Nội tiết tố (hormone) là những chất dẫn truyền hóa học do các tuyến nội tiết sản xuất, giữ vai trò điều phối nhiều chức năng sống trong cơ thể, bao gồm chuyển hóa, sinh sản, tăng trưởng, giấc ngủ và tâm trạng. Nếu nồng độ hormone mất cân bằng (quá cao hoặc quá thấp) có thể gây mệt mỏi, nổi mụn, tăng cân bất thường, rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn tình dục hoặc thay đổi cảm xúc.

ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome, cho biết chế độ ăn uống có ảnh hưởng đến hoạt động nội tiết. Bổ sung đúng dưỡng chất thiết yếu có thể giúp cơ thể tổng hợp, chuyển hóa, điều hòa hormone ổn định, hỗ trợ phòng ngừa rối loạn nội tiết tố.

Omega-3 có vai trò kháng viêm, hỗ trợ tuyến yên, tuyến điều phối các hormone sinh dục như estrogen và progesterone. Omega-3 còn giúp giảm những triệu chứng phổ biến liên quan đến mất cân bằng nội tiết như cáu gắt, trầm cảm nhẹ, đau bụng kinh. Dưỡng chất này thường có trong cá béo (cá hồi, cá thu, cá mòi), hạt lanh, hạt chia, hạt óc chó.

Vitamin nhóm B gồm vitamin B6 và B12. Trong đó, vitamin B6 giúp cân bằng estrogen và progesterone, tham gia tổng hợp hormone serotonin tạo cảm giác tích cực. Vitamin B12 góp phần vào quá trình tạo máu và ổn định hệ thần kinh. Vitamin B6 và B12 có trong trứng, cá, gan động vật, ngũ cốc nguyên hạt, đậu nành và một số loại rau xanh.

Magie tham gia vào hàng trăm phản ứng enzyme trong cơ thể, ổn định trục nội tiết, thần kinh, miễn dịch. Thiếu magie làm tăng nguy cơ lo âu, rối loạn giấc ngủ, đau đầu do biến động hormone. Một số thực phẩm giàu magie gồm hạt bí, hạt hướng dương, hạnh nhân, chuối, cải bó xôi, yến mạch, đậu đen...

Kẽm hỗ trợ hoạt động của tuyến yên, tuyến sinh dục, tham gia vào quá trình sản xuất hormone sinh dục ở cả nam và nữ. Thiếu kẽm có thể gây trễ kinh, rối loạn rụng trứng hoặc giảm testosterone ở nam giới. Bổ sung kẽm qua thực phẩm như hải sản (đặc biệt là hàu), thịt đỏ nạc, trứng, ngũ cốc nguyên cám, hạt điều, đậu lăng.

Phytoestrogen (estrogen thực vật) là hợp chất tự nhiên có cấu trúc tương tự estrogen nội sinh, bổ sung cho cơ thể khi nồng độ estrogen suy giảm, hữu ích với phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh. Thực phẩm giàu phytoestrogen gồm đậu nành, hạt lanh, đậu phụ, sữa đậu nành, mầm cỏ linh lăng.

Bên cạnh chế độ ăn giàu dưỡng chất, bác sĩ Duy Tùng khuyến nghị người muốn cân bằng nội tiết nên ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, hạn chế rượu bia, tránh thức khuya, duy trì cân nặng hợp lý và kiểm soát căng thẳng, thư giãn bằng cách nghe nhạc, xem phim, nấu ăn hoặc trò chuyện cùng bạn bè. Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để thúc đẩy cơ thể sản xuất hormone có lợi. Tránh lạm dụng hormone hoặc thực phẩm chức năng liều cao nếu chưa có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.

Bổ sung tinh chất Lepidium meyenii hỗ trợ tác động từ bên trong, giúp hệ trục vàng não bộ - tuyến yên - buồng trứng hoạt động tốt, từ đó cân bằng bộ ba hormone quan trọng là estrogen, progesterone và testosterone. Khi các hormone sản xuất đủ cho nhu cầu của cơ thể, rối loạn nội tiết dần được cải thiện.

Trọng Nghĩa