Giải đáp thắc mắc

* Vui lòng điền chính xác và đầy đủ để nhận được câu trả lời và tư vấn chuyên sâu từ chuyên gia.

Hai tuần trước, trong lúc nhậu say, tôi có phát sinh quan hệ với một người cô gái lạ, không sử dụng biện pháp an toàn, hiện chưa có biểu hiện gì bất thường thì có nguy cơ mắc bệnh nào? Tôi nên làm gì để phòng ngừa?
Trần Nam, 25 tuổi, Hải Phòng
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Người có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn, nhất là với người lạ thuộc nhóm nguy cơ dễ mắc các bệnh truyền nhiễm dễ lây qua đường tình dục như HIV/AIDS, sùi mào gà, lậu, giang mai, chlamydia, Herpes sinh dục và viêm gan B... Đây là các bệnh để lại nhiều hệ lụy sức khỏe thể chất cũng tinh thần, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, công việc, kinh tế cho người mắc. Trong đó, nếu mắc viêm gan B và HIV/AIDS người bệnh phải sống chung suốt đời.

Do đó, bạn nên đi khám sức khỏe và thực hiện các xét nghiệm để biết chính xác cũng như yên tâm với sức khỏe bản thân. Trong trường hợp mắc bệnh, bạn nên tuân thủ việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, không nên bỏ điều trị hay điều trị theo mẹo dân gian, uống các loại lá cây khiến bệnh nặng hơn. Bạn cũng nên ăn uống đủ chất dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, tránh sử dụng chung đồ dùng cá nhân, kiêng quan hệ tình dục để tránh làm lây lan mầm bệnh.

Trong các bệnh kể trên có viêm gan B và sùi mào gà Việt Nam có vaccine phòng ngừa. Đối với viêm gan B, hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine viêm gan B dành cho người lớn gồm Heberbiovac HB (Cu Ba) và Gene Hbvax (Việt Nam), Twinrix (Bỉ) phòng viêm gan A và B trong một mũi tiêm. Người lớn cần chủng ngừa ba mũi trong vòng 6 tháng.

Tuy nhiên, trước tiêm vaccine, bạn cần xét nghiệm định lượng kháng thể viêm gan B, để biết bản thân đã mắc viêm gan B hay đã có kháng thể kháng lại virus viêm gan B hay chưa. Trong trường hợp mắc bệnh, bạn tiêm vaccine sẽ không còn hiệu quả nữa. Còn trường hợp không có kháng thể với viêm gan B hoặc mức kháng thể dưới mức bảo vệ, bạn cần tiêm vaccine càng sớm càng tốt.

Còn sùi mào gà do virus HPV gây nên có hai loại vaccine phòng ngừa. Trong đó, vaccine Gardasil phòng 4 type 6, 11, 16, 18 chỉ định tiêm cho bé gái, phụ nữ trong độ tuổi 9-26. Vaccine Gardasil 9 phòng ngừa 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, được chỉ định tiêm cho nam, nữ từ 9-45 tuổi. Hiệu quả bảo vệ của vaccine trên 90%. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, hơn 99% người được tiêm vaccine Gardasil 9 có kháng thể bảo vệ với 9 chủng HPV sau 7 tháng tiêm ngừa. Bạn là nam, hiện 25 tuổi, thuộc nhóm tiêm vaccine Gardasil 9, lịch tiêm gồm 3 mũi, cách nhau 6 tháng.

Ngoài ra, việc quan hệ tiếp xúc gần gũi cũng có thể lây lan vi khuẩn não mô cầu có nguy cơ gây tử vong trong 24 giờ và tình trạng viêm niệu đạo. Trong dân số, tỷ lệ người mang vi khuẩn ở vùng hầu họng cao nhưng không biểu hiện triệu chứng là nguồn lây khó kiểm soát. Bạn nên phối hợp tiêm các loại vaccine não mô cầu để phòng đầy đủ 5 nhóm huyết thanh não mô cầu gây bệnh phổ biến A, B, C, Y, W-135.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào bác sĩ, tôi nghe mọi người nói, công việc làm công nhân xây dựng như tôi thường xuyên phải tiếp xúc với khói bụi, đất đá, sắt thép dễ mắc bệnh uốn ván, sốt xuất huyết có đúng không? Tôi nên làm gì để phòng ngừa?
Trần Quyết, 29 tuổi, Đà Nẵng
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Bạn làm việc ở công trình xây dựng, nơi có nhiều đất đá, sắt thép, dụng cụ làm việc sắc nhọn, chưa kể phải làm việc ở độ cao, xe cộ ra vào nhiều… thuộc nhóm dễ xảy ra tai nạn, hoặc có vết thương gây rách da, chảy máu. Nếu vết thương không được xử lý đúng là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn uốn ván có nhiều ngoài đất cát xâm nhập gây co cứng cơ toàn thân, khó nuốt, khó thở, co giật, suy hô hấp, ngừng tim, suy đa cơ quan, nguy cơ tử vong đến 90%. Vết thương bị hoại tử, nhiễm bẩn, yếm khí càng dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn uốn ván gây bệnh.

Do đó khi có vết thương, bạn cần rửa sạch vết thương với nước và xà phòng, lấy dị vật nếu có, sau đó đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ xem xét tình trạng vết thương, tư vấn tiêm chủng. Hiện Việt Nam có loại uốn ván đơn hoặc các loại vaccine phối hợp như 5 trong 1, 6 trong 1, 4 trong 1, 3 trong 1, 2 trong 1, tiêm theo từng độ tuổi. Người trưởng thành chưa tiêm hoặc không rõ lịch sử tiêm chủng cần ngừa uốn ván theo phác đồ 3 mũi trong vòng 7 tháng, tiêm nhắc 10 năm và bổ sung khi có vết thương.

