Trả lời:

Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới ở trẻ nhỏ. Virus này lây lan mạnh qua đường hô hấp, dễ phát tán khi trẻ ho, hắt hơi hoặc chạm vào bề mặt có chứa virus. RSV lưu hành quanh năm, thường tăng mạnh vào thời điểm giao mùa hoặc mùa lạnh và mùa mưa.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hơn 3,6 triệu ca nhập viện, khoảng 100.000 ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi do RSV. Hầu hết trẻ đều nhiễm RSV ít nhất một lần trước 2 tuổi. Các nhóm nguy cơ cao lây nhiễm và dễ gặp biến chứng nặng gồm trẻ dưới 6 tháng, tiền sử sinh non, có ít nhất một bệnh nền như tim bẩm sinh, hội chứng Down, bệnh lý thần kinh, suy giảm miễn dịch, bệnh phổi mạn tính.

Trẻ nhỏ mắc bệnh do RSV có nguy cơ gặp biến chứng nặng do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, đường thở nhỏ, dễ tắc nghẽn, ứ đọng đờm dãi. Hiện chưa có vaccine phòng RSV, các bệnh do RSV gây ra cũng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Các phương pháp điều trị chủ yếu là hỗ trợ giảm triệu chứng, chống suy hô hấp, nâng cao thể trạng. Nếu không điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh tiến triển nặng, khiến bé bị suy hô hấp, xẹp phổi, bội nhiễm vi khuẩn, tràn khí màng phổi, tử vong.

Sau khi trẻ mắc bệnh, cơ thể có tạo ra kháng thể nhưng miễn dịch này ngắn và không bền, chỉ kéo dài vài tháng. Virus RSV cũng có hai nhóm chính (A và B) nên trẻ có thể nhiễm lại nếu gặp chủng khác. Mặc dù những lần tái nhiễm sau thường nhẹ hơn, gây ho, sổ mũi hoặc khò khè thoáng qua. Tuy nhiên, trẻ dưới một tuổi hoặc có bệnh nền vẫn có nguy cơ bị viêm phổi nặng.

Để phòng ngừa nguy cơ tái nhiễm cho con, bạn nên giữ vệ sinh tay, cho bé đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh để bé tiếp xúc nơi đông người, giữ phòng thoáng, cho bú mẹ hoàn toàn, thường xuyên vệ sinh đồ chơi, sát khuẩn tay và bề mặt nơi bé sinh hoạt, chơi đùa... Tiêm kháng thể đơn dòng cũng là cách chủ động cung cấp trực tiếp miễn dịch cho bé, tránh nguy cơ lây nhiễm. Trẻ từng nhiễm RSV vẫn nên được tiêm kháng thể sau khi đã hồi phục hoàn toàn và cách ít nhất ba tháng kể từ lần nhiễm trước nếu còn trong độ tuổi nguy cơ hoặc mùa dịch chưa kết thúc.

Hiện có hai loại kháng thể đơn dòng RSV đã được cấp phép và sử dụng tại Việt Nam. Trẻ có thể tiêm theo tư vấn của bác sĩ. Kháng thể có thể được tiêm cho trẻ ngay sau sinh mà không phụ thuộc vào sự trưởng thành của hệ miễn dịch. Ngay sau tiêm, kháng thể đã hiện diện trong máu, giúp trẻ nhận được sự bảo vệ tức thì mà không cần thời gian chờ để tạo miễn dịch tự nhiên như vaccine.

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Thị Lan Anh
Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội