Trả lời:

Ung thư trực tràng di căn là tình trạng các tế bào ung thư từ vị trí tổn thương ban đầu ở trực tràng lan rộng sang các cơ quan khác. Gan là vị trí di căn phổ biến nhất ở bệnh nhân ung thư trực tràng giai đoạn 4, làm tăng nguy cơ tử vong.

Hiện, chưa có biện pháp đặc hiệu nào ngăn chặn hoàn toàn ung thư trực tràng sang gan, do đây là quá trình liên quan đến đặc điểm sinh học của tế bào ung thư, hệ miễn dịch và cấu trúc tuần hoàn tĩnh mạch cửa. Tuy nhiên, lối sống lành mạnh, tầm soát định kỳ và tuân thủ theo dõi sau điều trị có thể phòng ung thư đường tiêu hóa, giảm nguy cơ di căn gan.

Bạn nên ăn uống lành mạnh gồm uống đủ nước, bổ sung tăng cường chất xơ từ rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt để cải thiện nhu động ruột, giảm hấp thu chất gây ung thư. Bổ sung protein chất lượng cao từ cá, thịt nạc, đậu nành, trứng... giúp duy trì sức đề kháng. Hạn chế chất béo bão hòa, đồ chiên rán, thịt đỏ chế biến sẵn (xúc xích, thịt xông khói...) vì có thể chứa chất có thể gây ung thư.

Tránh các yếu tố nguy cơ như thuốc lá chứa nicotine và các sản phẩm oxy hóa làm tăng đột biến gene, thúc đẩy quá trình hình thành tế bào ung thư. Rượu, bia, đồ uống có cồn làm tổn thương tế bào gan, tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển và di căn.

Duy trì cân nặng hợp lý, giảm cân nếu béo phì vì mỡ nội tạng dễ gây viêm mạn tính và rối loạn chuyển hóa, làm tăng nguy cơ ung thư. Duy trì lối sống năng động, tập thể dục tối thiểu 150 phút mỗi tuần, các hoạt động có thể gồm đi bộ nhanh, bơi, yoga.

Ngủ đủ giấc, tránh stress kéo dài vì căng thẳng thần kinh cũng ảnh hưởng tới hệ miễn dịch và nội tiết, có thể làm bệnh tiến triển nhanh hơn. Nên kiểm soát các bệnh mạn tính đi kèm như tiểu đường, viêm gan, gan nhiễm mỡ bởi đây là các yếu tố làm giảm sức đề kháng của gan.

Người trưởng thành, trên 40 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ (tiền sử gia đình, polyp đại tràng, viêm loét đại tràng mạn) nên tầm soát ung thư 1-2 lần mỗi năm. Bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp như nội soi đại - trực tràng phát hiện và cắt bỏ polyp tiền ung thư, xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT, FIT), xét nghiệm gene đột biến hoặc DNA trong phân (ColoGuard, Oncocare), siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính CT gan định kỳ sau điều trị giúp phát hiện sớm di căn.

Bạn nên khám định kỳ 3-6 tháng một lần trong ba năm đầu, sau đó 6-12 tháng mỗi lần. Bác sĩ theo dõi CEA huyết thanh, CT hoặc MRI gan định kỳ để phát hiện sớm di căn gan. Bạn cần tuân thủ điều trị và phác đồ tái khám do bác sĩ chỉ định, không tự ý dừng thuốc hoặc dùng thảo dược thay thế khi chưa được tư vấn chuyên khoa.

PGS.TS.BS Ngô Thị Tính
Khoa Ung bướu
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội