Eliud Kipchoge chạy marathon sub2, với 1 giờ 59 phút 40,2 giây tại sự kiện Ineos 1:59 Challenge tổ chức ở Vienna, Áo ngày 12/10/2019. Ảnh: ABC
Trong khi thế giới thể thao thường ca ngợi tinh thần "không gì là không thể", một nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Current Biology cho thấy thực tế phũ phàng hơn: ngay cả những VĐV xuất sắc như cua-rơ Tadej Pogacar hay huyền thoại marathon Eliud Kipchoge cũng bị ràng buộc bởi một "trần năng lượng" sinh học.
Các nhà khoa học phát hiện cơ thể con người không thể duy trì lâu dài mức tiêu hao năng lượng vượt quá 2,5 lần tốc độ trao đổi chất khi nghỉ ngơi - một quy luật chung áp dụng cho tất cả, kể cả với VĐV chuyên nghiệp.
Nghiên cứu được tiến hành trên 14 elite gồm các runner, cua-rơ xe đạp và triathlete (ba môn phối hợp), theo dõi hiệu suất và lượng calo tiêu hao của họ trong suốt 12 tháng. Để đo lường chính xác, các VĐV được cho uống nước có đánh dấu đồng vị đặc biệt, giúp xác định lượng năng lượng tiêu hao trong cả thi đấu lẫn tập luyện.
Kết quả cho thấy dù ở thể trạng đỉnh cao, mức tiêu hao trung bình hiếm khi vượt 4.000 calo mỗi ngày, tương đương khoảng 2,4 lần chuyển hóa cơ bản. Trường hợp hiếm hoi như một VĐV chạy xuyên dãy Appalachian gần 24 giờ liên tục có thể đạt tới 7 lần, nhưng chỉ trong thời gian rất ngắn và không thể duy trì lâu dài.
Theo nhóm nghiên cứu, giới hạn này xuất hiện rõ sau khoảng 30 tuần nỗ lực liên tục - thời điểm cơ thể đạt đến mức cân bằng, không còn tăng hiệu suất dù tập nặng hơn.
"Không ai trong nhóm vượt đáng kể ngưỡng trao đổi chất tối đa này", các tác giả kết luận, đồng thời nhấn mạnh mọi nỗ lực vượt giới hạn đó chỉ có thể mang tính tạm thời và không bền vững.
"Những kỷ lục thế giới trong các cuộc thi siêu sức bền cho thấy có thể có những ngoại lệ, nhưng chỉ ở mức độ ngắn hạn", báo cáo nêu, khẳng định rằng dù con người có thể chạm tới đỉnh cao phi thường, giới hạn sinh học vẫn là ranh giới cuối cùng mà khoa học chưa thể phá vỡ.
Hồng Duy (theo Mundo Deportivo)