Đối với bà Sao, tin tức mắc bệnh ung thư đến rất đột ngột. "Cổ tôi nhìn bên ngoài không có bướu nhưng kết quả sinh thiết lại ra ung thư" bà nói, tay chỉ vào dòng chữ "ung thư tuyến giáp giai đoạn hai", thêm rằng ba ngày đầu hầu như không ăn vì bị sốc.

Người phụ nữ cho biết bị khàn giọng, khó nuốt, khó thở kéo dài. Ban đầu, bà cho rằng chỉ là bệnh cảm thông thường. Đến khi bệnh mãi không khỏi, bà mới khám chữa.

Bác sĩ giải thích bệnh đang ở giai đoạn sớm, tỷ lệ điều trị thành công cao, cùng lời động viên của chồng con, bà mới dần lấy lại bình tĩnh. Nhờ đáp ứng tốt các phương pháp điều trị, tái khám định kỳ, ăn uống khoa học, giữ tinh thần lạc quan, hiện tế bào ung thư của bà Sao được khống chế.

Song bà thường xuyên bị ho, sổ mũi, đau họng, nhất là khi thời tiết chuyển mùa, nắng mưa thất thường do suy giảm miễn dịch sau quá trình điều trị ung thư. Bà được khuyến cáo tiêm vaccine phòng ngừa. Từ năm 2019, bà bắt đầu tiêm vaccine cúm phòng bệnh, ngoài ra có bạch hầu, ho gà, sởi, phế cầu để phòng viêm phổi.

Còn ông Nguyễn Minh Tuấn, 70 tuổi, ở phường An Khánh, TP HCM chia sẻ từng bị ho khan kéo dài, kèm khàn tiếng và thường khó thở. Cuối năm 2024, ông đi khám, nhận kết quả mắc ung thư phổi giai đoạn bốn, cảm thấy khó tin do luôn coi bản thân là người có sức khỏe tốt.

"Tôi từng là lính đặc công, từng chiến đấu tại chiến trường Campuchia, sức khỏe tốt, lại ít khi bệnh vặt, vậy mà mắc ung thư", ông Tuấn nói.

Các con, bạn bè động viên ông điều trị, tránh suy sụp tinh thần sẽ khiến bệnh nặng hơn, vì vậy ông cố gắng giữ tinh thần lạc quan. Ông cũng tiêm vaccine cúm, phế cầu để phòng bệnh.

Theo BS.CKI Tạ Minh Đa, Bác sĩ khám sàng lọc, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, tế bào ung thư có khả năng "khóa chốt", trốn tránh tế bào miễn dịch. Bên cạnh đó, người bệnh ung thư cần phải điều trị bằng phẫu thuật, hóa xạ trị, sử dụng thuốc kéo dài có thể làm giảm bạch cầu, dẫn đến dễ viêm nhiễm. Điều này dễ khiến người bệnh suy giảm miễn dịch, dễ mắc bệnh truyền nhiễm, tăng tử vong, trong đó có các bệnh lây qua đường hô hấp như cúm, phế cầu, sởi, virus hợp bào hô hấp RSV...

Trong đó, bệnh nhân ung thư mắc cúm, bệnh còn dễ kéo dài, có thể làm tăng nguy cơ biến chứng viêm phổi, viêm cơ tim, viêm màng não, suy hô hấp, suy đa tạng... Ngoài ra, khi nhiễm cúm, hệ miễn dịch suy yếu, niêm mạc đường hô hấp bị tổn thương, dẫn đến bệnh nhân bội nhiễm phế cầu, tụ cầu, tăng nguy cơ viêm phổi, tử vong.

Còn sởi là bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan nhanh hơn cúm. Ở bệnh nhân ung thư hệ miễn dịch suy giảm, mắc sởi tăng nguy cơ biến chứng viêm phổi, suy hô hấp và tăng tỷ lệ tử vong.

RSV là tác nhân hàng đầu gây viêm phổi, viêm phế quản, khiến người cao tuổi và có các bệnh nền như bệnh mạch vành, phổi tắc nghẽn mạn tính COPD, đái tháo đường, suy thận... nhập viện và tử vong cao. Người bệnh cũng tăng nguy cơ xảy ra các biến cố tim mạch cấp tính, đột quỵ, suy tim.

Việt Nam hiện lưu hành 4 vaccine phòng ngừa cúm, tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi đến người lớn. Người lớn tiêm một mũi và tiêm nhắc một mũi hằng năm. Trẻ dưới 9 tuổi nếu chưa chủng ngừa cần tiêm hai mũi cơ bản, cách nhau tối thiểu một tháng, sau đó tiêm nhắc một mũi hàng năm.

Vaccine sởi có loại đơn và phối hợp phòng thêm bệnh thủy đậu, quai bị, rubella, người lớn tiêm đủ hai mũi giúp phòng bệnh lên đến 98%.

Vaccine phế cầu có 5 loại, gồm phế cầu 10, phế cầu 13, phế cầu 15, phế cầu 20 và phế cầu 23, giúp phòng viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm trùng huyết do phế cầu khuẩn gây ra. Người từ 6 tuần tuổi trở lên có thể tiêm vaccine, phác đồ tùy vào độ tuổi và lịch sử chủng ngừa. Vaccine RSV hiện có loại của Pfizer tiêm cho người từ 60 tuổi trở lên.

Hệ miễn dịch suy giảm cũng khiến bệnh nhân ung thư tăng nguy cơ mắc zona thần kinh, là bệnh hậu thủy đậu, cùng do virus Varicella zoster (VZV) gây ra. Bệnh zona có thể gây ra các biến chứng như nhiễm trùng da, viêm phổi, viêm não, viêm màng não, tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Bệnh có thể phòng ngừa nhờ vaccine, tiêm cho người từ 50 tuổi trở lên và người người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Lịch tiêm gồm hai mũi cách nhau 1-2 tháng tùy độ tuổi tiêm.

Ngoài ra, người bệnh cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất và nên giữ tinh thần lạc quan, tránh căng thẳng. Khi có triệu chứng như ho, sốt, đau họng... cần đi khám sớm.

Diệu Thuần