Khi đã tiêm dự phòng uốn ván đầy đủ và còn trong thời gian bảo vệ, nếu có các vết thương lớn, mọi người chỉ cần tiêm thêm một liều vaccine, không cần dùng Globulin miễn dịch uốn ván (TIG) hoặc huyết thanh kháng uốn ván (SAT).

Bên cạnh uốn ván, công trình xây dựng chứa nhiều vật dụng như bồn và thùng chứa nước, bao bì, đất, đá hay đồ phế thải... là điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn là trung gian truyền bệnh sốt xuất phát triển sinh sôi. Đây cũng là nơi có nhiều người làm việc cùng nhau, nếu một người mắc bệnh, muỗi vằn chích sau đó chích người lành sẽ làm lây lan mầm bệnh. Như thời gian qua, nước ta ghi nhận nhiều ổ dịch sốt xuất huyết, trong đó có nhiều ổ dịch ở công trình xây dựng.

Để phòng sốt xuất huyết, bạn nên tránh để muỗi chích bằng mặc quần áo dài, ngủ màn ngay cả ban ngày, dọn dẹp nơi ở và nơi làm việc sạch sẽ nhằm loại bỏ nơi ở và nơi sinh sản của muỗi. Sốt xuất huyết hiện Việt Nam có vaccine phòng ngừa do hãng dược phẩm Takeda (Nhật Bản) sản xuất, tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, lịch tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng. Vaccine phòng và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh, tái nhiễm và nhập viện lần lượt hơn 80% và hơn 90%.

Với đặc thù công việc, bạn nên tiêm vaccine dự phòng uốn ván và vaccine sốt xuất huyết giúp đảm bảo sức khỏe và phòng nguy cơ mắc bệnh, chịu di chứng do hai bệnh này.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tháng 10 này, con gái tròn 9 tuổi, tôi muốn đưa con đi tiêm vaccine HPV để giúp con phòng ngừa bệnh sùi mào gà và các bệnh ung thư như cổ tử cung, vòm họng, âm hộ, âm đạo… thì có loại vaccine nào, lịch tiêm ra sao?
Hoàng Linh, 39 tuổi, TP HCM
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Hiện Việt Nam có hai loại vaccine HPV là Gardasil và Gardasil 9 giúp phòng các bệnh do virus HPV gây nên như sùi mào gà, ung thư cổ tử cung, ung thư vùng hầu họng, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo... Mỗi loại có phác đồ tiêm chủng riêng. Trong đó, Gardasil phòng 4 type HPV gồm 6, 11, 16, 18 chỉ định tiêm cho bé gái và phụ nữ tuổi 9-26. Theo thông tin kê toa mới của nhà sản xuất, vaccine Gardasil có chỉ định tiêm chỉ cần 2 mũi thay vì 3 mũi nếu tiêm 2 mũi cách nhau từ 6 đến 12 tháng cho trẻ từ 9 tuổi đến dưới 14 tuổi. Người từ tròn 14 tuổi trở lên có lịch tiêm 3 mũi. Mũi hai cách mũi một hai tháng, mũi ba cách mũi một 6 tháng.

Còn Gardasil 9 phòng 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, chỉ định cho nam và nữ tuổi 9-45, hiệu quả bảo vệ hơn 90%. Người 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tiêm lần đầu tiên cần hai mũi. Mũi thứ hai cách mũi một từ 6 đến 12 tháng. Với người từ tròn 15 tuổi đến 45 tuổi cần tiêm 3 mũi với mũi 1 tiêm lần đầu tiên trong độ tuổi, mũi hai cách mũi một ít nhất hai tháng, mũi ba cách mũi hai tối thiểu 4 tháng.

Con bạn 9 tuổi có thể chọn tiêm 2 mũi vaccine Gardasil hoặc vaccine Gardasil 9, lịch tiêm gồm hai mũi. Mũi thứ hai cách mũi một từ 6 đến 12 tháng.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi dọn nhà sau bão, tay va quẹt vào cành cây chảy máu, đã cầm máu và sát khuẩn bằng oxy già, có cần phải tiêm ngừa uốn ván không?
Nguyễn Văn Hai, 56 tuổi, Nghệ An
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Uốn ván là bệnh nhiễm trùng cấp tính, do ngoại độc tố của vi khuẩn uốn ván có tên Clostridium tetani gây ra. Bào tử của uốn ván có thể tồn tại rất lâu trong môi trường tự nhiên. Chúng xâm nhập vào cơ thể qua vết thương dù rất nhỏ và gây bệnh. Bệnh uốn ván nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến rối loạn thần kinh thực vật, suy hô hấp, suy đa tạng và tử vong.

Như hồi tháng 6, nước ta từng ghi nhận trường hợp một cụ bà 90 tuổi mắc uốn ván nặng sau khi cành cây tươi đâm trúng tay chảy máu. Bà phải thở máy qua mở khí quản do viêm phổi, suy hô hấp, nguy cơ tử vong cao. Trước đó, hồi tháng 5, một bé gái 7 tuổi cũng bị co giật, suy hô hấp do mắc uốn ván sau khi thanh gỗ mục đâm vào mu bàn chân.

