Bác sĩ Võ Trần Nguyên Duy khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, người bệnh cường giáp không điều trị có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, thậm chí nguy hiểm tính mạng. Căn cứ vào nguyên nhân, mức độ cường giáp, độ tuổi, mang thai, bệnh tim, dị ứng thuốc... của người bệnh mà bác sĩ có phương pháp, phác đồ điều trị khác nhau. Ví dụ: với phương pháp phẫu thuật, bác sĩ cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Với liệu pháp phóng xạ, người bệnh dễ bị suy giáp, bác sĩ dùng thuốc bổ sung hormone tuyến giáp để điều chỉnh về trạng thái cân bằng.

Điều trị bằng thuốc

Người bệnh cường giáp cấp không bị suy tim được bác sĩ cho dùng thuốc chẹn beta. Thuốc sẽ có tác dụng nhanh chóng, chỉ sau vài giờ, giúp giảm nhiều triệu chứng như run, tim đập nhanh, lo lắng... Khi người bệnh đã qua cơn cường giáp cấp hoặc bão giáp, bác sĩ sẽ cân nhắc dùng thuốc kháng giáp nhằm ngăn chặn quá trình sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp. Các loại thuốc này giúp kiểm soát hoạt động quá mức và không gây tổn thương vĩnh viễn cho tuyến giáp.

Bác sĩ Nguyên Duy cho biết thêm, thuốc kháng giáp gây ra phản ứng dị ứng ở khoảng 5% người bệnh. Các dị ứng thường gặp như phát ban đỏ, nổi mề đay, sốt, đau khớp. Một tình trạng hiếm gặp xảy ra ở 1/500 người bệnh là giảm số lượng bạch cầu gây nhiễm trùng. Tổn thương gan là một trong những tác dụng phụ hiếm gặp khi dùng thuốc kháng giáp. Khi có các biểu hiện vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, mệt mỏi liên tục, đau bụng... người bệnh nên tái khám với bác sĩ để được điều chỉnh kịp thời.

Người bệnh dùng thuốc kháng giáp có biểu hiện sốt, đau họng nên ngưng thuốc, tái khám với bác sĩ chuyên khoa Nội tiết - Đái tháo đường. Bác sĩ có thể xét nghiệm máu, kiểm tra số lượng bạch cầu và có phương pháp điều trị phù hợp. Nếu người bệnh tiếp tục dùng thuốc kháng giáp mà không tái khám, dễ có nguy cơ cao nhiễm trùng nghiêm trọng, có thể nguy hiểm tính mạng.

Thời điểm mổ

Theo bác sĩ Nguyên Duy, quá trình mổ bướu giáp tiềm ẩn nhiều rủi ro như mất máu, ảnh hưởng đến dây thanh quản khiến khàn giọng, có thể câm, để lại sẹo... Nếu phẫu thuật cắt hoàn toàn tuyến giáp, người bệnh phải dùng thuốc hormone tuyến giáp suốt đời.

Thông thường bác sĩ sẽ chỉ định mổ tuyến giáp khi điều trị thuốc kháng giáp và uống phóng xạ không hiệu quả khiến tình trạng cường giáp tái phát; tuyến giáp bị viêm nặng hoặc bướu cổ có kích thước lớn (độ 2-3) đã được điều trị nội khoa ổn định (lên cân, hết run tay, hết hồi hộp, tim đập bình thường, mạch hết nhanh). Chỉ định mổ cũng có thể thực hiện cho người có vấn đề về mắt hoặc tuyến giáp hoạt động quá mức gây ảnh hưởng đến mắt, phụ nữ mang thai (tháng thứ 3-4) và trong thời gian cho con bú hoặc không có điều kiện điều trị nội khoa.

Thời điểm uống phóng xạ

Điều trị bằng iod phóng xạ là một loại xạ trị phá hủy các tế bào trong tuyến giáp, làm giảm lượng hormone mà cơ quan này sản xuất. Tuy nhiên, uống iod phóng xạ điều trị cường giáp chỉ áp dụng cho người bệnh không mang thai, không đang cho con bú.

Người bệnh được uống một ly nước chứa iod phóng xạ. Các tế bào tuyến giáp cần iod để sản xuất hormone nên chúng sẽ hấp thụ bất kỳ dạng iod nào trong cơ thể. Khi hấp thụ iod phóng xạ, tế bào tuyến giáp hoạt động quá mức bị ngộ độc. Các chất phóng xạ không được tế bào tuyến giáp hấp thụ sẽ được thải ra khỏi cơ thể qua mồ hôi, nước tiểu, phân... trong khoảng 2 tuần. Với phương pháp này, tuyến giáp hoặc nhân giáp thu nhỏ kích thước, nồng độ hormone tuyến giáp trở lại bình thường. Người bệnh có thể tái phát cường giáp nhưng thường ở mức độ nhẹ hơn.

Sau khi uống iod chứa phóng xạ, người bệnh cường giáp nên tránh tiếp xúc với người xung quanh trong vòng 2 tuần. Phụ nữ không nên mang thai trong vòng ít nhất 6 tháng và đàn ông không nên có con trong ít nhất 4 tháng.

Bác sĩ Nguyên Duy chia sẻ, iod phóng xạ được sử dụng để điều trị bệnh cường giáp và bệnh Basedow lần đầu tiên trên thế giới vào năm 1942 tại Bệnh viện Massachusett (Mỹ). Cho đến nay, hàng triệu bệnh nhân mắc bệnh này được điều trị bằng iốt phóng xạ, cho hiệu quả cao, an toàn. Tuy nhiên, phương pháp iod phóng xạ phá hủy tế bào tuyến giáp nên người bệnh thường bị suy giáp. Bác sĩ khoa Nội tiết - Đái tháo đường giúp người bệnh kiểm soát suy giáp bằng cách dùng thuốc uống bổ sung hormone tuyến giáp hàng ngày.

Nguyễn Trăm