Ở lễ tổng kết và trao giải viết truyện ngắn tại Hà Nội, sáng 24/7, Bờ sông lặng sóng là một trong hai tác phẩm nhận giải nhì, cao nhất cuộc thi. Truyện kể về Thảo - người lính tưởng hy sinh nhưng bất ngờ trở về. Lúc này, vợ Thảo đã kết hôn với Tuấn - bạn của anh, sau ba năm để tang chồng. Truyện khai thác những nỗi đau của nhân vật bởi dư chấn chiến tranh, đồng thời gửi thông điệp lòng vị tha, nhân ái sẽ xóa bỏ hận thù.
Nhà văn Cao Duy Sơn nhận định: "Nhiều người từng viết thành công đề tài hậu chiến nhưng Bờ sông lặng sóng có cách tiếp cận mang đến sự xúc động mạnh mẽ bởi tình thương và lòng nhân ái. Lối viết không mới nhưng nội dung, bố cục sáng tạo, đạt hiệu quả thẩm mỹ. Truyện có hậu, mọi cảm xúc buồn đau được đặt đúng chỗ, cho người đọc cảm nhận rõ nét sự tàn khốc của chiến tranh, tình người sau cuộc chiến".
Tác giả Vũ Ngọc Thư ở buổi trao giải. Ảnh: Phương Linh
Tác giả Vũ Ngọc Thư từng tham chiến nên đề tài người lính và chiến tranh là nguồn cảm xúc lớn với ông. Nhận giải thưởng, ông nói cố gắng viết nhiều hơn, tiếp tục khai thác những uẩn khúc, câu chuyện thời chiến.
Ông 81 tuổi, sinh ở tỉnh Hải Dương, nay là TP Hải Phòng. Ông đã ra mắt các tập thơ Lắng đọng thời gian, Lá nhặt, Tiếng mưa, Mùa trăng cháy, Lục bát cõng mưa, Xương rồng không gai. Tác giả nhận giải ba Thơ lục bát do Tạp chí Văn nghệ quân đội tổ chức năm 2010, giải nhì cuộc thi sáng tác ''Đất và người Hải Dương'' năm 2016.
Đồng hạng nhì là truyện ngắn Trăm Ngàn của Ngô Tú Ngân. Tác phẩm đề cập số phận của nhân vật có tên Trăm Ngàn, vốn ra đời từ một mối tình không thành. Anh lớn lên trong sự hắt hủi của gia đình, luôn mong ước được gặp mẹ. Khắc họa câu chuyện buồn về các số phận nhưng tác phẩm vẫn sáng lên tình người, khát khao đi tìm nguồn cội.
Giải ba cuộc thi được trao cho truyện Nhi thư (Hà Đình Cẩn), Miền xa ngái (Phạm Xuân Hùng). Sáu giải tư thuộc về các tác phẩm Núi vỡ (Lữ Hồng), Cây gạo ở chợ chiều (Cầm Thị Đào), Tiếng vọng (Vương Đình Khang), Đất ao (Đào Quốc Vịnh), Thư viện người (Lê Văn Thân), Rượu hoa mất trí (Như Bình).
Về việc thiếu vắng giải nhất, nhà văn Cao Duy Sơn - thành viên hội đồng chung khảo - nói: ''Hầu hết tác giả viết theo lối truyền thống, thiếu cách tân hoặc có thể có nhưng chưa tới''. Nhà văn Nguyễn Bình Phương thuộc đồng chung khảo nói việc để trống hạng mục cao nhất cho thấy yêu cầu cao từ ban giám khảo. Đó cũng là lời nhắc để các tác giả nỗ lực hoàn thiện hơn, nhằm đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật truyện ngắn.
Trong hai năm diễn ra Cuộc thi truyện ngắn báo Văn Nghệ 2022-2024, ban tổ chức nhận gần 2.700 tác phẩm, chọn được 253 truyện ngắn đăng báo. Thành phần tác giả trải dài từ 10 đến ngoài 90 tuổi, có các cây bút chuyên nghiệp, nhà văn thành danh đến những người lần đầu sáng tác.
Theo nhà văn Nguyễn Bình Phương, hầu hết tác phẩm dự thi phản ánh được những khía cạnh của đời sống xã hội, từ hiện tượng phổ quát đến những biến chuyển thầm kín. Không ít truyện suy ngẫm, chất vấn các vết thương đã thuộc về lịch sử nhưng chưa được giải quyết triệt để. Bên cạnh những tác giả kiên định với lối viết truyền thống, nhiều người cho thấy tinh thần tìm tòi, khám phá cách thể hiện mới ở góc tiếp cận, giọng điệu, bút pháp và bố cục.
Phương Linh