Mặc sai cách có thể gây sốc nhiệt khi chạy đêm mùa đông

Sốc nhiệt là tình trạng cơ thể mất khả năng điều hòa thân nhiệt, khi nhiệt sinh ra do vận động vượt quá khả năng thoát ra môi trường. Nhiều người lầm tưởng sốc nhiệt chỉ xảy ra khi chạy dưới trời nắng, nhưng thực tế, thời tiết lạnh hoặc ban đêm cũng có thể gây ra hiện tượng này.

Khi runner mặc quá kín hoặc không thoát được mồ hôi, nhiệt và độ ẩm tích tụ trong lớp quần áo khiến thân nhiệt tăng cao, mạch máu giãn nở, tim phải hoạt động nhiều hơn để tản nhiệt. Cơ thể không kịp thoát hơi, dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải và gây sốc nhiệt nóng ngay cả trong môi trường lạnh. Ngược lại, nếu runner đổ mồ hôi nhiều rồi dừng chạy đột ngột trong không khí lạnh, thân nhiệt giảm nhanh, có thể gặp sốc lạnh.

Mặc quá dày

Khi thời tiết xuống thấp, nhiều người có xu hướng mặc nhiều lớp để giữ ấm. Tuy nhiên, theo chuyên trang Runner's World, đây là một trong những sai lầm phổ biến nhất khi chạy mùa đông.

Khi bắt đầu vận động, cơ thể sinh nhiệt nhanh. Nếu mặc quá nhiều lớp, hơi nóng không thoát ra được khiến thân nhiệt tăng đột ngột, đổ mồ hôi nhiều, dễ dẫn tới sốc nhiệt nóng (heat stress) ngay cả khi thời tiết ngoài trời lạnh.

Khi tham gia các giải như VnExpress Marathon Hanoi Midnight powered by Puma, diễn ra đêm 30/11, nhiệt độ có thể xuống thấp nhưng độ ẩm cao. Runner nên mặc vừa đủ ấm, ưu tiên vật liệu thoáng và nhẹ để cơ thể linh hoạt trong suốt quãng chạy.

Runner nên tuân theo nguyên tắc mặc nhiều lớp mỏng thay vì một lớp dày. Lớp trong cùng giúp thấm hút và thoát hơi mồ hôi, lớp giữa giữ ấm vừa phải, còn lớp ngoài có chức năng chắn gió và chống ẩm nhẹ.

Sử dụng trang phục từ vải cotton

Trang phục làm từ cotton có thể gây hại trong điều kiện lạnh, đặc biệt khi chạy dài. Khi thấm mồ hôi, cotton giữ ẩm lâu, làm cơ thể mất nhiệt nhanh, tăng nguy cơ sốc lạnh hoặc hạ thân nhiệt.

Trong không khí ẩm và gió lạnh ban đêm ở Hà Nội, lớp áo ướt dễ khiến runner run rẩy, chóng mặt, thậm chí buồn nôn sau khi giảm tốc hoặc dừng lại. Runner nên chọn vải polyester hoặc nylon pha elastane, loại có khả năng thấm hút tốt, khô nhanh và co giãn linh hoạt.

Dùng áo phản quang hoặc áo khoác không có lỗ thoát nhiệt

Nhiều runner tin rằng để đảm bảo an toàn và nổi bật trong màn đêm, trang phục phản quang là yếu tố không thể thiếu. Tuy nhiên, một số áo phản quang làm từ chất liệu nylon hoặc polyester có thể thiếu các lỗ thoát khí ở vùng nách, lưng, khiến nhiệt tích tụ nhanh và mồ hôi không thoát ra kịp.

Theo Marathon Sports, runner nên chọn áo phản quang có lỗ thông khí hoặc khóa kéo điều chỉnh để kiểm soát thân nhiệt hiệu quả.

Khi chụp ảnh với flash, áo phản quang có thể gây lóa sáng, làm mất chi tiết và ảnh hưởng đến chất lượng hình. Để vừa an toàn vừa đẹp hình, runner có thể chọn trang phục có chi tiết phản quang nhỏ ở cổ tay, đầu gối hoặc mắt cá, hoặc dùng phụ kiện màu neon để nổi bật giữa đêm tối.

Chạy xong không thay đồ khô

Sau khi về đích, không ít người có thói quen dừng và đứng nói chuyện trong khi áo quần vẫn ướt. Lúc này, cơ thể đang trong trạng thái sinh nhiệt cao nhưng ngưng vận động đột ngột, mồ hôi ẩm làm nhiệt độ lõi cơ thể tụt nhanh, gây cảm giác sốc lạnh hoặc thậm chí run, chóng mặt, buồn nôn.

Theo Healthline, đây là nguyên nhân phổ biến gây hiện tượng "post-run chill", dạng sốc nhiệt nhẹ thường gặp sau khi dừng vận động đột ngột. Runner nên chuẩn bị một bộ quần áo khô, thay ngay sau khi về đích để tránh cảm lạnh hoặc hạ thân nhiệt. Nếu không có điều kiện thay đồ, nên quấn khăn khô hoặc khoác áo gió mỏng để giữ ấm trong khi cơ thể phục hồi.

Lan Anh