Bác sĩ Nguyễn Minh Luân, chuyên viên y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết HPV là thủ phạm chính gây ung thư dương vật, ung thư hậu môn, ung thư vòm họng, mụn cóc sinh dục ở nam giới. Ước tính mỗi năm có gần 70.000 ca ung thư ở nam giới do virus này.
Nhiều quan điểm cho rằng nam giới, đặc biệt người ở độ tuổi trung niên không cần thiết tiêm chủng, chỉ nữ giới cần tiêm để phòng ung thư cổ tử cung và một số bệnh phụ khoa. Song, bác sĩ Luân cho biết có 4 lý do nam giới lứa tuổi trung niên cần tiêm vaccine HPV.
Ảnh minh họa quá trình chuẩn bị tiêm vacicne. Ảnh: PTI
Chưa có biện pháp tầm soát
Ở nữ giới, hiện có các xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung như Pap smear (xét nghiệm phết tế bào ung thư cổ tử cung), Thinprep hoặc xét nghiệm HPV DNA. Trong khi đó, ở nam giới không có xét nghiệm nào để tầm soát đối với các bệnh như ung thư dương vật, hậu môn hoặc vòm họng do HPV.
Do đó, trước khi có xét nghiệm chẩn đoán hiệu quả và chính xác, tất cả trẻ bé trai, thanh thiếu niên và nam giới cần chủ động dự phòng bệnh do virus này.
Khả năng đào thải virus thấp
HPV lưu hành với tỷ lệ rất cao ở cả nam và nữ, song khả năng đào thải virus ở nam giới thấp hơn nữ giới 26%. Mầm bệnh cũng tồn tại dai dẳng ở người 35 tuổi trở lên, có thể tiến triển thành tế bào ung thư sau 10-20 năm. Bên cạnh đó, virus lây nhiễm âm thầm, không biểu hiện triệu chứng, khó nhận diện và điều trị sớm.
Nguy cơ nhiễm không giảm theo tuổi tác
Theo bác sĩ Luân, ở nữ giới, mức độ lưu hành HPV tập trung ở nhóm 35-39 tuổi và 45-49 tuổi. Thông thường, tuổi tác càng cao, tỷ lệ nhiễm càng giảm.
Ngược lại, nam giới không có độ tuổi lưu hành virus cụ thể, tỷ lệ nhiễm không giảm theo tuổi tác. Nhiễm HPV dai dẳng sẽ âm thầm tiến triển thành ung thư.
Nhiều nghiên cứu chứng minh tỷ lệ nhiễm HPV ở nam giới cao. Ví dụ năm 2022, một nghiên cứu tại Việt Nam thực hiện trên nhóm từ 16-50 tuổi quan hệ tình dục đồng giới, chỉ ra tỷ lệ nhiễm cao, gồm: 32,3% nhiễm HPV nói chung; 24,5% nhiễm chủng nguy cơ cao như 16, 18, 31, 33, 45, 52; 11% nhiễm chủng 16/18 (chủng gây ung thư).
Số ca ung thư liên quan HPV ở nam giới tăng theo năm. Tỷ lệ mắc ung thư vòm họng ở nam cao gấp 4-5 lần so với nữ. Nguy cơ phát triển ung thư vòm họng cao gấp 16 lần ở người dương tính với virus này.
Người trung niên tiêm vaccine HPV tại VNVC. Ảnh: Mộc Thảo
Vaccine hiệu quả cao
Bác sĩ Luân cho biết, quan niệm HPV chỉ gây ung thư cổ cung cũng gián tiếp khiến nhiều nam giới cho rằng không cần thiết tiêm phòng. Thực tế, dựa vào con đường lây truyền, nguy cơ thải loại, mức lưu hành, HPV mối nguy hại với sức khỏe nam giới, đặc biệt trung niên.
Trong khi đó, tiêm chủng mang lại nhiều giá trị kinh tế. Tại Mỹ, ước tính riêng năm 2018, chi phí chăm sóc y tế trọn đời cho các ca bệnh do nhiễm virus này là 774 triệu đô la cho người từ 15-59 tuổi. Các chuyên gia dự đoán chi phí này sẽ giảm nếu tỷ lệ tiêm chủng ngừa tăng lên.
Bộ Y tế Việt Nam vừa áp dụng chỉ định tiêm vaccine Gardasil 9 (Mỹ) cho người từ 9-45 tuổi, mở rộng cơ hội phòng bệnh cho người lớn từ 27-45 tuổi, người đã quan hệ tình dục, tiêm chủng vẫn có hiệu quả phòng bệnh cao, chặn nguy cơ tái nhiễm, nguy cơ nhiễm chủng mới và nguy cơ lây nhiễm cho bạn tình.
Vaccine Gardasil 9 giúp phòng hiệu quả 9 chủng HPV nguy cơ cao 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58 với hiệu quả bảo vệ hơn 90%. Đối với người 15-45 tuổi, phác đồ tiêm ngừa gồm 3 mũi trong 6 tháng, không yêu cầu xét nghiệm khi tiêm chủng.
Mộc Thảo