm chủng, bởi đây là lứa tuổi có những xáo trộn về tâm sinh lý, hormone. Những xáo trộn này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn của buổi tiêm, trong đó yếu tố tâm lý tác động lớn đến phản ứng của cơ thể với vaccine.
"Do đó, các hướng dẫn liên quan tới tiêm chủng trẻ em đều cho phép cha mẹ, người giám hộ có mặt trong buổi tiêm để hỗ trợ tốt nhất, trấn an tâm lý các cháu", ông Thái nói.
Một số chuyên gia khuyến cáo người thân nên nói chuyện với trẻ trước khi tiêm về những phản ứng cơ thể có thể xảy ra. Với nhân viên y tế tại cơ sở tiêm, phụ huynh cần nói rõ về bất kỳ loại dị ứng nào mà trẻ từng gặp phải.
Hướng dẫn phụ huynh trước khi đưa con đi tiêm chủng. Video: Bộ Y tế
Việt Nam đang triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine Covid-19 cho trẻ em, sử dụng vaccine Pfizer. Theo báo cáo của Bộ Y tế, đến nay, tổng số liều vaccine đã tiêm cho nhóm trẻ này là hơn 5 triệu liều. Miền Nam và miền Bắc là hai khu vực tiêm cho trẻ nhiều nhất, khu vực Tây nguyên chưa tiêm cho trẻ.
Bộ Y tế ghi nhận khoảng 0,3% trẻ bị phản ứng thông thường sau tiêm. Các phản ứng thông thường này là sốt, đau vết tiêm, đau cơ, đau đầu, mệt mỏi... Ba trẻ tử vong sau tiêm, được xác định là phản ứng phản vệ độ 4 (cơ thể phản ứng quá mức với vaccine Covid-19).
Lãnh đạo Chính phủ hôm 5/12 yêu cầu nghiên cứu phương án tiêm chủng cho trẻ em từ 5 tuổi trên cơ sở khoa học, an toàn, phù hợp diễn biến dịch bệnh trong nước và thực tiễn các nước.
Thùy Anh