Bạn vừa bị cành cây đâm vào cánh tay chảy máu, có nguy cơ nhiễm trùng uốn ván. Bạn nên thu xếp thời gian để sớm đến trung tâm tiêm chủng gần nhất, để được bác sĩ xem xét tình trạng vết thương và tư vấn lịch lịch tiêm phù hợp.

Hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine có thành phần ngừa uốn ván, bao gồm uốn ván mũi đơn hoặc uốn ván mũi phối hợp như: 6 trong 1; 5 trong 1; 4 trong 1 phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt; 3 trong 1 phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván; 2 trong 1 phòng bạch hầu, uốn ván. Người lớn không rõ lịch sử tiêm chủng cần tiêm 3 mũi cơ bản. Nếu đã tiêm dự phòng đầy đủ, khi có vết thương chỉ cần tiêm thêm 1 mũi vaccine và không cần dùng huyết thanh kháng uốn ván.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi đã tiêm vaccine cúm vào chủ nhật (24/8), liệu có nguy cơ lây bệnh khi đi du lịch dịp lễ Quốc Khánh không?
Thanh Hoa, 24 tuổi, TPHCM
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Bệnh cúm mùa do virus cúm gây ra, thường là hai chủng cúm A (H1N1, H3N2) và 2 chủng cúm B (Yamagata, Victoria). Bệnh gây ra các triệu chứng nhưng sốt cao đột ngột, chảy mũi, đau họng, ho, đau đầu, đau cơ, khớp, mệt mỏi. Một số trường hợp mắc cúm có nguy cơ trở nặng, dẫn đến biến chứng viêm phế quản, viêm phổi, viêm cơ tim, viêm não, suy hô hấp, thậm chí tử vong. Trẻ nhỏ, người có bệnh nền, người cao tuổi và mẹ bầu là những nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc cúm và biến chứng.

Hiện nay, Việt Nam có nhiều loại vaccine cúm, bao gồm vaccine cúm tứ giá phòng hiệu quả cả 4 chủng virus cúm A và cúm B. Trẻ dưới 9 tuổi lần đầu tiêm vaccine cần tiêm hai mũi cơ bản, cách nhau một tháng, sau đó tiêm nhắc một mũi hằng năm. Người từ 9 tuổi trở lên chỉ tiêm một mũi, sau đó tiêm nhắc lại một mũi hằng năm.

Sau khi tiêm ngừa, vaccine cần tối thiểu hai tuần để tạo kháng thể miễn dịch. Bạn mới tiêm ngừa, thời gian cách kỳ nghỉ lễ chưa đủ hai tuần nên vẫn có nguy cơ lây nhiễm nếu tiếp xúc với mầm bệnh. Để phòng tránh, bạn nên đeo khẩu trang, chú ý vệ sinh cá nhân, rửa tay trước khi ăn uống, sau khi đi về sinh và tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Đồng thời, bạn cũng nên ăn đủ bữa và đủ dinh dưỡng, uống đủ nước giúp cơ thể được nạp đủ năng lượng.

Tiêm vaccine là biện pháp bảo vệ sức khỏe chủ động và hiệu quả. Bạn nên rà soát lịch sử tiêm chủng để bổ sung các mũi vaccine còn thiếu, tránh để tiêm quá gấp gáp, làm giảm hiệu quả phòng bệnh.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi chuẩn bị đi xem sự kiện A80, nghe nói bệnh não mô cầu dễ lây ở nơi đông người và làm cách nào để phòng ngừa thưa bác sĩ?
Triều Phong, 25 tuổi, Hải Phòng
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Bệnh não mô cầu xâm lấn cực kỳ nguy hiểm, có thể dẫn đến viêm màng não, nhiễm trùng máu, viêm phổi, viêm màng ngoài tim... Người bệnh có nguy cơ tử vong trong vòng 24 giờ, tỷ lệ tử vong lên tới 50%. Những người sống sót có thể gặp di chứng nặng nề như cụt chi, liệt, điếc, chậm phát triển về tâm thần, thể chất...

Các triệu chứng ban đầu của bệnh thường mơ hồ như sốt, đau họng, ho... dễ nhầm lẫn với cúm khiến người bệnh chủ quan, làm phát tán mầm bệnh. Chưa kể, đối với não mô cầu còn có tình trạng người lành mang vi khuẩn mà không biết, khiến mầm bệnh âm thầm lây lan ra cộng đồng.

Nước ta từng ghi nhận một số ổ bệnh não mô cầu như trường hợp một quân nhân 24 tuổi tử vong, 7 người khác bị lây nhiễm hồi tháng 2, hay trường hợp 2 người đàn ông ở Đồng Nai cùng mắc não mô cầu do tiếp xúc gần với nhau hồi tháng 5.

Hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine phòng 5 nhóm huyết thanh gây não mô cầu nguy cơ tử vong cao, bao gồm:

Bexsero (Italy): loại thế hệ mới giúp phòng nhóm B, tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi và người lớn đến 50 tuổi

VA-Mengoc BC (Cuba): giúp phòng hai nhóm B và C, tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn đến 45 tuổi

Menactra (Mỹ): giúp phòng 4 nhóm A, C, Y, W-135, tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi đến người lớn 55 tuổi

MenQuadfi (Mỹ): vaccine cộng hợp với giải độc tố uốn ván sản xuất theo công nghệ mới phòng 4 nhóm A, C, Y, W-135, tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn (không giới hạn độ tuổi trên)

Nimenrix: vaccine cộng hợp với giải độc tố uốn ván sản xuất theo công nghệ tiên tiến, phòng nhóm A, C, Y, W-135, tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi và người lớn (không giới hạn độ tuổi trên)

Các vaccine không có tác dụng phòng ngừa chéo, vì vậy mỗi người cần tiêm đủ vaccine có thành phần ngừa 5 nhóm huyết thanh gây bệnh kể trên. Bạn có thể đến trung tâm tiêm chủng gần nhất để được tư vấn theo đúng độ tuổi và lịch sử chủng ngừa. Cùng với đó, bạn cần thực hiện tốt khâu vệ sinh nơi ở và nơi làm việc, nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc nơi đông người, thường xuyên rửa tay với xà phòng, vệ sinh răng miệng, súc họng bằng nước sát khuẩn...

