Viêm não là tình trạng viêm, kích ứng và sưng não, thường do vi khuẩn hoặc virus gây nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, viêm não có thể xảy ra do hệ miễn dịch hoạt động quá mức, tấn công nhầm vào các tế bào não khỏe mạnh. Đây là tình trạng ít gặp, thường ảnh hưởng đến trẻ nhỏ, người lớn tuổi và người suy giảm miễn dịch.

Triệu chứng thường bắt đầu nhẹ nhưng tiến triển nhanh, bùng phát khoảng 1-2 tuần sau lần nhiễm trùng đầu tiên. Triệu chứng viêm não khác nhau tùy từng người và phụ thuộc vào mức độ viêm não. Trong những trường hợp nghiêm trọng, viêm não có thể tiến triển đến mức gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng.

Triệu chứng chung

Do viêm não là hậu quả của nhiễm trùng nên triệu chứng thường gặp giống với cảm cúm hoặc cảm lạnh. Điều này khiến bệnh khó được chẩn đoán sớm hoặc không được phát hiện kịp thời. Thông thường, viêm não nhẹ có thể kéo dài 1-2 tuần. Hai tuần đầu tiên của bệnh là giai đoạn cấp tính, sau thời gian này dấu hiệu lên đến đỉnh điểm. Những trường hợp nghiêm trọng có thể kéo dài nhiều tháng. Trong giai đoạn đầu của bệnh viêm não, người bệnh có thể sốt, mệt mỏi, đau đầu, đau nhức cơ thể, chán ăn, nôn ói.

Triệu chứng thần kinh

Viêm não khiến não và tủy sống bị viêm, gây ra một số triệu chứng thần kinh (liên quan đến não). Nhiễm trùng này ảnh hưởng đến chức năng bình thường của các tế bào thần kinh (tế bào não), gây ra các triệu chứng như khó ghi nhớ, các cử động hoặc co giật, vụng về hoặc khó khăn khi giữ thăng bằng, nói khó, suy giảm thị lực, cơ cứng, run rẩy, mất cảm giác ở một số bộ phận của cơ thể, triệu chứng tâm thần.

Viêm não kéo dài ảnh hưởng đến não dẫn đến một số thay đổi về sức khỏe tâm lý như ảo giác, hoang tưởng, hành vi hung hăng đột ngột, lo lắng hoặc các cơn hoảng loạn, khó ngủ.

Triệu chứng theo giới tính

Viêm não có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Tuy nhiên, nữ giới có nhiều khả năng bị viêm não thụ thể NMDA. NMDA là một protein trên bề mặt tế bào thần kinh, có chức năng kiểm soát sự giao tiếp giữa các tế bào não, gây ra các triệu chứng thần kinh và tâm thần. Nam giới có nhiều khả năng mắc viêm não CASPR2 hơn. CASPR2 là một protein tham gia vào quá trình giao tiếp với các tế bào não và kháng thể, dẫn đến các triệu chứng như co giật, rối loạn hành vi, thay đổi tính cách.

Triệu chứng ở trẻ em

Nhiễm herpes thường gây ra các trường hợp viêm não ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ở độ tuổi này bệnh khó phát hiện vì các dấu hiệu cảnh báo có thể giống với các bệnh nhiễm trùng khác. Triệu chứng có thể gặp như một chỗ phình ra ở phần mềm trên đỉnh đầu, nôn dữ dội và đột ngột, ăn kém, khóc nhiều nhất là khi được bế.

Khi xuất hiện các dấu hiệu kể trên, người bệnh nên đi khám để xác định nguyên nhân, điều trị kịp thời. Phụ huynh nên theo dõi trẻ thường xuyên để có thể nhận thấy những thay đổi bất thường, cho con đi khám sớm, tránh để viêm não biến chứng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Anh Chi (Theo Health)