Triệu chứng kéo dài song bà Lan vẫn ăn uống bình thường, nghĩ do viêm thanh quản thông thường. Gần đây, triệu chứng tăng nặng, kiểm tra tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho thấy dây thanh bị co cứng bất thường khi bà phát âm.

TS. BS.CKII Nguyễn Duy Dương, khoa Tai Mũi Họng, cho biết đây là dạng rối loạn giọng nói do loạn trương lực cơ thanh quản hay rối loạn giọng do co thắt. Bệnh thường xuất hiện ở độ tuổi trung niên, phổ biến hơn ở phụ nữ, tỷ lệ mắc khoảng 5,2/100.000 người.

Hiện, bệnh không có thuốc điều trị khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát bằng cách tiêm botulinum toxin (botox) vào cơ thanh quản bị co cứng. Botox giúp làm yếu tạm thời các cơ co cứng, giảm tình trạng run giọng, hụt hơi và khó phát âm. Tuy nhiên, người bệnh cần được khám thần kinh để loại trừ các bệnh lý khác khi thực hiện thủ thuật này.

Sau khi gây tê tại chỗ vùng khoang mũi, bác sĩ dùng ống nội soi mềm có gắn camera đưa qua mũi tới vòm họng của người bệnh. Kim điện cơ gắn vào cơ thanh âm giúp ghi nhận tín hiệu điện khi người bệnh phát âm theo hướng dẫn của bác sĩ. Nhờ sự kết hợp của kỹ thuật nội soi và điện cơ thanh quản, thuốc được đưa vào đúng vị trí cơ cần tiêm, giúp tối ưu hiệu quả điều trị và hạn chế nguy cơ tiêm phải các dây thần kinh xung quanh.

Hiệu quả của thuốc thường bắt đầu sau khoảng hai tuần, rõ nhất sau một tháng và kéo dài khoảng 1,5 tháng rồi giảm dần. Bệnh nhân cần tiêm nhắc định kỳ 3-4 lần mỗi năm để duy trì hiệu quả. Mỗi người có mức đáp ứng thuốc khác nhau, bác sĩ theo dõi sau từng đợt tiêm để điều chỉnh liều lượng phù hợp, giảm tối đa tác dụng phụ.

Những ngày đầu sau tiêm, người bệnh có thể đau nhẹ vùng cổ, lan lên đầu hoặc tai, đôi khi cảm thấy hụt hơi, khó nuốt, một vài trường hợp ít gặp có thể sặc khi uống nước. Các triệu chứng này thường kéo khoảng hai tuần và tự hết khi sang tuần thứ ba. Người bệnh không cần kiêng ăn, chỉ cần nghỉ ngơi, ăn đồ mềm và uống thuốc giảm đau khi cần.

Rối loạn giọng nói do co cứng cơ thanh quản làm thay đổi tần số, cường độ, âm sắc, chất lượng âm thanh, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bệnh này dễ bị nhầm với viêm thanh quản, khàn tiếng thông thường nên nhiều người tự mua thuốc hoặc trì hoãn khám chuyên khoa. Tuy nhiên, rối loạn giọng nói do cứng cơ dây thanh có cơ chế phức tạp, khó phát hiện sớm, cần được chẩn đoán chính xác bằng đánh giá giọng nói toàn diện (đánh giá cảm thụ, phân tích âm, nội soi hoạt nghiệm thanh quản) do bác sĩ chuyên khoa về thanh học tiến hành.

Khi có các dấu hiệu như rối loạn giọng, khó phát âm, run giọng, hụt hơi, người bệnh nên đến khám tại cơ sở có chuyên khoa Tai Mũi Họng để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Điều trị sớm giúp giảm nguy cơ co cứng kéo dài, ngăn ngừa tổn thương mạn tính ở dây thanh và cải thiện khả năng phát âm.

Hà Nhung

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi