Ông Nguyễn Văn Tâm (67 tuổi, ngụ tại Bến Tre) bị rát họng, ho, mệt mỏi từ giữa tháng 4 nhưng không đi khám. Vài ngày sau, ông bị khó thở, đau tức ngực nên được đưa đến BVĐK Tâm Anh TP HCM cấp cứu. Bác sĩ chẩn đoán ông Tâm bị viêm phổi biến chứng do mắc cúm và bội nhiễm phế cầu khuẩn, suy hô hấp, toàn bộ lá phổi tổn thương nặng. Ông được điều trị tích cực trong 2 tuần, đến nay sức khỏe dần bình phục nhưng vẫn cần theo dõi tại bệnh viện.

Theo bác sĩ CKII Mã Thanh Phong, khoa Nội tổng hợp, BVĐK Tâm Anh TP HCM, tỷ lệ người cao tuổi mắc các bệnh về phổi cao. Lý do là hệ miễn dịch suy giảm khi tuổi đã cao và các bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), khiến virus, vi khuẩn dễ tấn công. Ngoài ra, bụi, khói bếp, thuốc lá, thuốc lào, ô nhiễm hoặc bị sặc thức ăn, nước ao hồ, thời tiết và độ ẩm không khí thay đổi thất thường cũng tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập gây tổn thương phổi của người già.

Báo cáo tại Hội nghị lão khoa Quốc gia diễn ra vào cuối năm 2022 cho biết trung bình mỗi người cao tuổi ở Việt Nam mắc khoảng 3 bệnh mạn tính đồng thời, phổ biến như tiểu đường, tim mạch, suy thận, phổi tắc nghẽn mạn tính, hen suyễn... Người có các bệnh nói trên có nguy cơ cao gặp biến chứng nặng hơn khi nhiễm trùng đường hô hấp, điều trị khó khăn.

Nhiều nghiên cứu cho thấy nguy cơ tử vong tăng lên 5 lần khi một người bệnh tim mạch mắc cúm, tăng 12 lần với người bị bệnh hô hấp và tăng đến 20 lần nếu mắc cúm khi có bệnh tim mạch và hô hấp, tiểu đường... Bệnh viêm phổi ở người cao tuổi có thể gây suy hô hấp, tử vong do các phế nang, đường dẫn khí trong phổi chứa đầy chất lỏng hoặc mủ, gây ho có đờm hoặc mủ, sốt, ớn lạnh và khó thở.

Do đó, bác sĩ Phong khuyến cáo người cao tuổi cần kiểm soát bệnh nền (nếu có) bằng cách tuân thủ đơn thuốc điều trị, tái khám định kỳ, đảm bảo chế độ dinh dưỡng phù hợp và duy trì vận động, tiêm vaccine phòng bệnh đầy đủ. Đồng thời, mọi người cần đeo khẩu trang ở nơi công cộng, thường xuyên khử khuẩn, tránh tiếp xúc với những người đang có dấu hiệu mắc bệnh như sốt, ho, sổ mũi...

Người lớn tuổi có triệu chứng bệnh hô hấp cần được chăm sóc và theo dõi sát, nếu có các dấu hiệu bất thường như ho dữ dội, khó thở thì đến ngay bệnh viện để được thăm khám.

Theo BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, vaccine là lá chắn, bảo vệ người có nguy cơ cao, người cao tuổi, bệnh nền khỏi các tác nhân gây bệnh, hạn chế tình trạng đồng nhiễm, bội nhiễm.

Vaccine cúm không chỉ phòng cúm hiệu quả 70-90% mà còn có khả năng giảm tỷ lệ tử vong khi đồng mắc Covid-19. Một mũi vaccine cúm có thể giúp giảm tỷ lệ tử vong 61% ở người cao tuổi, 55% ở bệnh nhân bệnh mạch vành, 41% ở bệnh nhân COPD, 58% ở bệnh nhân đái tháo đường. Vaccine phế cầu Prevenar 13 có khả năng bảo vệ từ 23-49% chống lại các virus hô hấp liên quan đến viêm phổi.

Với Covid-19, vaccine giúp giảm 32% nguy cơ nhập viện và tử vong do Covid-19 ở người trên 65 tuổi. Còn vaccine phòng bệnh ho gà được chứng minh có khả năng tạo miễn dịch chéo với Covid-19 nhờ có thành phần tương tự.

Chi Lê