ThS.BS Nguyễn Thị Thủy, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM), cho biết tử cung của chị Hương dạng hình cầu, kích thước lớn hơn gấp đôi người bình thường, khi siêu âm quan sát thấy hình ảnh lạc nội mạc trong cơ tử cung và vùng cùng đồ sau (cơ quan giữa trực tràng và tử cung). Tình trạng lạc nội mạc tử cung này là nguyên nhân làm chị Hương đau bụng dữ dội trong kỳ kinh và làm mô cơ tử cung xơ cứng.

Khối lạc nội mạc cũng có thể di trú và làm tổn thương đến các cơ quan khác như vòi trứng, buồng trứng, phúc mạc... Khi lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng, không chỉ làm giảm dự trữ buồng trứng mà còn giảm chất lượng trứng. Những yếu tố này đều gây khó có con tự nhiên. Ngay cả khi điều trị hỗ trợ sinh sản cũng làm giảm tỷ lệ đậu thai, tăng nguy cơ thai sinh hóa hoặc thai ngoài tử cung. Ngoài ra, dự trữ buồng trứng của chị Hương suy giảm nhiều, chỉ bằng 1/3 so với phụ nữ cùng độ tuổi.

Chị được bác sĩ Thủy điều trị bằng thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Bác sĩ xây dựng phác đồ kích thích buồng trứng với liều lượng thuốc phù hợp cho chị Hương, chọc hút được 7 noãn trưởng thành. Chồng chị được thu mẫu tinh trùng, lọc rửa, lựa chọn những mẫu đủ điều kiện tiêm vào bào tương noãn. Phôi được nuôi cấy trong môi trường tối ưu mọi điều kiện, thu được 3 phôi ngày 5 chất lượng khá đem trữ đông.

Để đảm bảo chuyển phôi và mang thai thành công, chị Hương được điều trị ổn định lạc nội mạc tử cung. Bác sĩ tiêm thuốc ức chế lạc nội mạc tử cung song các tổn thương nặng nên chị đáp ứng kém với thuốc. Bác sĩ liên tục siêu âm quan sát hình thái tử cung, kéo dài phác đồ dùng thuốc thêm hai tháng, nhờ đó tình trạng nội mạc được kiểm soát.

Chị Hương được chuyển phôi vào tử cung lần thứ hai mới đậu thai, hiện thai nhi 10 tuần phát triển khỏe mạnh. Phôi còn lại được trữ đông.

Theo bác sĩ Thủy, nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung chưa được xác định rõ. Bệnh thường diễn tiến âm thầm, giai đoạn đầu không có dấu hiệu điển hình. Thời gian trung bình từ khi có triệu chứng đến khi được chẩn đoán mất 5-10 năm. Do đó, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên chủ động khám sức khỏe, trong đó có siêu âm tử cung giúp phát hiện sớm bệnh lý lạc nội mạc tử cung. Những trường hợp như đau bụng nhiều trong kỳ kinh, chu kỳ kinh ngắn (dưới 27 ngày), tiền sử gia đình người bị lạc nội mạc tử cung... nên đi khám và điều trị sớm.

Vợ chồng sau kết hôn một năm chưa có con, dù kèm theo các triệu chứng bất thường hoặc không, đều nên đến bệnh viện khám toàn diện cả vợ và chồng. Tại IVF Tâm Anh TP HCM, khoảng 60% bệnh nhân là trường hợp khó điều trị như lớn tuổi, hiếm muộn lâu năm, bệnh lý phức tạp... Thống kê năm 2021-2024, kết quả có thai cộng dồn trên tất cả nhóm bệnh nhân trung bình đạt 80,1%.

Hoài Thương

*Tên người bệnh đã được thay đổi