Tiến sĩ, bác sĩ Lê Xuân Luật, khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết thông tin trên, giải thích thêm ngập úng, ẩm thấp, nguồn nước ô nhiễm sau bão lũ là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn, virus, ký sinh trùng phát triển thành bệnh.

Bệnh đường hô hấp

Nước lũ rút để lại môi trường ẩm thấp, nấm mốc, kèm theo thời tiết thay đổi thất thường, dễ lây lan bệnh đường hô hấp. Những bệnh thường gặp như cảm lạnh, viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi... Bệnh gây sốt, ho, đau họng, đau nhức cơ và mệt mỏi.

Khí hậu lạnh ẩm sau mưa lũ còn là điều kiện để virus cúm phát triển, làm tăng nguy cơ bùng phát cúm mùa. Nhiều người phải sống trong không gian chật hẹp, thiếu thông gió trong thời gian sơ tán cũng góp phần làm lây lan các bệnh hô hấp nhanh. Giữ ấm cơ thể, che chắn khi ra ngoài, vệ sinh mũi họng thường xuyên, ưu tiên uống nước ấm, đeo khẩu trang khi tiếp xúc đông người giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Bệnh đường tiêu hóa

Thiếu nước sạch là nguyên nhân hàng đầu khiến các bệnh đường tiêu hóa gia tăng. Trong đó, có tiêu chảy cấp, bệnh tả, thương hàn, lỵ trực khuẩn, bệnh do ký sinh trùng giun sán... Người bệnh có thể đi ngoài nhiều lần, mất nước, sốt kéo dài, đau bụng, phân có thể lẫn máu, rối loạn điện giải... Các loại virus, vi khuẩn, nấm, đơn bào gây bệnh tồn tại trong môi trường nước bẩn và dễ lây lan nhanh qua đường ăn uống.

Để phòng ngừa nguy cơ nhiễm bệnh, bác sĩ Luật khuyến cáo người ở vùng bão lũ cần đun sôi nước trước khi uống hoặc dùng nước đóng chai, ăn chín, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh. Sử dụng nước sạch để rửa dụng cụ ăn uống. Ăn đầy đủ nhóm chất gồm tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất, tăng cường rau xanh cùng trái cây... giúp tăng cường đề kháng. Ưu tiên thực phẩm dễ bảo quản, tránh sử dụng thực phẩm để lâu hoặc có dấu hiệu ôi thiu, nhiễm khuẩn.

Bệnh ngoài da

Môi trường ngập úng kéo dài khiến nhiều người tiếp xúc với nước bẩn, dễ mắc bệnh viêm da, nấm da, ghẻ lở và chốc lở. Nước lũ chứa nhiều hóa chất độc hại, rác thải và vi sinh vật có hại, khi tiếp xúc lâu ngày sẽ gây kích ứng, ngứa, nổi mẩn đỏ hoặc nhiễm trùng da.

Nếu không được vệ sinh và điều trị kịp thời, vết thương có thể nhiễm trùng, lan rộng, thậm chí gây hoại tử. Để phòng ngừa, hãy nên giữ cơ thể khô ráo, tránh tiếp xúc thường xuyên với nước lũ, thay quần áo ẩm ướt, giặt sạch và phơi khô giày dép, ủng sau khi sử dụng.

Bệnh sốt xuất huyết và các bệnh do muỗi truyền

Sau mưa lũ, lượng nước đọng lại ở các vũng, ao, dụng cụ chứa nước trở thành ổ sinh sản lý tưởng của muỗi. Đây là nguyên nhân khiến bệnh sốt xuất huyết, sốt rét và viêm não Nhật Bản dễ bùng phát. Người bệnh sốt xuất huyết thường có biểu hiện sốt cao đột ngột, đau đầu, đau mỏi cơ, phát ban và có thể gây biến chứng xuất huyết, sốc nguy hiểm đến tính mạng. Muỗi Anopheles - trung gian truyền bệnh sốt rét -cũng sinh sôi nhanh trong điều kiện ẩm thấp, khiến nguy cơ mắc bệnh tăng cao ở vùng núi, trung du.

Để hạn chế dịch bệnh, nên phun hóa chất diệt muỗi, vệ sinh môi trường, dọn dẹp rác thải, khơi thông cống rãnh, lật úp các dụng cụ chứa nước nhằm hạn chế muỗi sinh sản. Mọi người cần ngủ màn để tránh muỗi đốt.

Bệnh về mắt

Nguồn nước bẩn sau mưa lũ cũng là nguyên nhân gây viêm kết mạc (đau mắt đỏ), bệnh về giác mạc. Đau mắt đỏ lây lan nhanh trong cộng đồng qua nguồn nước và tiếp xúc trực tiếp, gây đỏ mắt, chảy nước mắt, ngứa rát, đôi khi kèm theo sưng hạch trước tai. Mọi người nên rửa mắt, mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý 0,9% và hạn chế tiếp xúc với người có dấu hiệu đau mắt.

Bệnh leptospirosis (xoắn khuẩn vàng da)

Đây là bệnh nguy hiểm, nguồn lây chủ yếu từ nước tiểu động vật (chuột, gia súc) hòa vào nguồn nước, xâm nhập vào cơ thể qua vết trầy xước ngoài da hoặc niêm mạc. Người mắc bệnh leptospirosis có biểu hiện sốt cao, vàng da, đau cơ, viêm kết mạc, trong trường hợp nặng có thể dẫn đến suy gan, suy thận, xuất huyết và tử vong. Do triệu chứng ban đầu dễ nhầm với cúm, sốt xuất huyết nên nhiều bệnh nhân nhập viện muộn, làm tăng nguy cơ biến chứng. Bác sĩ Luật khuyến cáo khi có triệu chứng bất thường sau khi lội nước lũ, người dân cần đến cơ sở y tế khám.

Bệnh tay chân miệng

Trẻ em dễ bị ảnh hưởng sau mưa lũ, trong đó bệnh tay chân miệng có thể gia tăng. Virus gây bệnh thường lây qua đường tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết mũi họng hoặc phân của trẻ bệnh. Tay chân miệng gây nổi ban, phỏng nước ở lòng bàn tay, chân, miệng kèm theo sốt. Bệnh thường nhẹ nhưng có thể gây biến chứng viêm não, viêm cơ tim nếu không được phát hiện sớm. Cha mẹ cần theo dõi trẻ, đưa đi khám ngay khi có dấu hiệu cảnh báo như sốt cao liên tục, giật mình, run tay chân.

Bác sĩ Luật khuyên người dân nên tiêm phòng các bệnh có vaccine như sốt xuất huyết, thương hàn, viêm não Nhật Bản...

Trịnh Mai