Trả lời:

Bạn không nên tự mua thuốc uống, hoặc điều trị theo thầy lang, đắp lá hoặc băng bó vết thương khi bị chó, mèo cắn, cào. Lý do, virus dại chứa chất độc mạnh như nọc độc rắn hổ mang, gây ức chế các tế bào thần kinh não. Khi di chuyển đến não, virus sẽ ức chế, khóa chặt hàng rào bảo vệ mạch máu não, khiến mọi nỗ lực dùng thuốc tiêu diệt bị vô hiệu hóa. Vì vậy, việc điều trị bằng thuốc và các phương pháp dân gian đều không có tác dụng.

Bạn đã bị chó cắn chảy máu, đầu tiên cần rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy trong 15 phút. Tiếp đến, vết thương nên được sát khuẩn bằng cồn 45-70 độ hoặc cồn iốt để làm giảm thiểu lượng virus dại tại vết cắn. Cuối cùng, bạn đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn tiêm huyết thanh kháng dại và vaccine dại càng sớm càng tốt.

Bạn cũng nên theo dõi con chó trong vòng 10 ngày, tùy theo tình trạng vết thương, bác sĩ có thể chỉ định dừng các mũi tiêm tiếp theo nếu con vật vẫn sống khỏe mạnh, bình thường. Nếu con vật không mắc bệnh dại, tiêm vaccine cũng giúp bạn có kháng thể phòng bệnh. Trường hợp bạn bị cào, cắn lần sau, nếu đã tiêm đủ mũi vaccine chỉ cần tiêm thêm 2 mũi mà không cần tiêm huyết thanh.

Dại là bệnh truyền nhiễm lây từ động vật sang người, do virus dại gây nên. Bệnh dại khi khởi phát, gần 100% người mắc tử vong.

Virus dại gây ra hai thể bệnh gồm dại hung dữ và dại thể liệt. Trong đó, khoảng 80% người mắc thể dại hung dữ với các hành vi co thắt hầu họng, tăng động, ảo giác, sợ gió, sợ nước. Người bệnh tử vong sau vài ngày do ngừng tim và suy hô hấp. Còn thể dại liệt diễn tiến chậm hơn, người bệnh bị liệt dần các cơ bắt đầu từ vị trí vết thương và lan ra toàn thân, cuối cùng dẫn tới tử vong.

Thời gian ủ bệnh dại tùy thuốc vào vị trí vết cắn, số lượng vết cắn. Nguy cơ virus dại tấn công đến não càng nhanh nếu vết thương càng sâu, nhiều vết cắn, chảy máu, hoặc vết cắn gần khu vực thần kinh trung ương như vùng đầu, mặt cổ, đầu các ngón tay, ngón chân.

Cách phòng ngừa bệnh dại duy nhất là tiêm vaccine và huyết thanh kháng dại khi bị cắn, cào, hoặc tiêm trước phơi nhiễm. Việt Nam có hai loại vaccine dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ). Người bị động vật cắn, cào nhưng chưa từng tiêm vaccine hoặc lịch tiêm các mũi vaccine trước đây không xác định rõ ràng có lịch tiêm 5 mũi, vào các ngày 0-3-7-14-28, đường tiêm ở bắp, hoặc 8 mũi vào ngày 0-3-7-28, với đường tiêm trong da. Tùy theo mức độ vết thương, bác sĩ có thể chỉ định phối hợp thêm huyết thanh kháng dại. Nếu con vật theo dõi được và còn sống sau 10 ngày, bác sĩ có thể chỉ định dừng tiêm tùy theo tình trạng vết thương.

Người chưa bị cào, cắn hoặc có nguy cơ cao phơi nhiễm bệnh dại như bác sĩ thú y, nhân viên vườn thú, làm việc tại cơ sở chăm sóc thú cưng... nên tiêm vaccine để dự phòng. Phác đồ gồm ba mũi vào ngày 0, 7, 21 hoặc 28.

Bác sĩ Nguyễn Công Luận
Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC