* Vui lòng điền chính xác và đầy đủ để nhận được câu trả lời và tư vấn chuyên sâu từ chuyên gia.
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Người có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn, nhất là với người lạ thuộc nhóm nguy cơ dễ mắc các bệnh truyền nhiễm dễ lây qua đường tình dục như HIV/AIDS, sùi mào gà, lậu, giang mai, chlamydia, Herpes sinh dục và viêm gan B... Đây là các bệnh để lại nhiều hệ lụy sức khỏe thể chất cũng tinh thần, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, công việc, kinh tế cho người mắc. Trong đó, nếu mắc viêm gan B và HIV/AIDS người bệnh phải sống chung suốt đời.
Do đó, bạn nên đi khám sức khỏe và thực hiện các xét nghiệm để biết chính xác cũng như yên tâm với sức khỏe bản thân. Trong trường hợp mắc bệnh, bạn nên tuân thủ việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, không nên bỏ điều trị hay điều trị theo mẹo dân gian, uống các loại lá cây khiến bệnh nặng hơn. Bạn cũng nên ăn uống đủ chất dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, tránh sử dụng chung đồ dùng cá nhân, kiêng quan hệ tình dục để tránh làm lây lan mầm bệnh.
Trong các bệnh kể trên có viêm gan B và sùi mào gà Việt Nam có vaccine phòng ngừa. Đối với viêm gan B, hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine viêm gan B dành cho người lớn gồm Heberbiovac HB (Cu Ba) và Gene Hbvax (Việt Nam), Twinrix (Bỉ) phòng viêm gan A và B trong một mũi tiêm. Người lớn cần chủng ngừa ba mũi trong vòng 6 tháng.
Tuy nhiên, trước tiêm vaccine, bạn cần xét nghiệm định lượng kháng thể viêm gan B, để biết bản thân đã mắc viêm gan B hay đã có kháng thể kháng lại virus viêm gan B hay chưa. Trong trường hợp mắc bệnh, bạn tiêm vaccine sẽ không còn hiệu quả nữa. Còn trường hợp không có kháng thể với viêm gan B hoặc mức kháng thể dưới mức bảo vệ, bạn cần tiêm vaccine càng sớm càng tốt.
Còn sùi mào gà do virus HPV gây nên có hai loại vaccine phòng ngừa. Trong đó, vaccine Gardasil phòng 4 type 6, 11, 16, 18 chỉ định tiêm cho bé gái, phụ nữ trong độ tuổi 9-26. Vaccine Gardasil 9 phòng ngừa 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, được chỉ định tiêm cho nam, nữ từ 9-45 tuổi. Hiệu quả bảo vệ của vaccine trên 90%. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, hơn 99% người được tiêm vaccine Gardasil 9 có kháng thể bảo vệ với 9 chủng HPV sau 7 tháng tiêm ngừa. Bạn là nam, hiện 25 tuổi, thuộc nhóm tiêm vaccine Gardasil 9, lịch tiêm gồm 3 mũi, cách nhau 6 tháng.
Ngoài ra, việc quan hệ tiếp xúc gần gũi cũng có thể lây lan vi khuẩn não mô cầu có nguy cơ gây tử vong trong 24 giờ và tình trạng viêm niệu đạo. Trong dân số, tỷ lệ người mang vi khuẩn ở vùng hầu họng cao nhưng không biểu hiện triệu chứng là nguồn lây khó kiểm soát. Bạn nên phối hợp tiêm các loại vaccine não mô cầu để phòng đầy đủ 5 nhóm huyết thanh não mô cầu gây bệnh phổ biến A, B, C, Y, W-135.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Bạn làm việc ở công trình xây dựng, nơi có nhiều đất đá, sắt thép, dụng cụ làm việc sắc nhọn, chưa kể phải làm việc ở độ cao, xe cộ ra vào nhiều… thuộc nhóm dễ xảy ra tai nạn, hoặc có vết thương gây rách da, chảy máu. Nếu vết thương không được xử lý đúng là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn uốn ván có nhiều ngoài đất cát xâm nhập gây co cứng cơ toàn thân, khó nuốt, khó thở, co giật, suy hô hấp, ngừng tim, suy đa cơ quan, nguy cơ tử vong đến 90%. Vết thương bị hoại tử, nhiễm bẩn, yếm khí càng dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn uốn ván gây bệnh.
Do đó khi có vết thương, bạn cần rửa sạch vết thương với nước và xà phòng, lấy dị vật nếu có, sau đó đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ xem xét tình trạng vết thương, tư vấn tiêm chủng. Hiện Việt Nam có loại uốn ván đơn hoặc các loại vaccine phối hợp như 5 trong 1, 6 trong 1, 4 trong 1, 3 trong 1, 2 trong 1, tiêm theo từng độ tuổi. Người trưởng thành chưa tiêm hoặc không rõ lịch sử tiêm chủng cần ngừa uốn ván theo phác đồ 3 mũi trong vòng 7 tháng, tiêm nhắc 10 năm và bổ sung khi có vết thương.
Khi đã tiêm dự phòng uốn ván đầy đủ và còn trong thời gian bảo vệ, nếu có các vết thương lớn, mọi người chỉ cần tiêm thêm một liều vaccine, không cần dùng Globulin miễn dịch uốn ván (TIG) hoặc huyết thanh kháng uốn ván (SAT).
Bên cạnh uốn ván, công trình xây dựng chứa nhiều vật dụng như bồn và thùng chứa nước, bao bì, đất, đá hay đồ phế thải... là điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn là trung gian truyền bệnh sốt xuất phát triển sinh sôi. Đây cũng là nơi có nhiều người làm việc cùng nhau, nếu một người mắc bệnh, muỗi vằn chích sau đó chích người lành sẽ làm lây lan mầm bệnh. Như thời gian qua, nước ta ghi nhận nhiều ổ dịch sốt xuất huyết, trong đó có nhiều ổ dịch ở công trình xây dựng.
Để phòng sốt xuất huyết, bạn nên tránh để muỗi chích bằng mặc quần áo dài, ngủ màn ngay cả ban ngày, dọn dẹp nơi ở và nơi làm việc sạch sẽ nhằm loại bỏ nơi ở và nơi sinh sản của muỗi. Sốt xuất huyết hiện Việt Nam có vaccine phòng ngừa do hãng dược phẩm Takeda (Nhật Bản) sản xuất, tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, lịch tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng. Vaccine phòng và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh, tái nhiễm và nhập viện lần lượt hơn 80% và hơn 90%.
Với đặc thù công việc, bạn nên tiêm vaccine dự phòng uốn ván và vaccine sốt xuất huyết giúp đảm bảo sức khỏe và phòng nguy cơ mắc bệnh, chịu di chứng do hai bệnh này.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Hiện Việt Nam có hai loại vaccine HPV là Gardasil và Gardasil 9 giúp phòng các bệnh do virus HPV gây nên như sùi mào gà, ung thư cổ tử cung, ung thư vùng hầu họng, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo... Mỗi loại có phác đồ tiêm chủng riêng. Trong đó, Gardasil phòng 4 type HPV gồm 6, 11, 16, 18 chỉ định tiêm cho bé gái và phụ nữ tuổi 9-26. Theo thông tin kê toa mới của nhà sản xuất, vaccine Gardasil có chỉ định tiêm chỉ cần 2 mũi thay vì 3 mũi nếu tiêm 2 mũi cách nhau từ 6 đến 12 tháng cho trẻ từ 9 tuổi đến dưới 14 tuổi. Người từ tròn 14 tuổi trở lên có lịch tiêm 3 mũi. Mũi hai cách mũi một hai tháng, mũi ba cách mũi một 6 tháng.
Còn Gardasil 9 phòng 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, chỉ định cho nam và nữ tuổi 9-45, hiệu quả bảo vệ hơn 90%. Người 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tiêm lần đầu tiên cần hai mũi. Mũi thứ hai cách mũi một từ 6 đến 12 tháng. Với người từ tròn 15 tuổi đến 45 tuổi cần tiêm 3 mũi với mũi 1 tiêm lần đầu tiên trong độ tuổi, mũi hai cách mũi một ít nhất hai tháng, mũi ba cách mũi hai tối thiểu 4 tháng.
Con bạn 9 tuổi có thể chọn tiêm 2 mũi vaccine Gardasil hoặc vaccine Gardasil 9, lịch tiêm gồm hai mũi. Mũi thứ hai cách mũi một từ 6 đến 12 tháng.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra, lây từ người sang người qua vết đốt của muỗi vằn cái, chủ yếu là muỗi Aedes aegypti. Có 4 type huyết thanh gây bệnh gồm: Den-1, Den-2, Den-3 và Den-4. Một người có nguy cơ nhiễm bệnh tới 4 lần trong đời. Bạn đã từng mắc bệnh một lần, vẫn có nguy cơ nhiễm thêm ba type huyết thanh còn lại của bệnh. Vì vậy, bạn cần cần diệt muỗi, diệt bọ gậy và tránh muỗi đốt bằng cách ngủ màn ngay cả ban ngày, mặc quần áo dài, sử dụng các biện pháp xua muỗi như kem bôi, vợt điện...
Sốt xuất huyết đã có vaccine Qdenga (Takeda, Nhật Bản) giúp phòng ngừa cả 4 type huyết thanh virus sốt xuất huyết gây bệnh Den-1, Den-2, Den-3 và Den-4. Vaccine tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh hơn 80% và giảm nguy cơ nhập viện do sốt xuất huyết hơn 90%. Lịch tiêm gồm 2 mũi, cách nhau 3 tháng. Phụ nữ nên hoàn thành lịch tiêm trước khi mang thai ba tháng, tối thiểu một tháng.
Trong thông tin kê toa của nhà sản xuất, người từng mắc sốt xuất huyết cần hoãn tiêm vaccine tối thiểu 6 tháng tính từ ngày có xét nghiệm chẩn đoán bệnh. Bạn đã đủ thời gian này thì thuộc trường hợp được tiêm vaccine. Bạn nên đến các trung tâm tiêm chủng để được tư vấn lịch tiêm phù hợp.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bác!
Zona thần kinh là bệnh hậu thủy đậu, đều do virus Varicella-Zoster (VZV) gây ra. Sau khi một người khỏi thủy đậu, virus VZV sẽ "ngủ đông" trong hạch thần kinh cảm giác. Khi gặp điều kiện thuận lợi như trên 50 tuổi, hệ miễn dịch suy giảm, căng thẳng thần kinh, suy nhược hoặc mắc một số bệnh lý mạn tính như cao huyết áp, tiểu đường, thừa cân, béo phì, tim mạch, tăng cholesterol trong máu... virus sẽ tái hoạt động gây bệnh zona thần kinh.
Theo nghiên cứu, zona thần kinh có khả năng tái phát, có khoảng 5% người có hệ miễn dịch bình thường tái phát sau 7 năm mắc bệnh. Còn ở những người suy giảm miễn dịch, người có bệnh lý nền, nguy cơ tái phát zona thần kinh lên đến 30%. Bác đã mắc và khỏi bệnh này thì nên tiêm vaccine để phòng ngừa tái phát bệnh. Tiêm vaccine cũng giúp bác ngăn biến chứng đau thần kinh sau zona cho lần tái nhiễm sau, hoặc biến chứng dễ gặp của bệnh như mù mắt, điếc, liệt mặt, đột quỵ.
Hiện Việt Nam có vaccine ngừa zona thần kinh Shingrix do hãng dược GSK (Bỉ) sản xuất. Vaccine được chỉ định tiêm cho người trên 50 tuổi và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao như suy giảm hoặc ức chế miễn dịch, có nguy cơ bị ức chế miễn dịch do bệnh lý. Vaccine được chứng minh có hiệu quả giảm nguy cơ mắc bệnh lên đến 97% ở người từ 50 tuổi và 70-87% ở người từ 18 tuổi trở lên đồng thời giảm hơn 90% nguy cơ đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác. Lịch tiêm gồm hai mũi cách nhau một hoặc hai tháng tùy đối tượng.
Ngoài vaccine, bác cũng nên ngừa tái phát zona bằng cách ăn uống đủ chất dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng và hạn chế các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá. Bác cũng cần duy trì vận động nhẹ nhàng và tham gia các hoạt động xã hội để cải thiện tinh thần.
Cảm ơn câu hỏi của bác.
Chúc bác và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Viêm gan B có ba đường lây chủ yếu gồm đường máu, từ mẹ sang con và quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn. Viêm gan B không lây qua đường hô hấp hay qua đường ăn uống chung, sử dụng chung ly uống nước, chén bát, ống hút... Lý do là virus gây bệnh tồn tại trong nước bọt song có nồng độ thấp, khó lây nhiễm với người khác. Tuy nhiên, mầm bệnh có thể lây nhiễm khi bệnh nhân gặp vấn đề về răng miệng như xước, loét, viêm lợi, chảy máu chân răng.
Do đó, bạn cần tránh sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người khác, nhất là với người bệnh. Việc này cũng giúp bạn tránh lây nhiễm các bệnh dễ lây qua đường hô hấp như cúm, sởi, thủy đậu, não mô cầu...
Viêm gan B là căn bệnh phổ biến tại nước ta, trong khi bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Người mắc bệnh cần sử dụng thuốc kháng virus, trường hợp bỏ điều trị bệnh dễ tiến triển thành xơ gan, ung thư gan.
Cách phòng bệnh viêm gan B hiệu quả là tiêm vaccine. Nếu bạn lo lắng về nguy cơ nhiễm bệnh, nên chủ động tiêm ngừa càng sớm càng tốt. Trước tiêm, bạn cần xét nghiệm máu để xem bản thân có đang mắc bệnh, hay đã có đủ kháng thể hay chưa. Trường hợp mắc bệnh, vaccine sẽ không còn tác dụng nữa. Trường hợp kháng thể dưới mức bảo vệ hoặc không có kháng thể với viêm gan B, bạn cần chủng ngừa.
Việt Nam có nhiều loại vaccine dành cho trẻ em và người lớn, gồm Heberbiovac HB (Cu Ba) và Gene Hbvax (Việt Nam), Twinrix (Bỉ) phòng viêm gan A-B trong một mũi tiêm. Người lớn cần chủng ngừa ba mũi trong vòng 6 tháng, xét nghiệm viêm gan B trước khi nhắc lại, tiêm nhắc khi kháng thể giảm.
Ngoài ra, bạn cũng cần phòng mắc bệnh bằng cách tránh sử dụng chung đồ dùng cá nhân, sử dụng biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục, ăn uống đủ chất dinh dưỡng, tránh uống rượu bia, hút thuốc lá, tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ nếu đã nhiễm bệnh.
Cảm ơn câu hỏi của bạn
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Ho gà là bệnh do vi khuẩn ho gà gây ra, lây qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, vi khuẩn theo giọt bắn rơi vào không khí, lây nhiễm cho những người xung quanh. Đặc biệt, những người sinh hoạt chung trong không gian như nhà ở, lớp học, ký túc xá... có nguy cơ lây bệnh cao hơn. Ví dụ, trong gia đình có một người mắc bệnh, nguy cơ lây cho người thân lên đến 100%.
Bệnh ho gà có biểu hiện đặc trưng là các cơn ho rũ rượi không thể kìm hãm, kèm tiếng rít cố gắng để lấy oxy, giống như khi gà trống rít vào để chuẩn bị cất tiếng gáy. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể gặp biến chứng ho nhiều đến biến chứng như viêm phổi, suy hô hấp, viêm não. Các cơn ho mạnh có thể gây gãy xương sườn, thoát vị hoành, lồng ruột, sa trực tràng.
Bệnh đặc biệt nguy hiểm với trẻ trơ sinh và trẻ nhỏ, do khó phát hiện bệnh dẫn đến điều trị chậm trễ. Trước khi vaccine được phổ biến, ho gà là bệnh truyền nhiễm gây tử vong hàng đầu ở trẻ nhỏ, cứ 10 trẻ mắc bệnh thì 1 trẻ tử vong. Tại Việt Nam, từ đầu năm đến nay, các địa phương ghi nhận hơn 10 ca mắc ho gà, trong đó có ít nhất 3 trẻ tử vong.
Hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine có thành phần ngừa ho gà cho trẻ em từ 6 tuần tuổi và người lớn như: 6 trong 1; 5 trong 1; 4 trong 1 phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt; 3 trong 1 phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván.
Lưu ý, kháng thể có được sau khi tiêm vaccine ho gà sẽ giảm dần theo thời gian, sau các mũi tiêm đầu đời trước 2 tuổi, trẻ cần tiêm tiếp vaccine có thành phần ho gà khi đủ 4-6 tuổi và 9-15 tuổi, sau đó tiêm nhắc một mũi sau mỗi 10 năm.
