Tôi hiện có khoản vay mua nhà khoảng 5 tỷ đồng. Mỗi tháng, cả gốc lẫn lãi tôi phải trả ngân hàng khoảng 37 triệu đồng. Thời điểm áp lực nhất là giai đoạn dịch Covid-19, khi thu nhập giảm mạnh nhưng nghĩa vụ trả nợ của tôi vẫn giữ nguyên. Vợ tôi lúc ấy thường nói đùa: "Anh nợ như Chúa Chổm", nhưng tôi hiểu sau câu nói vui là nỗi lo không nhỏ.
Tôi đã phải giải thích để vợ an tâm hơn. Tổng tài sản của gia đình hiện khoảng 40 tỷ đồng, phần lớn là bất động sản đã tích lũy nhiều năm. Chỉ riêng một mảnh đất đang để không, nếu cần bán, có thể thu về 6–6,5 tỷ đồng, đủ trả toàn bộ nợ và còn dư một khoản. Nhìn dưới góc độ tỷ lệ, khoản vay hiện chỉ chiếm khoảng 10% tổng tài sản, nên tôi vẫn xem là trong ngưỡng chấp nhận được.
Sở dĩ tôi chưa bán mảnh đất ấy là vì tôi muốn giữ lại thêm một vài năm. Đây là lựa chọn cá nhân dựa trên khả năng tài chính của gia đình, cùng với kỳ vọng rằng giá trị tài sản có thể tăng lên trong tương lai. Nếu bán ngay, chúng tôi sẽ nhẹ nợ, nhưng đổi lại cơ hội tăng giá sẽ không còn. Đây là sự đánh đổi mà mỗi gia đình, mỗi người có mức độ chịu rủi ro khác nhau.
Nhìn rộng ra, tôi nhận ra một thực tế quen thuộc: đợi "đủ tiền" để mua nhà là việc vô cùng khó. Khi tôi trò chuyện với bạn bè, nhiều người cũng mang nỗi băn khoăn tương tự. Từ quan sát của mình, tôi rút ra vài điều:
Thứ nhất, dù biến động thế nào, lạm phát hằng năm vẫn duy trì khoảng 5–8%. Điều này có nghĩa là giá trị tài sản nói chung, bao gồm cả bất động sản, thường tăng theo mức này. Nếu một mảnh đất giá 3 tỷ, thì sau một năm có thể tăng thêm 150 đến 240 triệu đồng. Trong khi đó, không phải ai cũng tích lũy được ngần ấy trong một năm.
>> 40 tuổi lương 28 triệu nhưng chưa mua nổi căn nhà đầu tiên
Thứ hai, nhiều người tôi quen chia sẻ rằng bất động sản thường tăng theo chu kỳ mạnh hơn mức lạm phát chung. Có giai đoạn tăng 15–30% một năm, có giai đoạn đứng giá, có lúc điều chỉnh. Nhưng nhìn dài hạn 10–20 năm, đồ thị tăng trưởng vẫn đi lên.
Thứ ba, khi bàn chuyện tài sản, tôi cũng hay nghĩ đến hiệu ứng lãi suất kép. Ví dụ, mảnh đất 3 tỷ tăng 15% năm nay thành 3,45 tỷ. Năm sau, nếu tiếp tục tăng 15% thì là 3,96 tỷ, rồi 4,56 tỷ... Cứ thế, sau vài năm, giá trị có thể tăng gấp rưỡi hoặc gấp đôi, tùy thị trường. Đây là điều khiến nhiều người chọn mua sớm thay vì chờ đợi.
Thứ tư, tôi từng giả sử nếu vay 2 tỷ trong 20 năm, mỗi tháng trả khoảng 20 triệu. Sau một năm, nếu tài sản tăng từ 3 lên 3,45 tỷ, kể cả khi bán đi để giảm áp lực, trừ phần đã trả ngân hàng thì vẫn còn một khoản chênh. Điều này khiến tôi hiểu rằng vay tiền, nếu được tính toán cẩn thận, đôi khi mang lại phương án linh hoạt hơn là đợi tích cóp đủ.
Tất nhiên, những con số trên chỉ là ví dụ trong điều kiện thuận lợi. Tôi không xem đó là công thức thành công, càng không phải lời khuyên rằng ai cũng nên vay ngân hàng để mua nhà. Nợ vay luôn đi kèm rủi ro, và bất động sản cũng có những giai đoạn trầm lắng. Điều quan trọng nhất vẫn là khả năng trả nợ, nguồn thu nhập ổn định và phương án dự phòng nếu có biến cố.
Tôi chỉ muốn chia sẻ góc nhìn cá nhân: nếu đã có kế hoạch mua nhà đất, nhiều khi chờ "đủ tiền" mới mua là rất khó, vì giá thường tăng nhanh hơn tốc độ chúng ta tích lũy. Điều hợp lý nhất là hiểu rõ khả năng của mình, cân nhắc kỹ lưỡng các rủi ro, và đưa ra quyết định dựa trên tình hình cụ thể của gia đình. Vay nợ mang lại áp lực, nhưng khi nhìn tổng thể, tôi cảm thấy lựa chọn của mình là phù hợp với hoàn cảnh. Và điều quan trọng nhất giúp tôi và vợ bớt lo lắng, chính là hiểu rõ bức tranh tài chính của gia đình chứ không chỉ nhìn vào con số nợ.
- Hụt hơi mua nhà TP HCM 80 triệu đồng một m2
- 'Một năm làm con nợ mua nhà 2,5 tỷ đáng giá hơn 7 năm ở thuê'
- Tôi lương 40 triệu bất lực trước căn hộ Sài Gòn 5 tỷ đồng
- 'Sao phải đánh đổi đời người mua căn hộ TP HCM 100 triệu mỗi m2?'
- Căn nhà Hà Nội cứ mưa là ngập nhưng hét giá 6 tỷ đồng
- Thu nhập 40 triệu nhưng tôi chỉ dám thuê nhà Sài Gòn 4 triệu