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Bố tôi hơn 70 tuổi, từng mắc zona thần kinh và điều trị ở bệnh viện. Bệnh này có khả năng tái phát không và tôi nên làm gì để phòng cho bố?
Kim Cương, 43 tuổi, Hà Nội
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Zona thần kinh do virus Varicella zoster (VZV) gây ra, đây cũng là tác nhân gây bệnh thủy đậu. Zona xảy ra sau khi khỏi thủy đậu do virus VZV vẫn tồn tại trong cơ thể, trú ẩn trong cách hạch thần kinh. Chúng sẽ tái hoạt khi hệ miễn dịch bị suy giảm do nhiều yếu tố như: tuổi cao, mắc bệnh lý nền, dùng thuốc ức chế hệ miễn dịch, stress kéo dài...

Bố của bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh và điều trị khỏi zona thần kinh, tuy nhiên bệnh vẫn có khả năng tái phát với tỷ lệ 4,8 - 12/1.000 người mỗi năm. Vì vậy, bạn nên đưa bố tiêm vaccine phòng ngừa. Hiện Việt Nam có vaccine Shingrix (Bỉ) giúp giảm nguy cơ mắc zona hơn 97%, giảm hơn 90% biến chứng đau dây thần kinh sau zona và các biến chứng khác. Vaccine chỉ định tiêm cho người lớn từ 50 tuổi trở lên, tiêm hai mũi cách nhau hai tháng, và người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch, tiêm hai mũi, cách nhau một tháng.

Ngoài ra, bạn nên nên rà soát lại lịch sử tiêm chủng cho bố và bổ sung các mũi vaccine còn thiếu như cúm, phế cầu, ho gà, bạch hầu, não mô cầu... để phòng bệnh một cách toàn diện.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào bác sĩ, nhờ bác sĩ tư vấn giúp em. Con em bị chó nhà cắn, em có chủ quan không tiêm ngừa liền, khoảng 15 ngày sau chó có biểu hiện bỏ ăn và chết. Sau đó em mới đưa con đi tiêm ngừa. Mới tháng 3 năm ngoái cháu cũng bị chó cắn và tiêm ngừa đầy đủ. Cho em hỏi giờ cháu ...
Nguyễn Thị Kim Phương, 35 tuổi, Thôn 2a xã ehleo tỉnh Daklak
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Bệnh dại có tỷ lệ tử vong gần như 100% với các triệu chứng như đau đầu, sốt, mệt mỏi, giãn đồng tử, tăng tiết nước bọt, vã mồ hôi, hạ huyết áp, liệt cơ hô hấp. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh dại, tiêm vaccine là cách phòng ngừa hiệu quả nhất. Chó nhà nuôi có nguy cơ mắc bệnh dại và lây truyền bệnh cho người qua vết cắn, cào, liếm lên vết thương hở. Vaccine dại được khuyến cáo tiêm càng sớm càng tốt sau khi bị cắn, cào.

Con bạn đã từng bị chó cắn và hoàn thành phác đồ tiêm ngừa đầy đủ vào năm ngoái, như vậy nếu bị chó cắn ở lần sau, con bạn chỉ cần đến cơ sở tiêm chủng tiêm thêm 2 mũi và không cần tiêm huyết thanh kháng dại. Vaccine được khuyến cáo tiêm vào ngày đầu tiên và 3 ngày sau khi bị cắn. Tuy nhiên, trường hợp của con bạn đã 15 ngày kể từ ngày bị cắn và con chó chết không rõ nguyên nhân, bạn nên đến bệnh viện gần nhất để được bác sĩ tìm hiểu nguyên nhân và tư vấn phù hợp.

Vaccine dại hiện nay đều là các vaccine bất hoạt, sản xuất theo công nghệ mới, không chứa tế bào thần kinh nên không gây ảnh hưởng trí nhớ. Ngoài ra, các thành viên trong gia đình cũng có thể tiêm dự phòng 3 mũi vaccine trước khi bị cắn, cào vào các ngày 0-7-21 hoặc 28. Nếu lần sau bị cắn, cào, mọi người chỉ cần tiêm 2 mũi vaccine và không cần dùng huyết thanh kháng dại dù vết thương nặng.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Con gái tôi dưới 6 tuổi có tiêm vaccine được không? Chi phí bao nhiêu?
Nguyễn Đức Thọ, 31 tuổi, Thị Trấn Bần - Mỹ Hào - Hưng Yên
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Trẻ em thuộc nhóm có nguy cơ cao gặp biến chứng nặng khi mắc các bệnh truyền nhiễm. Ở lứa tuổi này, hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, khả năng chống đỡ với virus và vi khuẩn còn hạn chế. Vì vậy, tiêm vaccine sẽ giúp trẻ phòng ngừa bệnh, giảm thiểu nguy cơ nhập viện, biến chứng và tử vong.

Các vaccine đã được phát triển và thử nghiệm qua nhiều giai đoạn nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn và hiệu quả theo tiêu chuẩn quốc tế. Các thử nghiệm lâm sàng được thực hiện trên các nhóm đối tượng đa dạng, bao gồm cả trẻ em và người lớn, để đảm bảo tính khả thi và khả năng thích ứng rộng rãi của vaccine. Do đó, bạn có thể yên tâm để con tiêm chủng.

Gần 240 trung tâm thuộc Hệ thống Tiêm chủng VNVC cung cấp hơn 50 loại vaccine phòng gần 50 bệnh truyền nhiễm khác nhau, giúp bạn có nhiều lựa chọn và tiêm chủng sớm cho con. Con bạn 6 tuổi, bạn có thể đưa bé đến cơ sở tiêm chủng để bác sĩ rà soát lịch sử tiêm chủng của bé và tư vấn các loại vaccine bé chưa từng tiêm, tiêm nhắc các loại vaccine cần tiêm nhắc để củng cố kháng thể và cập nhật các loại vaccine thế hệ mới như vaccine cúm; phế cầu khuẩn và não mô cầu khuẩn gây viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết; viêm não Nhật Bản; sởi - quai bị - rubella; sốt xuất huyết; tả; thương hàn...

Ngoài ra, khi vui chơi, trẻ có thể bị động vật tấn công hoặc gặp trầy xước, bạn có thể cho trẻ tiêm phòng dại hoặc uốn ván trước khi bị động vật cắn, cào hoặc có vết thương để tạo kháng thể chủ động, ngăn chặn khi mầm bệnh xâm nhập.

Trước tiêm, trẻ sẽ được bác sĩ khám sàng lọc kỹ để đánh giá tình hình sức khỏe trẻ, tiền sử bệnh lý và dị ứng để quyết định mũi tiêm phù hợp. Gia đình bạn cũng nên chuẩn bị kỹ các thông tin, chia sẻ kỹ với bác sĩ về các bệnh nếu trẻ đang mắc, cũng như các phản ứng sau khi tiêm các vaccine trước đó.

Bảng giá tiêm chủng tại VNVC được niêm yết công khai, cam kết bình ổn giá trên toàn hệ thống. Người đến tiêm chủng được miễn phí khám sàng lọc, tư vấn và nhiều tiện ích khác. Bạn có thể tham khảo thêm tại đây.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Thưa bác sĩ, tôi đang bị viêm xoang nên thường xuyên nhảy mũi rất khó chịu, tại sao lại như vậy ạ? Tôi muốn tiêm vaccine cúm và phế cầu để phòng ngừa thì hai vaccine này có tiêm cùng lúc được không? Cảm ơn bác sĩ
Thanh Hương, 41 tuổi, Thanh Hóa
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Một trong những triệu chứng khó chịu của bệnh viêm xoang là người mắc hay nhảy mũi. Nguyên nhân là do tình trạng viêm nhiễm ở niêm mạc xoang, gây ra phù nề và tăng tiết dịch nhầy. Dịch nhầy này không thoát ra ngoài được nên gây kích ứng khiến người bệnh có phản xạ hắt hơi, tống chất nhầy ra ngoài.

Trường hợp các chất nhầy không được tống ra ngoài sẽ làm tắc nghẽn đường thở, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus phát triển gây ra các bệnh nhiễm trùng, tăng nguy cơ mắc các bệnh dễ lây qua đường hô hấp trong đó có cúm và các bệnh do vi khuẩn phế cầu gây nên. Do đó bạn nên đi khám để bác sĩ đánh giá đúng tình hình nhằm có hướng điều trị phù hợp.

Cúm là bệnh hô hấp phổ biến ở Việt Nam với từ 600.000 đến 1 triệu ca mỗi năm còn vi khuẩn phế cầu cư trú ở vùng mũi họng của nhiều người trong dân số, gây bệnh khi người bệnh suy giảm miễn dịch hoặc tổn thương đường hô hấp. Bạn mắc viêm xoang nên đường thở suy yếu khó đào thải mầm bệnh nên dễ mắc cúm và phế cầu, nêm tiêm vaccine phòng ngừa.

Vaccine cúm và phế cầu có thể tiêm cùng lúc với nhau, không có chống chỉ định. Trong đó, vaccine phế cầu giúp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng do phế cầu khuẩn gây ra như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm trùng huyết... Còn vaccine cúm giúp cơ thể chống lại các chủng virus cúm lưu hành phổ biến gây viêm phổi, viêm tai giữa, viêm não...

Việc tiêm cúm và phế cầu cùng lúc sẽ giúp tăng cường khả năng đối phó với các mầm bệnh truyền nhiễm, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp, nhập viện, tử vong và duy trì sức khỏe tốt hơn.

Trước tiêm, bạn sẽ được khám sàng lọc kỹ. Bác sĩ sẽ đánh giá tình hình sức khỏe của bạn, tiền sử bệnh lý và dị ứng để quyết định mũi tiêm phù hợp. Bạn cũng nên chuẩn bị kỹ các thông tin, chia sẻ kỹ với bác sĩ về các bệnh nếu đang mắc, cũng như các phản ứng sau khi tiêm các vaccine trước đó. Hai loại vaccine sẽ được tiêm ở các vị trí chi khác nhau.

