Chị Cúc không có tiền sử tăng huyết áp hay bệnh lý tim mạch. 4 ngày qua, chị đau âm ỉ vùng thượng vị, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám. Ngoài chẩn đoán viêm dạ dày, bác sĩ còn phát hiện huyết áp của chị tăng cao bất thường, tới 200/100 mmHg.

BS.CKI Đỗ Duy Long, khoa Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch, cho biết có nhiều nguyên nhân gây tăng huyết áp nguyên phát như các bệnh lý về thận (viêm cầu thận cấp và mạn, sỏi thận, hẹp động mạch thận), bệnh lý nội tiết (cường Aldosteron, Cushing, cường giáp), do dùng thuốc... Kết quả xét nghiệm xác định chị Cúc bị hội chứng cường Aldosteron nguyên phát - một bệnh lý do vỏ thượng thận sản xuất quá nhiều hormone aldosteron. Chụp CT bụng ghi nhận khối u nhỏ ở tuyến thượng thận (kích thước 10x6 mm).

Aldosterone là hormone giúp cơ thể giữ muối, nước và đào thải kali. Khi hormone này tăng quá mức, cơ thể bị giữ muối, mất kali, làm huyết áp tăng cao và có thể gây hạ kali máu. Nguyên nhân thường gặp là u vỏ thượng thận tiết aldosterone. Chị Cúc may mắn vì tình cờ phát hiện cơn tăng huyết áp khi đi khám tiêu hóa.

TS.BS Trần Vũ Minh Thư, Trưởng khoa Nội tim mạch 2, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho hay nếu không điều trị sớm, nồng độ aldosterone tăng cao khiến người bệnh thường xuyên vào cơn tăng huyết áp nguy hiểm, làm tổn thương các mô tim, gây ra sẹo hoặc phì đại cơ tim, suy tim, suy thận...

Chị Cúc được điều trị bằng thuốc hạ huyết áp, kiểm soát kali máu. Sau một ngày, huyết áp chị giảm về mức ổn định 120/80 mmHg, nhịp tim 80 lần một phút, không đau ngực. Sau ba ngày theo dõi, chị được xuất viện, dự kiến được phẫu thuật cắt bỏ u thượng thận khi sức khỏe ổn định để ngăn ngừa tái phát.

Theo các bác sĩ, chỉ khoảng 5-10% trường hợp tăng huyết áp là do nguyên nhân thứ phát. Đa số (90-95%) là tăng huyết áp nguyên phát. Việc xác định nguyên nhân rất quan trọng, bởi điều trị đúng căn nguyên (ví dụ phẫu thuật cắt u thượng thận) có thể giúp bệnh nhân kiểm soát huyết áp lâu dài, thậm chí khỏi hẳn.

Để phòng ngừa tăng huyết áp thứ phát, kiểm soát các yếu tố nguy cơ rất quan trọng. Người bệnh cần điều trị ổn bệnh đái tháo đường, bệnh thận, rối loạn tuyến thượng thận..., tuân thủ chế độ ăn lành mạch bằng cách giảm muối, hạn chế tiêu thụ chất béo, cholesterol xấu, bổ sung thực phẩm giàu kali như chuối, khoai tây, rau xanh. Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để cải thiện sức khỏe tim mạch, hỗ trợ duy trì huyết áp ổn định. Các kỹ thuật giảm stress như yoga, thiền, hít thở sâu giúp giảm áp lực, căng thẳng. Ngừng hút thuốc lá, không lạm dụng rượu bia. Khám sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện sớm bất thường.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi