Bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh, cho biết đây là hoạt động trong nghiên cứu HEP-D về viêm gan siêu vi D do Viện Nghiên cứu Tâm Anh kết hợp Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford (Mỹ) thực hiện.

Y học ghi nhận viêm gan D chỉ xảy ra ở người bệnh viêm gan B. Nguy cơ xơ gan, ung thư gan ở người đồng mắc hai loại viêm gan này cao gấp 2-3 lần so với người chỉ viêm gan B. Do đó, mục tiêu của nghiên cứu là phát hiện sớm nhằm điều trị tốt viêm gan B, hỗ trợ ngăn chặn xơ gan, ung thư gan hiệu quả hơn cho bệnh nhân đồng mắc hai loại viêm gan.

Nghiên cứu sẽ triển khai xét nghiệm miễn phí tại ba bệnh viện Tâm Anh TP HCM, Tâm Anh Hà Nội và Bạch Mai (Hà Nội), bắt đầu từ ngày 25/11đến tháng 7/2026, cho gần 2.500 bệnh nhân đầu tiên. Đối tượng là người bệnh viêm gan B mạn tính từ 16 tuổi trở lên.

"Các dữ liệu về tỷ lệ đồng mắc viêm gan B và D, tình trạng bệnh, nguy cơ biến chứng... sẽ hỗ trợ dự án HEP-D nghiên cứu phát minh thuốc đặc trị trong tương lai", bác sĩ Trí cho hay.

Bộ Y tế ước tính Việt Nam có gần 10 triệu người mắc viêm gan B, mỗi năm hàng triệu ca diễn tiến xơ gan và ung thư gan. Tuy nhiên, hiện thế giới chưa có thuốc điều trị viêm gan D.

Hồi tháng 11/2023, Viện Nghiên cứu Tâm Anh cùng Viện Vi sinh và Chống dịch Stanford ký kết triển khai đào tạo xét nghiệm viêm gan siêu vi D đầu tiên tại Việt Nam, đồng thời thử nghiệm lâm sàng thuốc mới chữa sốt xuất huyết, ung thư. Xét nghiệm viêm gan D theo quy chuẩn của Stanford là một hoạt động trong khuôn khổ nghiên cứu.

Quy trình xét nghiệm viêm gan D được xây dựng và thẩm định bởi các nhà khoa học từ Stanford, đảm bảo các kết quả theo tiêu chuẩn thế giới. Để thực hiện quy chuẩn này, Viện Nghiên cứu Vi sinh và Chống dịch Stanford chuyển giao kỹ thuật Q-MAC cho kỹ thuật viên Trung tâm Xét nghiệm, Viện Nghiên cứu Tâm Anh. Hệ thống máy xét nghiệm chuyên dụng cho nghiên cứu, không phải loại dành cho khám chữa bệnh thường quy.

Virus viêm gan D lây truyền qua đường máu và các dịch cơ thể tương tự viêm gan B. Tuy nhiên, do virus viêm gan D là một virus RNA "khiếm khuyết", chỉ có thể tồn tại và nhân lên khi có mặt virus viêm gan B. Do đó, virus viêm gan D chỉ xuất hiện ở những người đã nhiễm virus viêm gan B. Khi tấn công vào người bị viêm gan B, virus viêm gan D mượn lớp vỏ HBsAg của virus viêm gan B để xâm nhập vào tế bào gan.

Khi vào cơ thể, virus tấn công tế bào gan và kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh, gây tổn thương gan nặng nề hơn so với viêm gan B đơn thuần. Xét nghiệm viêm gan D không được triển khai thường quy. Do đó, phần lớn người bệnh viêm gan B không biết mình có nhiễm virus viêm gan D hay không.

Thanh Nguyễn