Đây có phải do nhiễm trùng đường tiết niệu và tại sao xảy ra tình trạng này? (Ngọc Hiền, 55 tuổi, Hà Nội)

Trả lời:

Nhiễm trùng đường tiết niệu là bệnh thường gặp ở phụ nữ, trong đó nhóm sau mãn kinh có nguy cơ cao hơn rõ rệt. Nguyên nhân chính là suy giảm nội tiết tố estrogen - yếu tố quan trọng duy trì sức khỏe của niêm mạc âm đạo và đường tiết niệu.

Ở phụ nữ còn kinh nguyệt, estrogen giúp niêm mạc luôn ẩm, dày, đàn hồi tốt và giữ cân bằng hệ vi sinh. Khi đến giai đoạn mãn kinh, hormone này sụt giảm khiến niêm mạc trở nên mỏng và khô, hàng rào bảo vệ tự nhiên yếu đi, vi khuẩn dễ bám dính và phát triển. Sự thiếu hụt estrogen cũng làm giảm tiết glycogen - nguồn dinh dưỡng của lợi khuẩn lactobacillus, khiến hệ vi sinh mất cân bằng, môi trường âm đạo và niệu đạo dễ nhiễm khuẩn.

Quá trình lão hóa còn khiến cơ sàn chậu yếu đi, bàng quang giảm khả năng co bóp, dẫn đến tồn đọng nước tiểu, thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Một số phụ nữ còn bị sa tạng chậu, gây tiểu khó, tiểu không hết, càng làm tăng nguy cơ viêm nhiễm. Yếu tố khác góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu ở phụ nữ mãn kinh gồm bệnh nền mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp, suy giảm miễn dịch.

Triệu chứng thường gặp của nhiễm trùng đường tiết niệu là tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu gấp, nước tiểu đỏ hoặc sẫm màu do lẫn máu, đau tức vùng bụng dưới hoặc trên xương mu. Nếu không được phát hiện sớm, vi khuẩn có thể lan lên thận gây viêm thận - bể thận, nhiễm khuẩn huyết, nguy hiểm tính mạng. Trường hợp nhiễm vi khuẩn đa kháng thuốc còn khó điều trị và dễ tái phát hơn.

Chị bị tiểu buốt, tiểu nhiều, có máu trong nước tiểu nên đến bệnh viện khám sớm để xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp. Nếu đúng là nhiễm trùng đường tiết niệu sau mãn kinh, bác sĩ thường kê kháng sinh phù hợp, kết hợp hướng dẫn điều chỉnh lối sống như uống đủ nước, không nhịn tiểu, vệ sinh vùng kín đúng cách. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể hướng dẫn chị bổ sung nội tiết tố hoặc lợi khuẩn để cải thiện niêm mạc teo mỏng và cân bằng hệ vi sinh. Chị tuyệt đối không nên tự mua thuốc vì có nguy cơ gặp tác dụng phụ hoặc khiến vi khuẩn kháng thuốc, làm bệnh nặng hơn.

ThS.BS Đinh Quang Huy
Khoa Tiết niệu - Nam học
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội