Đây là loại vaccine thứ 4 phòng phế cầu có thể tiêm cho trẻ em từ 6 tuần tuổi. Trước đó, vaccine này chỉ tiêm cho người trên 18 tuổi. Vaccine do Pfizer (Mỹ) sản xuất giúp bảo vệ rộng hơn trước 20 type huyết thanh có độc lực cao, gây bệnh viêm phổi, viêm màng não như 22F, 33F, 8, 10A, 11A, 12F và 15B.

Đối với mũi ngừa não mô cầu, chỉ định mới cho phép tiêm từ 6 tuần thay vì chờ đủ 12 tháng như trước, trở thành loại thứ hai có thể tiêm ngừa cho trẻ nhỏ ở tuổi này. Vaccine do Sanofi (Pháp) sản xuất, giúp phòng 4 nhóm huyết thanh não mô cầu gây bệnh phổ biến A, C, Y, W-135.

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, đánh giá việc mở rộng chỉ định là bước tiến quan trọng, giúp xây dựng hàng rào miễn dịch từ sớm và phòng được nhiều type vi khuẩn gây bệnh hơn ở người dưới 18 tuổi. Từ đó, trẻ em giảm tỷ lệ mắc các bệnh do phế cầu, não mô cầu đặc biệt trẻ dưới một tuổi. Được sản xuất theo công nghệ tiên tiến, các vaccine giúp phòng bệnh và giảm tình trạng người mang vi khuẩn không triệu chứng là nguồn lây khó kiểm soát trong cộng đồng.

Theo hướng dẫn mới, lịch tiêm chủng vaccine phế cầu 20 chia theo các mốc sau. Trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 7 tháng tuổi tiêm ba mũi, mỗi mũi cách nhau một tháng và mũi 4 cách mũi trước đó 8 tháng. Trẻ từ 7 đến dưới 12 tháng tuổi tiêm hai mũi cách nhau một tháng và mũi 3 sau 6 tháng. Trẻ từ 12 đến dưới 24 tháng tuổi tiêm hai mũi cách nhau hai tháng. Trẻ 24 tháng trở lên và người lớn chỉ cần tiêm một mũi.

Với vaccine não mô cầu ACYW-TT, trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 6 tháng tuổi tiêm ba mũi, mỗi mũi cách nhau ít nhất hai tháng. Trẻ từ 6 tháng tuổi đến dưới 12 tháng tuổi, tiêm một mũi và nhắc lại khi đủ 12 tháng tuổi. Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn chỉ cần tiêm một mũi. Thanh thiếu niên từ 15 tuổi trở lên tiếp tục có nguy cơ mắc bệnh, được khuyến cáo thêm một mũi để tăng cường bảo vệ.

Phế cầu và não mô cầu là hai nhóm vi khuẩn gây bệnh nặng. Trong đó, vi khuẩn phế cầu gây viêm tai giữa, viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết. Mỗi năm, Tổ chức Y tế Thế giới ước tính có 2,9 triệu trẻ mắc viêm phổi và gần 4.000 trẻ tử vong do các bệnh liên quan đến phế cầu. Viêm màng não do phế cầu có tỷ lệ tử vong hơn 50% nếu không điều trị kịp thời. 30-50% người sống sót chịu di chứng vĩnh viễn như liệt, điếc, rối loạn tâm thần.

Não mô cầu gây hai bệnh điển hình là viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết, thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi và thanh thiếu niên. Bệnh có nguy cơ gây tử vong chỉ trong 24 giờ, để lại di chứng như đoạn chi, liệt, điếc, suy giảm trí nhớ... 5 nhóm huyết thanh của vi khuẩn này thường gây bệnh, có thể phòng ngừa nhờ vaccine, gồm A, B, C, Y, W-135.

Gia Nghi