Chuyên viên dinh dưỡng Nguyễn Thị Thu Huyền, khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, khuyến cáo người tăng huyết áp hạn chế đồ ngọt do nguy cơ tăng đường huyết, thừa cân và ảnh hưởng đến tim mạch. Tuy nhiên, một số thực phẩm ngọt tự nhiên, giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất... hỗ trợ kiểm soát huyết áp nếu được sử dụng hợp lý.

Chuối

Loại quả này có vị ngọt dịu, giàu kali giúp cân bằng lượng natri trong cơ thể, từ đó hỗ trợ hạ huyết áp. 100 g chuối trung bình cung cấp hơn 300 mg kali, gần 10% nhu cầu hàng ngày. Người bệnh có thể ăn 1-2 quả mỗi ngày, kết hợp trong bữa sáng hoặc làm món tráng miệng lành mạnh.

Táo

Táo chứa nhiều chất xơ hòa tan (pectin), chất chống oxy hóa flavonoid, giúp cải thiện thành mạch, giảm cholesterol, hỗ trợ kiểm soát huyết áp. Táo ngọt tự nhiên nhưng chỉ số đường huyết thấp, ít gây tăng đường huyết đột ngột, phù hợp cho người mắc bệnh tim mạch.

Khoai lang

Khoai lang có vị ngọt nhẹ, nhiều chất xơ, kali. Mỗi người có thể ăn khoai lang thay thế một phần cơm giúp kiểm soát đường huyết ổn định, bổ sung chất chống oxy hóa beta-caroten, hỗ trợ tim mạch, huyết áp. Người bệnh nên ăn luộc hoặc hấp, tránh chiên rán nhiều dầu mỡ và nướng.

Cam, quýt

Cam, quýt giàu vitamin C và flavonoid. Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp collagen, tăng độ bền vững của thành mạch. Flavonoid có tác dụng chống oxy hóa, hỗ trợ bảo vệ tế bào nội mô mạch máu. Nhóm quả này góp phần điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Ăn trực tiếp loại quả này tốt hơn uống nước, nếu uống nước cam quýt thì bạn lưu ý không thêm đường.

Nho tím

Nho tím chứa hoạt chất resveratrol, chất chống oxy hóa. Hoạt chất này góp phần cải thiện chức năng nội mô, hỗ trợ giãn mạch từ đó điều hòa huyết áp, làm giảm quá trình oxy hóa LDL cholesterol - yếu tố quan trọng trong sự hình thành xơ vữa động mạch.

Quả chà là

Chà là có vị ngọt tự nhiên, giàu kali, magie và chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng điện giải và hỗ trợ chức năng tim mạch. Khi tiêu thụ ở mức hợp lý (khoảng 2-3 quả mỗi ngày), chà là cung cấp năng lượng và vi chất dinh dưỡng mà ít gây biến động đường huyết. Bạn nên dùng kèm chà là trong bữa sáng hoặc thay thế đồ ngọt tinh luyện trong bữa phụ.

Quả hồng

Hồng vị ngọt thanh, giàu vitamin C, chất xơ và kali. Vitamin C và các chất chống oxy hóa trong quả hồng bảo vệ thành mạch, trong khi kali tham gia điều hòa huyết áp. Hàm lượng chất xơ trong quả hồng cũng làm chậm quá trình hấp thu đường, hạn chế tăng đường huyết sau ăn và tạo cảm giác no lâu. Người tăng huyết áp có thể ăn một quả hồng cỡ vừa vào bữa phụ hoặc kết hợp cùng loại quả khác để bổ sung vi chất và chất chống oxy hóa có lợi cho tim.

Các loại quả mọng

Các loại quả mọng như việt quất, dâu tằm, mâm xôi... giàu anthocyanin. Đây là hợp chất có tác dụng giãn mạch máu, tăng lưu thông và giảm áp lực lên thành mạch.

Mật ong

Mật ong có vị ngọt tự nhiên, cung cấp năng lượng nhanh, chứa nhiều chất chống oxy hóa. Mật ong chứa flavonoid, phenolic - các chất chống oxy hóa có khả năng bảo vệ thành mạch, hỗ trợ điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ biến chứng tim mạch. Khác với đường tinh luyện, mật ong có chỉ số đường huyết thấp.

Không lạm dụng vì mật ong vẫn chứa đường tự nhiên, có thể làm tăng cân hoặc ảnh hưởng đến đường huyết nếu dùng quá nhiều. Sử dụng khoảng 1-2 thìa nhỏ mật ong mỗi ngày, ưu tiên pha loãng với nước ấm hoặc kết hợp với chanh, trà thảo mộc, sữa chua, yến mạch... Người bệnh tiểu đường kèm tăng huyết áp cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung mật ong để tránh làm tăng đường huyết.

Người tăng huyết áp nên ăn quả ngọt tự nhiên vừa phải, khoảng 2-3 phần mỗi ngày (tương đương 200-300 g, ưu tiên ăn nguyên quả để giữ lại chất xơ, ổn định đường huyết. Người bệnh hạn chế đồ ngọt tinh luyện như bánh kẹo, nước ngọt có gas, ưu tiên rau củ quả và ngũ cốc nguyên hạt. Tập luyện thường xuyên với các hoạt động như đi bộ nhanh, bơi, đạp xe hay tập cơ nhẹ nhàng ít nhất 150 phút mỗi tuần hỗ trợ kiểm soát huyết áp. Khám định kỳ và tuân thủ đúng liệu trình dùng thuốc khi được bác sĩ kê đơn cũng rất quan trọng.

Ly Nguyễn