ThS.BS Trần Quốc Việt, khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết thông tin trên, thêm rằng nếu không kiểm soát tốt, tăng huyết áp có thể dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận...

Ăn quá mặn hoặc nhạt

Nạp quá nhiều muối ẩn trong nước chấm, đồ đóng hộp, thực phẩm chế biến sẵn... không có lợi cho sức khỏe. Ăn quá 5 g muối mỗi ngày dễ dẫn đến tăng huyết áp, giữ nước, phù nề, gây gánh nặng cho tim và thận. Song ăn quá nhạt kéo dài cũng không tốt, dễ dẫn đến rối loạn điện giải, tăng huyết áp phản ứng - tình trạng huyết áp tăng tạm thời do cơ chế kích thích thần kinh, thể dịch, liên quan đến hoàn cảnh như căng thẳng tinh thần, stress, vận động cơ thể cường độ cao...

Thay vì loại bỏ hoàn toàn muối, bác sĩ Việt khuyên mọi người nên ăn tối đa khoảng 5 g muối mỗi ngày (tương đương 2 g natri), ưu tiên natri tự nhiên từ rau củ, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.

Tiêu thụ nhiều thực phẩm không đường, ít béo

Nhiều người dùng nước ngọt không đường, sữa tách béo, bánh ít calo để kiểm soát cân nặng và huyết áp. Tuy nhiên, một số sản phẩm lại chứa chất làm ngọt nhân tạo hoặc natri ẩn (như natri bicarbonat, natri benzoat) có thể làm tăng huyết áp nếu dùng thường xuyên.

Loại bỏ hoàn toàn chất béo không bão hòa vốn có lợi cho tim mạch, có thể ảnh hưởng đến chức năng nội mô, giảm đàn hồi thành mạch và góp phần gây tăng huyết áp. Người bệnh nên ưu tiên thực phẩm tươi, ít chế biến, giàu kali, magie, chất xơ và chất béo lành mạnh như dầu ô liu, hạt, quả bơ. Lưu ý đọc kỹ thành phần dinh dưỡng trước khi mua.

Uống quá nhiều nước

Bác sĩ Việt cho biết uống nước giúp thải độc, tốt cho tim mạch song uống vượt quá khả năng đào thải của thận, nước tích tụ trong lòng mạch và mô kẽ, làm tăng huyết áp. Nhu cầu nước mỗi ngày của người trưởng thành dao động 1,5-2 lít, tùy vào cân nặng của mỗi người, mức độ vận động và thời tiết. Người có bệnh lý nên tham khảo khuyến nghị cụ thể từ bác sĩ điều trị để tránh gây rối loạn huyết động do uống nước.

Tập thể dục quá sức

Tập thể dục đều đặn giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả song quá sức có thể phản tác dụng, đặc biệt ở người có bệnh nền tim mạch. Khi gắng sức quá mức, tim phải bơm máu mạnh hơn để đáp ứng nhu cầu oxy khiến huyết áp tăng tạm thời. Ở người tăng huyết áp hoặc có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, điều này gây biến chứng như loạn nhịp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Bác sĩ Việt khuyến nghị người tăng huyết áp nên tập luyện mức độ vừa phải như đi bộ nhanh, đạp xe nhẹ, bơi lội khoảng 30-45 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Tránh tập HIIT (bài tập cường độ cao ngắt quãng), tập nặng hoặc dồn dập nếu không có chỉ định của bác sĩ. Tập luyện gần giờ ngủ (20-22h) kích thích hệ thần kinh giao cảm khiến tim đập nhanh, huyết áp tăng nhẹ. Mọi người nên tập vào buổi sáng hoặc chiều, cách giờ ngủ ít nhất 2-3 giờ. Người bệnh nên bắt đầu từ bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, nâng dần cường độ theo hướng dẫn chuyên môn, tránh quá sức để bảo vệ hệ tim mạch.

Thiếu ngủ kéo dài

Thiếu ngủ kéo dài dễ làm tăng nguy cơ tăng huyết áp do ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, gây co mạch và tăng nhịp tim. Song, ngủ bù quá nhiều vào cuối tuần hoặc chia nhỏ giấc ngủ rải rác trong ngày lại làm rối loạn nhịp sinh học khiến huyết áp không ổn định. Ngủ bù không bù đắp tác động tiêu cực của thiếu ngủ mạn tính lên huyết áp, chuyển hóa.

Bác sĩ Việt khuyên mọi người nên ngủ đủ giấc, đúng giờ giúp hệ tim mạch phục hồi và điều hòa huyết áp. Giấc ngủ trưa không nên kéo dài quá một giờ, tránh gây rối loạn đồng hồ sinh học. Người ngủ trưa nhiều nhưng vẫn mệt mỏi có thể đang mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ - yếu tố nguy cơ liên quan đến tăng huyết áp.

Người trưởng thành nên ngủ trưa 15-30 phút, trong khoảng 12h-14h. Duy trì thời gian ngủ đều đặn, ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm, tránh căng thẳng, giữ thói quen sinh hoạt điều độ giúp huyết áp ổn định và tăng cường sức khỏe tim mạch. Bác sĩ Việt cho hay tăng huyết áp là bệnh lý mạn tính có thể kiểm soát được bằng cách thay đổi lối sống đúng cách, khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị của bác sĩ.

Ly Nguyễn