Sở Giao thông Vận tải TP HCM kiến nghị tạm hoãn thực hiện tuyến buýt nhanh Số 1. Tôi thấy có một số người đồng tình với kiến nghị này với lý do chung là "hãy nhìn bài học buýt nhanh - BRT ở Hà Nội".
Tôi không hiểu "bài học" đó là bài học gì? Thậm chí, có người còn kiến nghị dẹp luôn BRT ở Hà Nội đi vì "hiệu quả thấp và gây phiền toái khi lỡ chạy vào đây".
Về mặt cá nhân, tôi khá buồn khi đoạn đường từ nhà đến nơi làm việc (từ đường Hồ Học Lãm, Bình Tân đến quận 1) nằm trên đường Võ Văn Kiệt (hay đại lộ đông tây) - một trong những đại lộ đẹp nhất thành phố. Con đường này rộng, nhiều làn xe, hoàn toàn có thể dành một làn đường riêng cho xe buýt nhanh.
>> Tôi không thấy người Myanmar than phiền cấm xe máy
Tuy nhiên, tôi lại khá đồng tình với đề xuất hoãn này. Nếu dự án triển khai, sẽ có người đi (chẳng hạn như tôi) nhưng đóng góp chung vào việc giảm tải ách tắc giao thông, ô nhiễm không khí... với tư cách một phương tiện công cộng thì cũng sẽ nối gót BRT Hà Nội. Tức là bị số đông người đi xe máy chen ngang, lấn làn và giận dỗi kiểu "BRT ít người đi nhưng chiếm hẳn một làn đường".
Chiếc xe máy đầu tiên được phát minh năm 1885 ở Đức. Được nhiều hãng của Nhật Bản phát triển mẫu mã, sản xuất vào thập niên 40-50 ở thế kỷ trước... Thế nhưng bây giờ ở hai nước này, lại hiếm thấy xe máy vì họ sử dụng giao thông công cộng là phần nhiều.
Thay vào đó, Việt Nam là một trong những nước hiếm hoi (với vài nước Đông Nam Á nữa) có số lượng xe máy nhiều nhất, với hàng chục triệu chiếc. Hầu như gia đình nào cũng có ít nhất một chiếc. Tôi có cảm tưởng xe máy được tạo ra là để dành riêng cho người Việt vậy. Cũng đúng thôi, vì chúng ta đổ thừa thời tiết để lười đi bộ. Lấy lý do xe buýt bất tiện, lạc hậu (dù BRT khá mới mẻ, hiện đại) để không chịu dùng.
Vì quá lười đi bộ nên đoạn đường dù ngắn cỡ nào cũng phóng lên xe máy đi cho nhanh hơn. Thậm chí đến khi đã cưỡi xe máy rồi, cũng chẳng ngại ngần đi ngược chiều để tiết kiệm thời gian thay vì đi vòng qua chỗ quay đầu để đúng luật.
>> Lộ trình cấm xe máy dài hơi nhìn từ Quảng Châu
Rồi từ đó, văn hoá mặt bằng, lấn chiếm vỉa hè để buôn bán, giành chỗ để xe cho cửa hàng khiến phố phường nhếch nhác. Những đoạn vỉa hè bong tróc gạch nham nhở vì xe máy leo lề...
Theo tôi, việc hoãn buýt nhanh ở TP HCM để chờ cho đến khi đồng bộ các công trình kết nối, nhằm đảm bảo hiệu quả dự án là chính xác. Bởi xe buýt thường lẫn buýt BRT làm sao có thể cạnh tranh nổi với đám đông đi xe máy vì quá tiện lợi, vì xe máy sinh ra là để dành cho người Việt?
Tôi mong chờ đến khi những tuyến metro, tàu điện hoàn thành, và những chuyến buýt nhanh kết nối đến tất cả khu vực của thành phố. Tức là khi hệ thống phương tiện giao thông công cộng đã hoàn thành, thì những người ủng hộ đi xe máy sẽ lấy lý do gì để thoái thác.
Bùi Thanh
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.