"Đây là trường hợp đầu tiên nhiễm lao ở nội mạc tử cung gây vô sinh mà chúng tôi điều trị", bác sĩ Ngô Đình Triệu Vỹ, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM) cho biết. Theo y văn, lao nội mạc tử cung rất ít gặp và thường là biến chứng sau lao phổi. Chị Kiều, 33 tuổi, mắc tình trạng này song phổi không có biểu hiện nhiễm lao.

Vợ chồng chị đến IVF Tâm Anh TP HCM khám sau hai năm kết hôn không có thai. Sức khỏe sinh sản của người chồng bình thường, nhưng hai ống dẫn trứng của chị Kiều tắc hoàn toàn, nhiều u cục và các u bã đậu dày đặc trong lòng tử cung. Bác sĩ Vỹ trích mẫu mô sinh thiết, xác định chị Kiều mắc bệnh lao nội mạc tử cung còn gọi là lao sinh dục, do vi khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis gây ra.

Vi khuẩn lao chủ yếu phát tán từ ổ bệnh chính là phổi, sau đó xâm nhập vào các cơ quan khác qua đường máu. Một số trường hợp, vi khuẩn lao tấn công trực diện vào các cơ quan khác, điển hình như lao màng não hoặc lao sinh dục. Theo bác sĩ Vỹ, hầu hết trường hợp lao sinh dục ảnh hưởng đến ống dẫn trứng và xâm lấn vào nội mạc tử cung. Chúng phá hủy lớp nền, làm mất khả năng tái tạo của nội mạc, gây ra những dải xơ dính nối liền hai thành tử cung.

Nếu phát hiện và điều trị trễ, nội mạc tử cung bị phá hủy toàn bộ và không thể hồi phục, người bệnh có thể bị vô sinh. Ngay cả khi điều trị loại bỏ mầm bệnh, việc hỗ trợ sinh sản để có con vẫn khó khăn bởi sẹo xơ in hằn vĩnh viễn trong lòng tử cung.

Sau 6 tháng dùng thuốc kháng lao điều trị dứt điểm vi khuẩn, chị Kiều trở lại IVF Tâm Anh để thụ tinh trong ống nghiệm. Bác sĩ kích thích buồng trứng với liều lượng thuốc phù hợp cho chị, chọc hút được 24 noãn trưởng thành. Chuyên viên phôi học lựa chọn tinh trùng khỏe mạnh của người chồng tiêm vào bào tương noãn, nuôi cấy phôi trong hệ thống tủ động học, thu 7 phôi ngày 5 chất lượng tốt.

Nội soi lòng tử cung của chị Kiều ghi nhận lớp nội mạc cải thiện. Chị Kiều được chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện nhận phôi và đậu thai ở lần chuyển phôi thứ hai. Đầu tháng 8, chị sinh con gái khỏe mạnh nặng gần 3 kg. Số phôi còn lại được trữ đông giúp vợ chồng chị có thêm con trong tương lai.

Theo ThS.BS Giang Huỳnh Như, Giám đốc Trung tâm IVF Tâm Anh, 60% bệnh nhân tại đây là trường hợp khó như vợ chồng lớn tuổi, vô sinh lâu năm, chuyển phôi thất bại nhiều lần, mang bệnh lý hiếm gặp hoặc nhiều bệnh lý đi kèm. Y văn ghi nhận không nhiều ca lao nội mạc tử cung điều trị vô sinh thành công. Người bệnh chỉ có cơ hội đậu thai nếu bệnh được phát hiện điều trị sớm, trước khi mô tuyến và lớp nền nội mạc bị phá hủy hoàn toàn.

Lao nội mạc tử cung có thể không có triệu chứng đặc hiệu, diễn tiến âm thầm. Ở giai đoạn nặng, triệu chứng bệnh tương tự bệnh lý phụ khoa dẫn đến chủ quan và dễ nhầm lẫn. Do đó, khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường ở hệ thống cơ quan sinh dục như đau, chu kỳ kinh nguyệt không đều, phụ nữ nên đi khám sớm. Vợ chồng sau kết hôn một năm chưa có thai nên khám, nội soi buồng tử cung giúp chẩn đoán chính xác bệnh lý sớm, tăng tỷ lệ điều trị thành công.

Vi khuẩn lao có khả năng lây truyền mạnh nhất ở người bệnh lao phổi nếu không được điều trị. Người bệnh nên tuân thủ phác đồ dùng thuốc kháng lao để tiêu diệt vi khuẩn, tránh kháng thuốc và tái phát bệnh. Người thân trong gia đình nên chú trọng vệ sinh, tránh dùng chung dụng cụ cá nhân, không tiếp xúc với dịch tiết của người bệnh để phòng nguy cơ lây nhiễm.

Hoài Thương

*Tên người bệnh đã được thay đổi