Chinh phục marathon sau 15 năm bị tiểu đường tuýp 1

Đào Thị Hà, 42 tuổi, ở Hà Nội, được chẩn đoán tiểu đường tuýp 1 từ 15 năm trước. Bác sĩ cho biết bệnh không xuất phát từ di truyền mà do căng thẳng kéo dài khiến tuyến tụy suy giảm chức năng, cơ thể gần như không còn sản xuất insulin. Hà phải tiêm bốn mũi mỗi ngày để duy trì đường huyết.

Những năm đầu, căn bệnh khiến chị thu mình vì lo ngại trở thành gánh nặng. Hai mối quan hệ tình cảm trước đây đều không đi tới đâu vì gia đình đối phương lo ngại bệnh tật của chị. Khi lập gia đình, Hà chọn cách chia sẻ thẳng thắn và nhận được sự ủng hộ tuyệt đối từ chồng. Tuy vậy, sức khỏe chị vẫn giảm sút do áp lực công việc và chăm con nhỏ. Đường huyết thất thường khiến cơ thể mệt mỏi, ngoại hình kém sắc, tâm lý tự ti ngày càng lớn.

Năm 2022, nhìn những người cùng tuổi vẫn khỏe khoắn và năng động, Hà quyết định thay đổi. Chị tìm hiểu dinh dưỡng, tham khảo ý kiến chuyên gia và biết rằng chạy bộ là phương pháp phù hợp để cải thiện thể lực lẫn tinh thần. Theo gợi ý từ huấn luyện viên, chị coi đây là cách mở lòng, lấy lại sự chủ động trong cuộc sống.

Hà đăng ký cự ly 5km ở một giải tại Hà Nội. Những bước chạy đầu tiên nặng nề khiến chị thở dốc chỉ sau vài trăm mét. Nhận ra cần tập bài bản, chị đặt mục tiêu chạy liên tục 30 ngày, mỗi ngày ít nhất 2km. Khi cơ thể thích nghi, chị nâng dần lên 5-10km mỗi buổi và chạy dài cuối tuần. Mỗi giải đấu mới là một động lực để duy trì thói quen.

Trong ba năm, chị tăng dần cự ly từ 5km lên 10km, 21km. Khi bước sang tuổi 42, Hà đặt mục tiêu hoàn thành 42km. "Tôi muốn chinh phục cự ly chỉ 1% dân số từng làm, coi đó là món quà tuổi mới và động lực cho những ai đang gặp khó khăn", chị nói.

Lần đầu chạy marathon, Hà gặp chuột rút từ kilomet 25 do thiếu kinh nghiệm bổ sung muối. Thay vì dừng lại, chị giảm tốc, điều chỉnh hơi thở, xen kẽ chạy với đi bộ để giữ nhịp tim ổn định. Về đích ngay trước thời gian quy định, điều khiến Hà xúc động nhất là cảm giác chiến thắng chính mình, vượt qua những giới hạn tưởng như không thể phá vỡ vì bệnh tật.

Nhờ duy trì chạy bộ, sức khỏe Hà cải thiện rõ rệt. Liều insulin hằng ngày giảm từ 65 xuống 35 đơn vị, tương đương gần 1/3 chi phí điều trị. "Khi đường huyết ổn định thì giảm được nguy cơ biến chứng, mà điều đó có rất nhiều tiền cũng không mua được", chị nói. Hà cho biết HbA1C, mỡ máu và nhiều chỉ số xét nghiệm khác đều cải thiện rõ rệt.

Trong ba năm, Hà chỉ dùng một chiếc điện thoại cài Strava để theo dõi quãng đường và tốc độ. Không có đồng hồ đo nhịp tim, chị tự điều chỉnh bằng cảm nhận hơi thở. "Tôi chạy chậm, duy trì ở mức vẫn nói chuyện được. Mục tiêu của tôi là ổn định đường huyết, rèn ý chí và duy trì sức khỏe chứ không phải thành tích", chị nói.

Về dinh dưỡng, Hà duy trì bữa sáng với các loại thực phẩm bổ sung, bữa trưa và tối gồm cơm, đạm và rau xanh. Bữa phụ là trái cây ít đường, các loại hạt, sữa chua không đường hoặc bánh ăn kiêng tự làm từ hỗn hợp dinh dưỡng và các loại hạt. Những buổi chạy dài trên 10km, chị uống trà trong lúc chạy và bổ sung một cốc đạm sau tập.

Sau ba năm kiên trì, chị không còn là người phụ nữ giấu mình vì bệnh tật. Thay đổi lớn nhất, theo Hà, là sự tự tin để chia sẻ câu chuyện bản thân. Gần đây, chị gửi hồ sơ đề cử giải Runners of The Year, hạng mục Truyền cảm hứng, với mong muốn lan tỏa thông điệp rằng người mắc bệnh mãn tính không đơn độc và vẫn có thể sống tích cực.

Cuối năm nay, Hà sẽ tham dự VnExpress Marathon Hải Phòng cùng nhóm bạn. Con trai chị cũng được truyền cảm hứng và sẽ đồng hành ở các giải năm sau. "Chạy bộ không chữa khỏi tiểu đường, nhưng mang đến cho tôi một cuộc đời khác - khỏe hơn, mạnh mẽ hơn và ý nghĩa hơn", Hà nói.

Lan Anh