Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, lây truyền qua muỗi vằn. Người bệnh nhẹ có thể kiểm soát triệu chứng tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ, trường hợp nặng cần can thiệp y tế.

Bác sĩ CKI Nguyễn Văn Tông, khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết trẻ em dễ bị nhiễm bệnh và gặp biến chứng nguy hiểm nếu không được chăm sóc, theo dõi đúng cách. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho sốt xuất huyết. Dưới đây là những điều cha mẹ cần lưu ý khi chăm sóc trẻ bệnh tại nhà.

Hạ sốt và bù dịch

Trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết thường sốt cao liên tục trong 2-7 ngày. Khi thân nhiệt của trẻ lên trên 38,5 độ C, phụ huynh nên sử dụng thuốc hạ sốt hoạt chất paracetamol, liều dùng 10-15mg/kg cân nặng, uống cách nhau mỗi 4-6 giờ, không nên dùng quá 4 lần một ngày. Nên chọn thuốc đơn chất paracetamol, tránh dùng các loại thuốc tổng hợp. Tuyệt đối không dùng thuốc hạ sốt nhóm aspirin hoặc ibuprofen do có thể làm ngừng tập kết tiểu cầu, chống đông máu, tăng nguy cơ xuất huyết nặng.

Khi trẻ sốt cao, phụ huynh có thể dùng khăn ấm (nhiệt độ nước thấp hơn nhiệt độ cơ thể 2-3 độ C) chườm ở các vị trí như nách, bẹn hoặc lau toàn thân giúp con cảm thấy dễ chịu và hạ sốt nhanh. Phụ huynh có thể cho trẻ uống dung dịch oresol pha đúng tỷ lệ, liều lượng ghi trên bao bì. Trẻ uống nước lọc, nước cam, nước dừa, nước chanh, sinh tố, sữa...

Chế độ nghỉ ngơi, vệ sinh

Trẻ cần nghỉ ngơi trong không gian yên tĩnh, thông thoáng, mặc quần áo rộng rãi, thấm mồ hôi tốt. Phụ huynh lau người cho bé mỗi ngày bằng nước ấm, súc miệng với nước muối loãng để phòng ngừa viêm nhiễm. Nếu trẻ bị chảy máu chân răng, cần chú ý vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng, đưa con đến cơ sở y tế nếu tình trạng này kéo dài, có thể là biểu hiện xuất huyết.

Bổ sung dinh dưỡng hợp lý

Phụ huynh nên ưu tiên thực phẩm mềm, lỏng, dễ tiêu hóa, bữa ăn đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng: chất đạm, chất béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất. Trẻ còn bú mẹ, cần tiếp tục cho bú, thậm chí tăng số lần bú lên 8-10 lần/ngày.

Trẻ đã ăn dặm hoặc lớn hơn có thể ăn cháo, súp nấu từ thịt lợn, thịt gà, thịt bò kèm rau củ. Chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Bổ sung vitamin và khoáng chất, từ các loại rau củ quả như cà rốt, bí đỏ, đu đủ, cam, chuối, sinh tố, sữa chua, sữa.

Tránh cho bé ăn thực phẩm sau cay, nóng, nhiều dầu mỡ, thức ăn có màu đỏ, nâu, đen như tiết canh, nước củ dền... vì dễ gây nhầm lẫn với xuất huyết tiêu hóa. Các loại nước uống có ga, đường cao như soda, nước ngọt có thể làm rối loạn tiêu hóa và ảnh hưởng xấu đến gan thận của trẻ.

Bác sĩ Tông khuyến cáo phụ huynh chú ý đưa trẻ đi tái khám theo lịch hẹn. Không nên cạo gió cho bé vì có thể khiến con bị tổn thương mạch máu dưới da, tăng nguy cơ xuất huyết và nhiễm trùng. Không tự ý dùng thuốc, truyền dịch tại nhà hoặc cơ sở y tế không đảm bảo để tránh các nguy cơ biến chứng khó kiểm soát. Giai đoạn nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết thường diễn biến vào sau ngày thứ 3 đến ngày thứ 7. Lúc này trẻ giảm sốt nhưng tình trạng cô đặc máu, giảm tiểu cầu có thể gây ra tình trạng sốt xuất huyết nặng. Nếu trẻ có dấu hiệu như lừ đừ, li bì hoặc kích thích, mệt mỏi, nốt bầm tím hoặc chấm đỏ), tay chân lạnh... cần đến bệnh viện ngay.

Trịnh Mai