Với vaccine cúm hiện Việt Nam lưu hành bốn loại vaccine, giúp ngừa 4 chủng virus cúm gồm A/H1N1, A/H3N2, B/Victoria và B/Yamagata. Trong đó, loại của Pháp, Hà Lan và Hàn Quốc tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn. Loại của Việt Nam tiêm cho người từ 18 đến 60 tuổi. Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi cần tiêm hai mũi cách nhau tối thiểu một tháng nếu chưa từng tiêm phòng cúm trước đó. Trẻ từ chín tuổi và người lớn tiêm một mũi và tiêm nhắc lại hàng năm.

Còn phế cầu, Việt Nam hiện đang lưu hành 5 loại vaccine, gồm: phế cầu 10, phế cầu 13, phế cầu 15, phế cầu 20 và phế cầu 23. Trong đó, loại phế cầu 10 tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến dưới 6 tuổi, phế cầu 13 và phế cầu 15 tiêm cho trẻ từ 6 tuần và người lớn. Vaccine phế cầu 20 tiêm cho người từ 18 tuổi và phế cầu 23 tiêm cho trẻ từ 2 tuổi và người lớn.

Tùy độ tuổi, mỗi loại có số mũi tiêm khác nhau. Trường hợp bạn chưa từng chủng ngừa phế cầu, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm các loại vaccine phế cầu phế cầu phù hợp.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi đang làm nghề đồng nát (thu mua ve chai), thường xuyên phải tiếp xúc với các loại đinh, sắt vụn, đồ phế thải, sắt thép, đồ dùng đã cũ và hư hỏng… Nhiều người nói, nếu tôi không cẩn thận sẽ dễ có nguy cơ mắc uốn ván, có đúng không? Xin bác sĩ tư vấn giúp tôi cách phòng ngừa và nên tiêm ...
Nhâm Nhân, 39 tuổi, Đồng Nai
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Công việc thu mua ve chai thường xuyên tiếp xúc với các vật dụng phế thải như đinh, sắt vụn, đồ phế thải, sắt thép, đồ dùng đã cũ và hư hỏng... khiến bạn dễ có vết thương chảy máu, rách da, xước da. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn uốn ván có mặt ở môi trường đất cát hoặc bám trên các vật dụng kể trên xâm nhập vào vết thương gây ra bệnh uốn ván nguy hiểm. Các vết thương hoại tử, nhiễm bẩn, yếm khí càng dễ mắc bệnh.

Khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn uốn ván tiết ra độc tố exotoxin gây co cứng các cơ. Nếu không được điều trị, uốn ván gây co thắt thanh quản và co cứng thành bụng, cơ hoành, cơ ngực, độc tố của vi khuẩn phá hủy hệ thống thần kinh, gây rối loạn nhịp tim, huyết áp và dẫn tới tử vong với tỷ lệ từ 25-90%.

Do đó bạn cần phòng ngừa uốn ván bằng cách mang đồ bảo hộ như găng tay, ủng, quần áo dài, nón bảo hộ... đầy đủ khi đi làm việc. Khi không may xảy ra vết thương, bạn cần xử trí theo 4 bước gồm: Rửa dưới vòi nước sạch để loại bỏ các chất bẩn, dị vật; Rửa lại với xà phòng; Không băng kín vết thương, không đắp các loại lá, bài thuốc dân gian không rõ nguồn gốc; đến cơ sở tiêm chủng để được bác sĩ chỉ định tiêm vaccine và huyết thanh kháng uốn ván càng sớm càng tốt kể từ khi bị thương.

Bên cạnh đó, với tính chất công việc của bạn, bạn nên chủ động tiêm ngừa uốn ván trước khi có vết thương. Hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine có thành phần ngừa uốn ván đơn và phối hợp cho trẻ em người lớn như: 6 trong 1; 5 trong 1; 4 trong 1 phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt; 3 trong 1 phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván; 2 trong 1 phòng bạch hầu - uốn ván. Vaccine uốn ván có hiệu quả phòng bệnh lên đến 95% khi tiêm đủ liều, đúng lịch.

Khi hoàn thành các mũi vaccine uốn ván dự phòng khi có nguy cơ mắc bệnh, bạn chỉ cần tiêm nhắc một liều vaccine, không cần dùng Globulin miễn dịch (TIG) hoặc huyết thanh uốn ván (SAT).

Ngoài uốn ván, công việc bạn đang làm cũng thường xuyên di chuyển đến nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều người, làm việc ngoài trời nắng nóng, hoặc trời mưa dễ có nguy cơ mắc các bệnh dễ lây qua đường hô hấp như như cúm, phế cầu, ho gà, bạch hầu, thủy đậu, não mô cầu, sốt xuất huyết. Vì vậy, bạn nên cân nhắc tiêm sớm để phòng bệnh, từ đó giúp làm việc hiệu quả hơn.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Bác sĩ ơi! Vaccine sốt xuất huyết và cúm có tiêm được cùng nhau không? Tôi muốn đưa cả nhà đi tiêm thì cần lưu ý gì?
Hoàng Nguyễn, 38 tuổi, phường Phan Thiết, Lâm Đồng
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Trong thông tin của nhà sản xuất, vaccine sốt xuất huyết và cúm không có quy định hay khuyến cáo về việc nên tiêm loại nào trước, cũng không cần khoảng cách giữa các mũi tiêm. Vì vậy, bạn và gia đình hoàn toàn có thể tiêm hai vaccine này trong cùng một buổi, để tiết kiệm thời gian đi lại, cũng như giúp cơ thể tăng cường kháng thể chủ động hiệu quả.

Với vaccine cúm, hiện Việt Nam lưu hành bốn loại, giúp ngừa 4 chủng virus cúm gồm A/H1N1, A/H3N2, B/Victoria và B/Yamagata. Trong đó, loại của Pháp, Hà Lan và Hàn Quốc tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn. Loại của Việt Nam tiêm cho người từ 18 đến 60 tuổi. Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi cần tiêm hai mũi cách nhau tối thiểu một tháng nếu chưa từng tiêm phòng cúm trước đó. Trẻ từ chín tuổi và người lớn tiêm một mũi và nhắc lại một mũi hàng năm.

Còn sốt xuất huyết có vaccine Qdenga của hãng dược phẩm Takeda (Nhật Bản) sản xuất, tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, lịch tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng. Vaccine phòng và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh, tái nhiễm và nhập viện lần lượt hơn 80% và hơn 90%.

Trước tiêm, bạn và mọi người trong gia đình cần được bác sĩ khám sàng lọc kỹ. Bạn và mọi người trong gia đình cần khai báo đầy đủ, chính xác tình hình sức khỏe, các bệnh nền đang mắc, cũng như có đang sử dụng loại thuốc, bị dị ứng gì hay không để bác sĩ đánh giá tình hình sức khỏe cũng như tiền sử phản ứng với thuốc để quyết định mũi tiêm phù hợp. Điều dưỡng sẽ tiêm mỗi loại vaccine ở các vị trí chi khác nhau cho bạn và các thành viên trong gia đình.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Sau 10 ngày bị mèo chưa tiêm ngừa dại ở tiệm tạp hóa cắn em mới đi tiêm vaccine. Tính đến hiện tại là 14 ngày, em đã tiêm huyết thanh kháng dại và 2 mũi vaccine. Con mèo hiện vẫn sống và không có dấu hiệu bệnh. Bác sĩ cho em hỏi liệu em có khả năng mắc bệnh dại không ạ?
Tiến Đạt, 23 tuổi, Hải Phòng
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Dại là bệnh nhiễm virus cấp tính của hệ thống thần kinh trung ương, do động vật nhiễm virus dại lây sang người bởi chất tiết, thông thường từ nước bọt. Theo WHO, bệnh dại rất phổ biến, có ở tất cả các lục địa, trừ Nam Cực. Mỗi năm, khoảng 59.000 người tử vong do mắc dại, trong đó, có tới 95% trường hợp ở châu Á và châu Phi, hơn 29 triệu người tiêm vaccine để phòng bệnh. Bệnh dại hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị, khi đã khởi phát triệu chứng, gần 100% người và động vật tử vong.

Thời gian qua, ở nước ta cũng ghi nhận một số trường hợp tử vong do mèo cắn, cào, bao gồm cả mèo nhà và mèo hoang.

Bạn bị mèo cắn đã 14 ngày, đã tiêm ngừa huyết thanh dại và hai mũi vaccine ngừa dại. Hiện tại con mèo vẫn khỏe mạnh bình thường, nguy cơ mắc bệnh dại là thấp. Tuy nhiên, bạn không nên tự ý dừng lịch tiêm vaccine dại mà vẫn cần đến cơ sở tiêm chủng và báo cho bác sĩ biết về tình trạng con vật để được chỉ định số mũi tiêm phù hợp. Nếu lần này bạn được tiêm 3 mũi hoặc 5 mũi vaccine dại theo chỉ định của bác sĩ, cơ thể của bạn sẽ sinh ra kháng thể bảo vệ bạn trong những lần bị chó, mèo cào cắn ở lần sau. Cụ thể, người đã tiêm từ 3 mũi vaccine dại sẽ chỉ cần tiêm thêm 2 mũi vaccine dại nếu bị chó, mèo cắn cào ở lần sau mà không cần phải tiêm thêm huyết thanh hoặc tiêm lại từ đầu với 5 mũi. Hiện Việt Nam có các loại vaccine phòng dại thế hệ mới, không gây ảnh hưởng trí nhớ hay thần kinh, bạn yên tâm tiêm chủng để bảo vệ sức khỏe.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi chưa từng bị trái rạ, nhưng tôi đã bị giời leo với biểu hiện là những nốt mụn nước nhỏ, đã điều trị tại Bệnh viện Da liễu TP HCM. Xin bác sĩ cho biết có phải tôi từng bị trái rạ hay không và đã bị giời leo thì có cần tiêm ngừa trái rạ nữa không? Cảm ơn bác sĩ nhiều!
Phạm thị hoa, 54 tuổi, 279 lâm văn bền
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Bệnh trái rạ (thủy đậu) và giời leo (zona thần kinh) cùng do virus Varicella zoster (VZV) gây ra. Ở lần nhiễm đầu tiên, virus sẽ gây ra bệnh thủy đậu. Thủy đậu có biểu hiện điển hình là sốt cao, nổi bóng nước rải rác khắp toàn thân. Tuy nhiên, ở một số người, biểu hiện của bệnh không điển hình, có thể chỉ sốt nên dễ bị nhầm lẫn với các bệnh do siêu vi thông thường khác. Bạn chia sẻ mắc bệnh zona thần kinh cho thấy đã nhiễm virus gây bệnh thủy đậu và bệnh có thể không có dấu hiệu điển hình khiến bạn không biết.

Zona thần kinh là bệnh xảy ra sau khi khỏi thủy đậu do virus VZV vẫn tồn tại trong cơ thể, trú ẩn trong cách hạch thần kinh. Chúng sẽ tái hoạt khi hệ miễn dịch bị suy giảm do nhiều yếu tố như: tuổi cao, mắc bệnh lý nền, dùng thuốc ức chế hệ miễn dịch, stress kéo dài...

Bạn đã được bác sĩ chẩn đoán mắc zona thần kinh và điều trị khỏi. Tuy nhiên, zona thần kinh vẫn có khả năng tái phát với tỷ lệ 4,8 - 12/1.000 người mỗi năm. Vì vậy, bạn nên chủ động tiêm vaccine ngừa zona thần kinh. Còn với bệnh thủy đậu, khả năng mắc lại ở người trưởng thành rất hiếm nên bạn không cần tiêm ngừa thủy đậu nữa.

Hiện Việt Nam có vaccine Shingrix (Bỉ) giúp giảm nguy cơ mắc zona hơn 97%, giảm hơn 90% biến chứng đau dây thần kinh sau zona và các biến chứng khác. Vaccine chỉ định tiêm cho người lớn từ 50 tuổi trở lên, tiêm hai mũi cách nhau hai tháng, và người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch, tiêm hai mũi cách nhau một tháng.

Bên cạnh đó, người lớn có hệ miễn dịch suy giảm, dễ nhiễm các tác nhân virus, vi khuẩn khác như cúm, phế cầu, ho gà, bạch hầu... Bạn nên rà soát lại lịch sử tiêm chủng và bổ sung các mũi còn thiếu để phòng bệnh, Riêng vaccine cúm, mọi người đều cần tiêm nhắc một mũi hằng năm để bổ sung kháng thể và cập nhật chủng cúm đang lưu hành.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi làm rẫy, trồng cà phê, tiêu, mắc ca và sầu riêng. Hằng ngày, công việc của tôi thường phải tiếp xúc với phân bón, chất bảo vệ thực vật, đất đai ẩm ướt, ngay cả nước trong hồ tưới cũng nguy cơ nhiễm hóa chất, phân bón dư. Chưa kể, khi đi làm rẫy, tôi còn gặp nhiều loài bò sát, côn trùng như ...
Lương Vinh, 60 tuổi, Bon Bu MLanh A, xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Chất bảo vệ thực vật, cụ thể như thuốc trừ sâu, diệt cỏ được thiết kế để nhắm mục tiêu vào loài gây hại như côn trùng, cỏ dại. Song, người làm vườn có nguy cơ cao tiếp xúc với các loại hóa chất này. Dư lượng thuốc trừ sâu, diệt cỏ có thể chảy xuống hồ chứa nước tưới, hoặc ngấm sâu vào mạch nước ngầm, có thể gây ảnh hưởng trực tiếp hoặc tác động lâu dài đến sức khỏe con người.

Nghiên cứu cho thấy, việc tiếp xúc với hóa chất bảo vệ thực vật thời gian dài có thể dẫn rối loạn thần kinh như Alzheimer, Parkinson, thoái hóa tế bào thần kinh, suy giảm trí nhớ... Tiếp xúc với hóa chất độc hại từ thuốc trừ sâu cũng làm tăng nguy cơ ung thư, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, ảnh hưởng hệ hô hấp, đặc biệt ở người có bệnh lý hen suyễn, dị ứng.

Hệ hô hấp nhạy cảm, suy yếu khiến những người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất bảo vệ thực vật có nguy cơ dễ mắc bệnh lây qua đường hô hấp như cúm, phế cầu, ho gà, bạch hầu, thủy đậu, não mô cầu. Vì vậy, bạn nên chủ động rà soát lịch sử tiêm chủng để tiêm ngừa các loại vaccine này.

Bên cạnh đó, bạn cũng thường bị chó dữ tấn công, có nguy cơ bị chúng cắn, tốt hơn hết là chủ động tiêm ngừa phòng bệnh dại trước phơi nhiễm. Bạn cần tiêm ba mũi vaccine vào các ngày 0, 7 và 21 hoặc 28. Nếu sau này bị chó mèo cắn, cào, bạn chỉ cần tiêm thêm hai mũi vaccine mà không cần tiêm huyết thanh, dù vết thương nặng. Việc này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm thiểu đau đớn khi bạn không cần phải tiêm huyết thanh.

Thường xuyên dầm mình ở môi trường bùn đất có nhiều loại côn trùng, bò sát như rắn, rết, bọ cạp trú ngụ và sinh sống, bạn cũng có nguy cơ bị thương gây ra vết thương hở, tạo điều kiện cho bào tử uốn ván có nhiều trong bùn đất xâm nhập gây bệnh uốn ván. Đây là bệnh rất nguy hiểm, nguy cơ tử vong đến 90% nếu không được điều trị kịp thời và tốn kém chi phí và thời gian hồi phục sau nằm viện.

Hiện nay có rất nhiều loại vaccine ngừa uốn ván, gồm mũi đơn và mũi kết hợp như 6 trong 1, 5 trong 1, 4 trong 1 cho trẻ em, 3 trong 1 phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván hoặc 2 trong 1 phòng bạch hầu - uốn ván cho trẻ em và người lớn.

Các loại vaccine này không cần xét nghiệm trước khi tiêm. Hiện nay Hệ thống Tiêm chủng VNVC với hơn 230 trung tâm trên khắp cả nước, giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ tiêm ngừa. Bạn nên sắp xếp đến trung tâm tiêm chủng gần nhất để được bác sĩ tư vấn các loại vaccine và lịch tiêm phù hợp, chi phí khám sàng lọc và tư vấn hoàn toàn miễn phí.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!