Người lớn không nhớ rõ lịch sử tiêm chủng cần tiêm một mũi vaccine có thành phần ho gà và tiêm nhắc một mũi sau mỗi 10 năm. Phụ nữ mang thai nên tiêm vaccine vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ để truyền kháng thể thụ động cho thai nhi, bảo vệ bé trước khi đến thời điểm tiêm chủng.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm cấp tính, do virus viêm não Nhật Bản gây ra. Bệnh lây sang người thông qua vết đốt của muỗi, chủ yếu là muỗi Culex, sau khi hút máu của các loài chim hoang dã và gia súc bị nhiễm virus như lợn, trâu, bò... Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 15 tuổi, tuy nhiên, bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh, bao gồm cả người lớn chưa từng mắc bệnh hoặc chưa tiêm vaccine.
Bệnh viêm não Nhật Bản thường gây ra các triệu chứng sốt cao đột ngột, đau đầu, đau bụng, buồn nôn, nôn, co giật, li bì, có thể xuất hiện lú lẫn hoặc mất ý thức, hôn mê. Nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ tử vong lên đến 30%. Khoảng 50% số người sống sót gặp phải di chứng nặng nề như: điếc, liệt, rối loạn tâm thần, rối loạn vận động, giảm khả năng giao tiếp.
Để phòng ngừa, bạn nên rà soát lại lịch sử tiêm chủng, hoặc tới trung tâm tiêm chủng gần nhất để được hỗ trợ. Nếu chưa từng mắc bệnh hoặc chưa tiêm ngừa trước đó thì nên tiêm vaccine để phòng bệnh.
Hiện nay, Việt Nam có ba loại vaccine phòng viêm não Nhật Bản cho người lớn, có trong tiêm chủng dịch vụ, bao gồm: Jevax (Việt Nam); Jeev (Ấn Độ) và Imojev (Nhật Bản). Tùy vào lịch sử tiêm chủng của mỗi người, bác sĩ sẽ tư vấn loại vaccine và lịch tiêm phù hợp.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Vào tháng 9/2024, Hệ thống Tiêm chủng VNVC đã triển khai tiêm đầu tiên tại Việt Nam vaccine sốt xuất huyết Qdenga, do hãng dược phẩm Takeda (Nhật Bản) sản xuất tại Đức. Đây là một trong những vaccine mới ở nước ta, song, để có được thành quả là vaccine phòng bệnh sốt xuất huyết cho người dân, các nhà khoa học đã phải tiến hành nghiên cứu trong khoảng 45 năm.
Vaccine được phát triển và thử nghiệm qua nhiều giai đoạn nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn và hiệu quả theo tiêu chuẩn quốc tế. Các thử nghiệm lâm sàng được thực hiện trên các nhóm đối tượng đa dạng, bao gồm cả trẻ em và người lớn, để đảm bảo tính khả thi và khả năng thích ứng rộng rãi của vaccine. Chính vì vậy, tháng 5/2024, Bộ Y tế đã chính thức cấp phép lưu hành vaccine này tại Việt Nam.
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, lây từ người sang người chủ yếu thông qua vết đốt của muỗi vằn cái Aedes aegypti. Bệnh gây ra các triệu chứng như sốt cao đột ngột, người mệt lả, nhức đầu, đau hốc mắt, đau cơ, đau họng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy. Bệnh có nguy cơ trở nặng nhanh, dẫn đến biến chứng sốc sốt xuất huyết, cô đặc máu, suy đa tạng và tử vong.
Hiện Việt Nam đang bắt đầu vào mùa dịch sốt xuất huyết, vì vậy, cả gia đình bạn nên chủ động tiêm ngừa để phòng bệnh. Vaccine chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuồi trở lên và người lớn. Lịch tiêm gồm 2 mũi, cách nhau 3 tháng.
Vaccine có khả năng ngừa cả 4 type huyết thanh virus sốt xuất huyết Den-1, Den-2, Den-3, Den-4. Tiêm đủ và đúng phác đồ giúp ngăn ngừa mắc bệnh hơn 80% và ngăn nguy cơ nhập viện do bệnh hơn 90%.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Hiện các xét nghiệm thường quy tầm soát HPV và ung thư cổ tử cung cho phụ nữ từ 21 tuổi đã quan hệ tình dục gồm: phết tế bào cổ tử cung, xét nghiệm HPV, quan sát cổ tử cung bằng dung dịch axit acetic. Bạn có thể làm một trong các xét nghiệm trên để biết được tình trạng sức khỏe bản thân, cũng như phát hiện tế bào bất thường.
Tuy nhiên, trước khi tiêm vaccine HPV, bạn không cần tiến hành xét nghiệm sàng lọc để tìm kiếm virus trước. Lý do, HPV có hơn 200 chủng có thể tự đào thải hoặc gây mụn cóc sinh dục, ung thư khi nhiễm dai dẳng. Kết quả xét nghiệm HPV dương tính đôi khi không cho biết chính xác đã nhiễm chủng HPV nào. Mặt khác, xét nghiệm âm tính không đủ để chứng minh trước đây chưa nhiễm HPV.
Hiện nay, tại Việt Nam có hai loại vaccine phòng HPV là Gardasil và Gardasil 9. Trong đó, Gardasil chỉ định cho nữ giới từ 9-26 tuổi. Còn Gardasil 9 chỉ định cho cả nam và nữ từ 9-45 tuổi, không phân biệt đã từng quan hệ tình dục hay chưa. Vaccine giúp phòng ngừa 9 chủng HPV nguy cơ cao gồm: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, là nguyên nhân gây ra sùi mào gà, ung thư hậu môn, ung thư vòm họng và các tổn thương tiền ung thư tại bộ phận sinh dục.
Có 5 trường hợp không được tiêm ngừa, gồm: người dị ứng với bất kỳ thành phần, hoạt chất, tá dược có trong vaccine; người có phản ứng quá mẫn cảm sau khi tiêm mũi HPV trước đó; người đang bị sốt cao cấp tính, nhiễm trùng ở cấp độ vừa hoặc nặng; người bị giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu hoặc đang dùng thuốc làm loãng máu; phụ nữ mang thai.
Đặc biệt, người đã và đang nhiễm virus HPV càng nên tiêm vaccine. Lý do, vaccine HPV phòng được 9 chủng HPV và một người không nhiễm hết tất cả các chủng này. Tiêm vaccine giúp ngăn ngừa các chủng HPV cơ thể chưa nhiễm. Mặt khác, HPV cũng có thể tự đào thải ra khỏi cơ thể và kháng thể không tồn tại lâu dài, mọi người vẫn có thể tái nhiễm các chủng HPV đã từng mắc. Tiêm vaccine cũng giúp ngăn ngừa nguy cơ tái nhiễm. Thêm nữa, dù đã nhiễm HPV thì trong cuộc đời, việc quan hệ tình dục sẽ diễn ra rất nhiều lần sau đó và nguy cơ nhiễm tiếp các chủng HPV vẫn hiện hữu.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Các nghiên cứu cho thấy việc thường xuyên tụ tập ở bar, pub hay club có thể tăng tỷ lệ mang mầm bệnh não mô cầu. Lý do, các khu vực này thiếu không gian thông thoáng, có nhiều tiếp xúc gần như ôm, hôn, dùng chung ly, cốc... tạo điều kiện cho vi khuẩn lây lan, khó kiểm soát nguồn lây. Ngoài ra, việc bạn thường xuyên hút thuốc, thức khuya cũng làm hệ miễn dịch suy giảm, khiến vi khuẩn dễ xâm nhập và sinh sôi gây bệnh.
Theo Cục phòng bệnh (Bộ Y tế), có đến 50% người mắc bệnh do não mô cầu tử vong nếu không được điều trị đúng cách. Khoảng 20% bệnh nhân sống sót sau viêm màng não do não mô cầu phải chịu nhiều di chứng về thể chất và tinh thần như cắt cụt chi, điếc, mù lòa, chậm phát triển tâm thần và hành vi... Do đó, bạn nên sớm chủng ngừa để phòng bệnh cho bản thân.
Hiện Việt Nam có 4 loại vaccine phòng não mô cầu, gồm: Bexsero (Italy) phòng não mô cầu nhóm B , VA-Mengoc-BC (Cuba) phòng nhóm BC, Menactra (Mỹ) và MenQuadfi (Pháp) phòng 4 nhóm A, C, Y, W-135. Bexsero tiêm cho người từ 2 tháng đến 50 tuổi, VA-Mengoc BC tiêm cho người từ 6 tháng tuổi đến 45 tuổi và Menactra tiêm cho người từ 9 tháng tuổi đến 55 tuổi. Riêng MenQuadfi có thể tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn không giới hạn tuổi.
Vaccine não mô cầu không có miễn dịch phòng ngừa chéo nên trẻ em và người lớn cần tiêm sớm và đầy đủ 5 nhóm huyết thanh để phòng ngừa toàn diện, không nên chỉ tiêm một loại. Bạn nên đến trung tâm tiêm chủng gần nhất để được tư vấn và chọn loại vaccine phù hợp.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Bệnh nhân tiểu đường khi mắc sốt xuất huyết dễ biến chứng nặng do sức đề kháng kém, hạ tiểu cầu, nguy cơ bội nhiễm các bệnh khác. Tiểu cầu giảm sâu có thể gây xuất huyết nặng, như xuất huyết nội tạng, não, thoát huyết tương, cô đặc máu đe dọa tính mạng người bệnh. Ngoài ra, tiểu đường còn khiến huyết áp diễn biến thất thường, dẫn đến bù dịch khó khăn, chậm hồi phục.
Hiện không có phương pháp điều trị sốt xuất huyết đặc hiệu. Vì vậy, người bệnh tiểu đường cần có các biện pháp phòng tránh mắc bệnh cũng như ngăn ngừa bệnh tiến triển sang giai đoạn nặng hơn.
Trong đó, tiêm vaccine sốt xuất huyết là cách phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay, được Bộ Y tế nước ta, CDC Mỹ và WHO, cùng nhiều nghiên cứu trên thế giới chứng minh. Hiện Việt Nam có vaccine phòng sốt xuất huyết Qdenga, do hãng dược phẩm Takeda (Nhật Bản) sản xuất. Vaccine có khả năng ngừa cả 4 type huyết thanh virus sốt xuất huyết Den-1, Den-2, Den-3, Den-4. Tiêm đủ và đúng phác đồ giúp ngăn ngừa mắc bệnh hơn 80% và ngăn nguy cơ nhập viện do bệnh hơn 90%.
Vaccine chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi đến người lớn, với lịch tiêm gồm 2 mũi, cách nhau 3 tháng. Nhóm chống chỉ định tiêm gồm: người đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai trong vòng một tháng sau khi tiêm vaccine, đang cho con bú; người bị suy giảm miễn dịch, đang điều trị bằng liệu pháp ức chế miễn dịch như hóa trị liệu hoặc liều cao corticosteroid toàn thân, liệu trình dài hai tuần trở lên; những người nhiễm HIV có triệu chứng hoặc nhiễm HIV không có triệu chứng kèm theo suy giảm chức năng miễn dịch; người gặp phản ứng quá mức với hoạt chất, liều vaccine Qdenga trước đó hoặc với bất kỳ tá dược nào. Vaccine cũng được khuyến cáo hoãn tiêm khi bị sốt nặng cấp tính.
Do đó, trường hợp người 60 tuổi, có bệnh nền tiểu đường càng cần thiết tiêm chủng, nên tiêm sớm để chủ động phòng bệnh. Tại cơ sở tiêm chủng, bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng sức khỏe của người tiêm để chỉ định lịch tiêm và loại vaccine phù hợp.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Vi khuẩn phế cầu thường trú trong hầu họng của mỗi người, lây qua đường hô hấp khi tiếp xúc với người bệnh hoặc người lành mang trùng không có triệu chứng. Bệnh có thể tạo thành ổ dịch nhỏ ở môi trường đông đúc như ký túc xá, nhà máy, viện dưỡng lão... Vi khuẩn này hiện có hơn 100 tuýp huyết thanh gây ra nhiều bệnh phế cầu xâm lấn cho cả trẻ em và người lớn như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu và bệnh phế cầu không xâm lấn như viêm phổi, viêm tai giữa và viêm xoang...
Hiện nay, tại gần 230 trung tâm tiêm chủng thuộc Hệ thống Tiêm chủng VNVC đều đang lưu hành 5 loại vaccine phòng bệnh do phế cầu khuẩn. Bao gồm: phế cầu 10, phế cầu 13, phế cầu 15, phế cầu 20 và phế cầu 23. Trong đó, loại phế cầu 10 tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 6 tuổi, phế cầu 13 và phế cầu 15 tiêm cho trẻ từ 6 tuần và người lớn. Vaccine phế cầu 20 tiêm cho người từ 18 tuổi và phế cầu 23 tiêm cho trẻ từ 2 tuổi và người lớn.
Tùy độ tuổi, mỗi loại có số mũi tiêm khác nhau. Trường hợp ba bạn 60 tuổi, chưa từng chủng ngừa phế cầu, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm các loại vaccine phế cầu 13, 15, 20 và 23. Bạn nên sắp xếp đưa người nhà đến các cơ sở tiêm chủng gần nhất để được tư vấn và chỉ định loại vaccine phù hợp.
Ngoài vaccine phế cầu, bạn cũng nên tiêm ngừa cúm, não mô cầu, sởi... để phòng các bệnh lây qua đường hô hấp, ảnh hưởng đến phổi cho gia đình.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do trung gian là muỗi vằn đốt người bệnh và truyền virus sang người lành thông qua vết đốt. Bệnh gây ra các triệu chứng như sốt cao đột ngột, người mệt lả, nhức đầu, đau hốc mắt, đau cơ, đau họng, buồn nôn, nôn, kèm tiêu chảy. Ở giai đoạn hạ sốt, bệnh dễ đột ngột trở nặng, có thể biến chứng sốc sốt xuất huyết, sốc mất máu, suy gan, suy thận, suy tim cấp, rối loạn điện giải, nhiễm trùng, suy đa tạng, cô đặc máu và tử vong.
Tiêm vaccine sốt xuất huyết là cách phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay, được Bộ Y tế nước ta, CDC Mỹ và WHO, cùng nhiều nghiên cứu trên thế giới chứng minh. Hiện Việt Nam có vaccine phòng sốt xuất huyết Qdenga, do hãng dược phẩm Takeda (Nhật Bản) sản xuất. Vaccine có khả năng ngừa cả 4 type huyết thanh virus sốt xuất huyết Den-1, Den-2, Den-3, Den-4. Tiêm đủ và đúng phác đồ giúp ngăn ngừa mắc bệnh hơn 80% và ngăn nguy cơ nhập viện do bệnh hơn 90%.
Vaccine chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi đến người lớn, với lịch tiêm gồm 2 mũi, cách nhau 3 tháng. Do đó, con bạn 7 tuổi đã đủ tuổi để tiêm ngừa. Bạn nên đưa con đến cơ sở tiêm chủng gần nhất để khám và chỉ định tiêm, phòng bệnh sớm nhất có thể.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
HPV là virus gây ra nhiều bệnh lây truyền qua đường tình dục và các loại ung thư nguy hiểm ở cả nam và nữ, bao gồm sùi mào gà, ung thư cổ tử cung, âm đạo, âm hộ, hậu môn, dương vật, hầu họng và hốc mũi.
Tiêm vaccine là biện pháp chủ động, an toàn và hiệu quả để phòng ngừa virus HPV. Bất cứ ai đã từng quan hệ tình dục đều có nguy cơ nhiễm HPV. Tỷ lệ nhiễm HPV ở nam giới trung bình lên đến 91%, trong khi khả năng đào thải virus ở nam giới lại thấp hơn nữ giới khoảng 26%. Bên cạnh đó, vaccine cũng có những đường lây không qua quan hệ tình dục như tiếp xúc vật dụng, khăn tắm, đồ lót, dụng cụ sinh thiết, phẫu thuật dính mầm bệnh.
Hiện nay, tại Việt Nam có hai loại vaccine phòng HPV là Gardasil và Gardasil 9. Trong đó, Gardasil chỉ định cho nữ giới từ 9-26 tuổi. Còn Gardasil 9 chỉ định cho cả nam và nữ từ 9-45 tuổi, không phân biệt đã từng quan hệ tình dục hay chưa. Vaccine giúp phòng ngừa 9 chủng HPV nguy cơ cao gồm: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, là nguyên nhân gây ra sùi mào gà, ung thư hậu môn, ung thư vòm họng và các tổn thương tiền ung thư tại bộ phận sinh dục.
Trường hợp của bạn là nam giới, 34 tuổi, hoàn toàn có thể tiêm vaccine Gardasil 9. Lịch tiêm gồm 3 mũi trong vòng 6 tháng. Khi tiêm đủ liều, vaccine có thể đạt hiệu quả bảo vệ trên 90%.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!