Ông Thành đã nhiều lần đặt stent mạch vành, mổ thay van tim, rung nhĩ, gần đây mệt nhiều kèm khó thở nên đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám. GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, cho biết chức năng co bóp tim (EF) của ông Thành chỉ còn 16%. Nguyên nhân là ông mắc bệnh cơ tim phì đại nhưng không điều trị kịp thời, gây biến chứng suy giảm chức năng tim. Độ chênh áp (sự chênh lệch áp suất giữa buồng thất trái và buồng thoát thất trái) rất cao. Nếu không nhanh chóng can thiệp, bệnh nhân có nguy cơ rối loạn nhịp, đột tử.

Cơ tim phì đại là bệnh lý di truyền gây ra bởi đột biến gene khiến cơ tim phát triển bất thường. Bệnh nhân có thành tim dày lên, khiến tim không thể co bóp hiệu quả để đẩy máu lưu thông, gây thiếu máu cơ tim, suy tim, loạn nhịp tim. Đây là nguyên nhân khiến người bệnh xuất hiện triệu chứng mệt mỏi, đau ngực, phù phổi, khó thở kịch phát về đêm...

Phương pháp điều trị bệnh cơ tim phì đại phổ biến là phẫu thuật cắt gọt vách liên thất, can thiệp đốt cồn vách liên thất và đặt máy phá rung (ICD). Tuy nhiên, ông Thành bị suy tim kèm chênh áp nặng, nếu phẫu thuật sẽ tăng nguy cơ tụt huyết áp, ngưng tim trong lúc mổ. Vì thế, bác sĩ can thiệp ít xâm lấn cho người bệnh bằng cách đặt máy phá rung trước. Nếu độ chênh áp sau khi đặt máy không cải thiện thì mới dùng phương pháp đốt cồn vách liên thất.

Giáo sư Nhân cùng êkíp mở một đường nhỏ phía ngực trái người bệnh để luồn dây dẫn từ tĩnh mạch dưới đòn đến tim. Dưới sự hỗ trợ của siêu âm, êkíp thao tác chuẩn xác, đặt được máy phá rung vào lồng ngực người bệnh. Loại máy này phát ra xung điện để kích thích tim đập lại trong trường hợp tim đột ngột ngừng đập hoặc sẽ tạo ra những cú sốc điện để đồng bộ hóa nhịp tim khi phát hiện nhịp nhanh thất, rung thất.

Sau hai giờ, ca can thiệp hoàn tất. Kết quả siêu âm kiểm tra cho thấy độ chênh áp giảm nhiều (từ 70 xuống còn 30), không cần đốt cồn vách liên thất. Bệnh nhân tiếp tục được điều trị tích cực với thuốc kháng đông, thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế beta, ức chế SGLT2. Sau một tuần, ông Thành hết khó thở, chức năng co bóp tim tăng lên 40%, được xuất viện.

Giáo sư Nhân cho hay cơ tim phì đại là bệnh nguy hiểm có thể gây đột tử, nhất là trong trường hợp có biến chứng suy tim. Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng, nếu có thì thường đau là thắt ngực, hoa mắt, chóng mặt, choáng váng khi đổi tư thế, khó thở, ngất xỉu... dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Trường hợp ông Thành, dấu hiệu cảnh báo bệnh cơ tim phì đại đã xuất hiện từ lâu nhưng ông lầm tưởng đây là biểu hiện tuổi già, chỉ điều trị nội khoa. Bệnh tiến triển gây chênh áp nặng, suy tim, may mắn chưa biến chứng loạn nhịp, rung thất, ngưng tim.

Ngoài yếu tố di truyền, một số nguyên nhân có thể gây bệnh cơ tim phì đại bao gồm tăng huyết áp, bất thường trong bộ máy van hai lá, chứng hẹp van động mạch chủ, hẹp eo động mạch chủ, hội chứng Noonan, bệnh chuyển hóa Glycogen, bệnh Friedreich... Nhóm dễ mắc bệnh thường gặp nhất là người trẻ tuổi (dưới 35 tuổi) hoặc vận động viên. Tuy nhiên, bệnh vẫn có khả năng xuất hiện ở người lớn tuổi. Bệnh hiếm gặp ở trẻ em.

Không có biện pháp phòng ngừa hiệu quả bệnh cơ tim phì đại. Nếu gia đình có người mắc bệnh, bác sĩ khuyến cáo những thành viên còn lại nên kiểm tra sức khỏe tim mạch định kỳ để phát hiện sớm bệnh lý.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi