Trả lời:

Bệnh động mạch vành là tình trạng các mạch máu nuôi tim hẹp hoặc tắc nghẽn do hình thành mảng xơ vữa, khiến máu lưu thông đến cơ tim bị hạn chế. Đây là biểu hiện của tình trạng xơ vữa động mạch toàn thân, quá trình lắng đọng mảng xơ có thể xảy ra ở mạch vành, động mạch cảnh, động mạch não hoặc các mạch máu khác.

Người mắc bệnh động mạch vành thường có nguy cơ cao đột quỵ, nhất là đột quỵ thiếu máu não. Bởi mảng xơ vữa ở động mạch cảnh hoặc động mạch não có thể làm hẹp lòng mạch, cản trở dòng máu lên não. Khi mảng xơ vữa nứt hoặc vỡ ra, các cục máu đông (còn gọi là huyết khối) được hình thành và trôi theo dòng máu, gây tắc đột ngột mạch máu não.

Bệnh mạch vành thường đi kèm các rối loạn nhịp như rung nhĩ hoặc suy tim, các tình trạng bệnh lý này tạo điều kiện hình thành cục máu đông trong buồng tim. Các cục máu đông này có thể di chuyển lên não, dẫn đến thuyên tắc mạch máu não. Người bệnh mạch vành cũng hay mắc kèm các bệnh lý khác như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, béo phì. Đây là những yếu tố nguy cơ làm tiến trình xơ vữa diễn ra nhanh hơn, thúc đẩy tổn thương mạch máu lan rộng.

Sử dụng thuốc chống đông hoặc thuốc kháng kết tập tiểu cầu không đúng chỉ định, người bệnh không kiểm soát tốt huyết áp, có nguy cơ cao vỡ mạch máu não.

Triệu chứng đột quỵ có thể xuất hiện đột ngột với các biểu hiện như yếu hoặc liệt nửa người, méo miệng, nói khó, mất thị lực một bên mắt, chóng mặt mất thăng bằng hoặc đau đầu dữ dội. Một số người bệnh chỉ gặp các triệu chứng thoáng qua dưới 24 giờ, gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), nhưng đây vẫn là tình trạng cấp cứu, vì nguy cơ xảy ra đột quỵ thực sự trong những ngày sau đó rất cao.

Để phòng nguy cơ đột quỵ, bạn cần tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ, bao gồm thuốc kháng kết tập tiểu cầu, statin hạ mỡ máu, thuốc kiểm soát huyết áp và đường huyết... Không tự ý ngưng hoặc thay đổi liều thuốc đột ngột có thể dẫn đến biến chứng nặng.

Ngoài điều trị bằng thuốc, bạn cần thay đổi lối sống như không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia, duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh với nhiều rau xanh, trái cây, cá và ngũ cốc nguyên hạt, đồng thời giảm muối, đường và chất béo bão hòa. Tập thể dục đều đặn ít nhất 150 phút mỗi tuần (hoặc 30 phút mỗi ngày), ngủ đủ giấc và quản lý căng thẳng giúp kiểm soát huyết áp, giảm gánh nặng cho hệ tim mạch, não bộ.

Khám sức khỏe định kỳ có thể phát hiện sớm những tổn thương mạch máu não tiềm ẩn. Thông qua kết quả siêu âm, chụp CT, bác sĩ đánh giá nguy cơ đột quỵ, điều chỉnh phác đồ điều trị và can thiệp kịp thời, giảm tối đa biến chứng nguy hiểm.

BS.CKII Ngô Trần Quang Minh
Giám đốc chuyên môn kiêm Trưởng khoa Nội tổng hợp
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8