Ông Tú mắc bệnh mạch vành 10 năm trước. Bác sĩ chỉ định can thiệp nhưng ông không điều trị. Ông vẫn hút thuốc lá, không kiểm soát bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp. Sau lần đột quỵ tháng 11/2022, ông bị di chứng yếu nửa người.

Tháng 8, ông đột ngột ngã xuống sàn nhà, được cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

Bệnh nhân nhập viện trong trạng thái choáng váng, đường huyết tăng, huyết áp tăng cao 170/110 mmHg. Chụp CT cho thấy động mạch cảnh trái (ở cổ) tắc hoàn toàn, bên phải hẹp trên 80% do mảng xơ vữa.

TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch - Lồng ngực, cho biết đây là nguyên nhân gây thiếu máu não, khiến người bệnh đi lại không vững. Người bệnh còn hẹp nặng ba nhánh mạch vành.

Bác sĩ hội chẩn điều trị tình trạng hẹp động mạch cảnh trước, để ngăn ngừa nguy cơ tái phát đột quỵ, sau đó mới can thiệp mạch vành.

Cuộc mổ được thực hiện dưới gây tê đám rối thần kinh vùng cổ để tránh các thay đổi huyết động đột ngột, có thể gây nhồi máu cơ tim. Bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn trong suốt thời gian mổ.

Để duy trì dòng tưới máu não, ê kíp luồn một ống trong lòng động mạch cảnh từ trước chỗ hẹp nối ra sau chỗ hẹp, kết hợp theo dõi liên tục tình trạng oxy não bằng đầu dò cận hồng ngoại (NIR) để đảm bảo não không thiếu máu, gây đột quỵ trong khi mổ. Nhờ đó, bác sĩ thuận lợi bóc tách mảng xơ vữa, tái thông động mạch cảnh an toàn, tránh nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Hậu phẫu, máu lưu thông lên não tốt hơn, ông Tú không còn choáng váng, đi đứng vững hơn. Bác sĩ xem xét can thiệp ba nhánh mạch vành sau khi sức khỏe bệnh nhân ổn định.

Bác sĩ Dũng cho biết đột quỵ (tai biến mạch máu não) là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai trên thế giới. Hẹp động mạch cảnh là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến đột quỵ, nhưng thường bị bỏ qua hoặc chậm trễ trong điều trị.

Mỗi người có hai động mạch cảnh chính (động mạch ở cổ) cung cấp máu cho não, mặt và cổ. Khi thành mạch dày lên do mảng xơ vữa, lòng động mạch cảnh thu hẹp dần, gây thiếu máu não. Tình trạng nặng hoặc tắc hoàn toàn chặn dòng máu lên não dẫn đến đột quỵ.

Người mắc bệnh nhẹ nên bỏ thuốc lá, ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, uống thuốc hạ huyết áp, kiểm soát cholesterol theo chỉ định bác sĩ. Trường hợp hẹp nặng cần can thiệp kịp thời.

Theo bác sĩ Dũng, bệnh này thường không có triệu chứng cho đến khi xuất hiện cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ. Người trên 50 tuổi, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá, đái tháo đường, béo phì, ít vận động... nên tầm soát bệnh tim mạch, bất thường động mạch cảnh để xử lý kịp thời.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi