Chị Hằng hiếm muộn ba năm, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám vào đầu tháng 5, phát hiện có khối u ở buồng trứng bên phải, kích thước 5x5 cm, kèm lạc nội mạc tử cung, polyp trong lòng tử cung gây ra máu âm đạo bất thường, ứ dịch hai vòi trứng. Bác sĩ tư vấn người bệnh phẫu thuật nội soi buồng tử cung cắt polyp và nội soi ổ bụng cắt khối u buồng trứng. Khi gây mê tại phòng mổ, chị Hằng nổi mẩn toàn thân, tụt huyết áp. Bác sĩ chẩn đoán sốc phản vệ độ ba dù không có tiền sử dị ứng thuốc, chị được cấp cứu sốc phản vệ và cuộc mổ phải hoãn lại.

Sau ba tháng chị tái khám, u buồng trứng tăng kích thước 6x6 cm, kết quả siêu âm cho thấy có cấu trúc đặc bên trong. BS.CKII Nguyễn Ngọc Thoại, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nhận định khối u có thay đổi về mặt kích thước, cấu trúc, kèm các xét nghiệm về chất chỉ điểm ác tính của khối u cũng tăng, cần phẫu thuật sớm, song phẫu thuật sẽ khiến người bệnh tái sốc phản vệ.

Sốc phản vệ là phản ứng dị ứng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng. Phản ứng này có thể xảy ra trong vài giây hoặc vài phút sau khi tiếp xúc với chất dị ứng (dị nguyên) như thuốc, nhựa mủ, nọc độc, ong chích, kiến đốt... "Trường hợp chị Hằng liên quan đến các nhóm thuốc sử dụng trong quá trình gây mê ở ca phẫu thuật trước", bác sĩ Thoại nói, thêm rằng quá trình gây mê sử dụng cùng lúc 4 loại thuốc, rất khó xác định chị dị ứng với nhóm nào.

BS.CKII Huỳnh Vĩnh Phúc, Phó khoa Gây mê hồi sức phối hợp êkíp khoa Dược lâm sàng kiểm tra thuốc cho người bệnh tại phòng mổ nhằm tránh tất cả thuốc có thể gây phản vệ ở lần phẫu thuật trước, chọn thuốc thay thế với nguy cơ dị ứng thấp nhất. Trường hợp cần thiết sẽ đổi phương án gây mê qua gây tê tủy sống để đảm bảo an toàn.

Sau khi bác sĩ thử một lượng nhỏ kháng sinh khác với nhóm thuốc đã sử dụng ở ca phẫu thuật trước đó, người bệnh không có phản ứng dị ứng, êkíp quyết định gây tê tủy sống, thay vì gây mê như trước đây.

Ngay khi gây tê thành công, êkíp thực hiện phẫu thuật với hai thì. Thì một mổ nội soi buồng tử cung cắt khối polyp có kích thước 2x1 cm nằm ở góc đáy tử cung. Sau đó kíp mổ tiếp tục thực hiện thì hai rạch da trên bụng, kiểm tra tử cung, bóc khối u buồng trứng bên phải, đồng thời cắt hai vòi trứng ứ dịch. Hậu phẫu, sức khỏe chị Hằng ổn định, xuất viện sau ba ngày.

Bác sĩ Vĩnh Phúc cho biết các phản ứng dị ứng nặng (sốc phản vệ) xảy ra trong khi gây mê với tỷ lệ 1/5.000 đến 1/25.000. Trong đó, thuốc giãn cơ có tỷ lệ sốc phản vệ cao nhất so với nhóm thuốc ngủ, thuốc phiện, kháng sinh và có thể có những biến chứng nghiêm trọng, dẫn đến tử vong với tỷ lệ khoảng 3,4%.

Gây tê và gây mê là những phương pháp vô cảm phổ biến trong phẫu thuật, giúp giảm đau cho bệnh nhân trong quá trình thực hiện các thủ thuật. Bác sĩ dựa trên tình trạng bệnh, tiền sử người bệnh và kế hoạch phẫu thuật, thời gian mổ... để tư vấn phương pháp phù hợp.

Với người có tiền sử sốc phản vệ, bác sĩ có thể dự phòng nguy cơ tái sốc phản vệ bằng cách sử dụng các thuốc và phương pháp vô cảm thay thế. Trường hợp người chưa từng phẫu thuật, bác sĩ hỏi tiền sử dị ứng của người bệnh và người thân, đánh giá bệnh nền. Khi phẫu thuật, bệnh nhân được sử dụng các loại thuốc mê phổ biến, chuẩn bị sẵn sàng cấp cứu, theo dõi sát trong và sau mổ.

Tuệ Diễm

*Tên người bệnh đã được thay đổi