Đọc nhiều bài viết và những tranh luận về chuyện sinh viên ra trường chạy xe ôm công nghệ, thời gian gần đây, tôi thấy các ý kiến chia là hai nửa đối lập. Một bên cho rằng đó là sự lãng phí chất xám, sức khỏe của cá nhân và xã hội. Bên còn lại phản biện rằng nghề nào cũng đáng trược trân trọng, miễn là không phạm pháp và đem lại thu nhập. Tôi chỉ xin chia sẻ câu chuyện của chính bản thân mình, hy vọng góp thêm ví dụ để mọi người tự đánh giá và lựa chọn.
Sau khi tốt nghiệp đại học, tôi cũng rơi vào tình cảnh giống nhiều bạn trẻ hiện nay: hàng chục hồ sơ xin việc được gửi đi khắp nơi, nhưng không ai gọi, có chỗ hẹn phỏng vấn xong cũng im lặng, bặt vô âm tín. Không kinh nghiệm, không quan hệ, tấm bằng cử nhân mới ra trường của tôi gần như chẳng giúp ích được gì.
Cạn tiền tiết kiệm, tôi quyết định đăng ký chạy xe ôm công nghệ để có thu nhập tạm thời. Tôi nghĩ chỉ làm vài tháng, đủ trang trải sinh hoạt rồi tìm việc đúng chuyên môn. Nhưng tôi không ngờ công việc tạm bợ ấy lại mang đến khoản thu nhập khá hấp dẫn. Trung bình mỗi tháng, tôi kiếm được từ 10 đến 12 triệu đồng. Tháng nào chăm chỉ nhận đơn, giao hàng xa, tôi có thể đạt thu nhập gần 17 triệu. Đó là con số mơ ước với nhiều bạn bè của tôi - những người đi làm văn phòng với đồng lương thử việc chỉ từ 4–5 triệu đồng một tháng.
Thu nhập tốt giúp tôi tự lo được cuộc sống, thậm chí còn gửi chút tiền về cho bố mẹ ở quê. Nhưng niềm vui ấy không kéo dài. Sau vài tháng, tôi nhận ra mình phải đánh đổi bằng sức khỏe, thời gian, cũng như cội phát triển sự nghiệp trong tương lai. Mỗi ngày tôi chạy xe 12 đến 15 tiếng, mưa nắng thất thường, lưng đau, tay tê buốt, đêm về chỉ muốn nằm bẹp chứ chẳng còn tinh thần học thêm hay tìm việc.
Khi quen dần với nghề, tôi bắt đầu nhìn công việc ấy một cách tỉnh táo hơn. Tôi hiểu rằng chạy xe công nghệ không phải là nghề lao động chính thức. Giữa tài xế và công ty không tồn tại quan hệ người lao động – người sử dụng lao động, mà chỉ là "hợp tác" trên nền tảng. Nghĩa là công ty có thể khóa tài khoản tài xế bất kỳ lúc nào, không cần báo trước, không có bồi thường. Tài xế không không được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế hay bảo hiểm thất nghiệp. Nếu gặp tai nạn hoặc ốm đau, hầu như chúng tôi phải tự gánh chịu toàn bộ.
>> Tôi kiệt sức sau 7 năm ảo tưởng chạy xe ôm công nghệ tháng kiếm 20 triệu
Tôi từng chứng kiến nhiều đồng nghiệp bị khóa tài khoản đột ngột mà không biết lý do, mất nguồn thu chỉ sau một thông báo ngắn gọn trên ứng dụng. Khi ấy, tôi tự hỏi: nếu tiếp tục làm công việc này mãi, tương lai của mình sẽ ra sao? Tôi hiểu rằng, dù kiếm được nhiều tiền, đây chỉ là giải pháp tạm thời, không thể là con đường lâu dài cho một người trẻ có học vấn. Thế nên, tôi bắt đầu giảm dần thời gian chạy xe, tích cực gửi CV tìm kiếm cơ hội, và dành thời gian học thêm văn bằng hai để mở rộng cơ hội nghề nghiệp.
Cuối cùng, thành quả đến khi tôi được nhận vào một công ty nhỏ, đúng chuyên ngành mình được học. Mức lương khởi điểm khi ấy chỉ 6 triệu đồng, tức là bằng một nửa thu nhập chạy xe trước đó, nhưng tôi vẫn chấp nhận. Tôi coi đó là bước khởi đầu để xây dựng tương lai, cố gắng học hỏi, làm việc chăm chỉ. Rồi mức lương của tôi tăng dần từ 8 triệu lên 10 triệu, rồi 15 triệu... Đến nay, sau tám năm gắn bó, tôi được bổ nhiệm vị trí quản lý với mức lương 20 triệu đồng và vẫn còn cơ hội thăng tiến.
Khi nhìn lại, tôi không hối tiếc vì quãng thời gian chạy xe công nghệ. Vì nhờ nó, tôi học được giá trị của lao động và đồng tiền, hiểu được sự vất vả của những người làm công việc chân tay để mưu sinh mỗi ngày. Nhưng tôi càng thấm thía rằng người trẻ có trình độ học vấn không nên đánh đổi tương lai ổn định vì chút thu nhập trước mắt.
Chạy xe công nghệ hay làm shipper là công việc đáng trân trọng, giúp nhiều người vượt qua giai đoạn khó khăn. Nhưng nếu coi đó là nghề lâu dài, người trẻ sẽ đánh mất cơ hội phát triển bản thân, không có bảo hiểm, không lộ trình thăng tiến, không sự ổn định.
Tôi chọn quay lại với công việc chuyên môn không phải vì coi thường nghề tài xế công nghệ, mà vì tôi hiểu rằng thu nhập cao hôm nay không quan trọng bằng tương lai vững chắc ngày mai. Với người trẻ, đặc biệt là những người có bằng cấp, đầu tư cho tri thức và nghề nghiệp chuyên môn vẫn là con đường lâu dài, đáng tin cậy nhất.
- Trả giá sau tám năm làm xe ôm công nghệ kiếm 500.000 đồng một ngày
- Trái đắng kiếm sống từng đồng khi làm xe ôm công nghệ
- 'Cú tát' 13.000 đồng khiến tôi nản lòng làm shipper
- 'Cú tát' làm shipper kiếm 14 triệu đồng một tháng
- Doanh nghiệp thích tuyển U30 nhưng người trẻ mê làm xe ôm công nghệ
- Làm shipper tháng kiếm 18 triệu đồng - từ mơ mộng đến vỡ mộng