Ngày 17/9, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất tham chiếu thêm 25 điểm cơ bản (0,25%), về 4-4,25%. Đây là lần đầu tiên cơ quan này giảm lãi suất trong nhiệm kỳ hai Tổng thống Donald Trump, sau 9 tháng ngừng lại do những bất ổn xoay quanh các chính sách lớn của chính quyền mới.
Tuy vậy, trong cuộc họp báo sau phiên họp, Chủ tịch Fed Jerome Powell nhận định triển vọng kinh tế Mỹ vẫn mù mờ. "Tình hình không hoàn toàn rõ ràng để xác định cần phải làm gì", ông nói.
Dù vậy, cơ quan này vẫn tiến hành động thái mà Powell gọi là "cắt giảm để quản trị rủi ro". Bởi các nhà hoạch định chính sách không thể tiếp tục chờ đến khi tác động từ chính sách của ông Trump trở nên hoàn toàn rõ ràng. "Chúng ta phải nhìn về phía trước thay vì gương chiếu hậu", Powell giải thích.
Quyết định lần này của Fed cũng không đạt được sự đồng thuận tuyệt đối. Thống đốc Stephen Miran - người do ông Trump đề cử và được phê chuẩn một ngày trước khi cuộc họp bắt đầu - bỏ phiếu phản đối. Ông ủng hộ giảm lãi suất mạnh hơn, là 0,5 điểm phần trăm.
Xe cộ trên Đại lộ số 5 tại thành phố New York (Mỹ). Ảnh: Reuters
Trong bản cập nhật dự báo kinh tế, Fed tính đến khả năng giảm lãi suất thêm 2 lần nữa trong năm nay. Điều này đồng nghĩa họ có thể điều chỉnh thêm lần lượt 0,25 điểm phần trăm vào tháng 10 và 12. Quan chức Fed cũng kỳ vọng tốc độ tăng trưởng năm nay đạt 1,6%, cao hơn dự báo hồi tháng 6 là 1,4%.
Trong khi đó, dự báo về thất nghiệp và lạm phát không thay đổi so với ước tính hồi tháng 6. Tỷ lệ thất nghiệp cuối năm có thể là 4,5%. Còn chỉ số chi tiêu cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát ưa thích của Fed - được dự báo là 3% năm nay và 2,6% vào 2026.
Powell nhấn mạnh rủi ro thị trường lao động tăng lên là nguyên nhân chủ yếu khiến họ quyết định hạ lãi suất, bất chấp thuế nhập khẩu của ông Trump có thể đẩy giá lên cao. Ông mô tả thị trường lao động hiện ở trạng thái "tuyển dụng ít, sa thải ít".
Chủ tịch Fed chỉ ra tỷ lệ thất nghiệp cao trong nhóm lao động trẻ là hệ quả của tình trạng tuyển dụng thấp. Trong thông cáo, Fed cũng ghi rõ "rủi ro với việc làm đã gia tăng". "Điều đáng lo là nếu làn sóng sa thải bắt đầu xuất hiện, sẽ không có nhiều việc làm mới để bù lại", Powell nói.
Fed đang rơi vào thế khó, khi cả hai mục tiêu của họ - ổn định giá cả và toàn dụng lao động - đều chịu sức ép. Giá hàng hóa chịu ảnh hưởng lớn từ thuế nhập khẩu, như đồ nội thất và thiết bị gia dụng, đã tăng trong vài tháng gần đây. Powell thừa nhận tác động của thuế với giá cả "ở thời điểm này là chưa lớn", nhưng cũng cảnh báo tác động vẫn chưa thể hiện đầy đủ.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8 tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước, đúng dự báo của giới phân tích. Nhiều tháng qua, số liệu lạm phát tiêu dùng gần như khớp dự báo, dù thuế nhập khẩu gây ra nhiều xáo trộn.
Dù vậy, triển vọng việc làm mới là ưu tiên hàng đầu của Fed. "Thực sự có rủi ro giảm sút đáng kể trên thị trường lao động. Nhưng chúng ta cũng cần nhớ tỷ lệ thất nghiệp hiện ở mức 4,3% và GDP tăng 1,5% cho thấy nền kinh tế đang không rơi vào trạng thái tồi tệ", Powell giải thích.
Ông cũng khẳng định Fed không hành động chậm trễ. Quyết định ngày 18/9 được coi là biện pháp phòng ngừa khả năng thị trường lao động suy yếu trong tương lai.
Song giới phân tích cho rằng động thái của Fed chưa thể làm hài lòng Tổng thống Mỹ. Nhiều tháng qua, ông Trump tìm cách tác động lên cơ quan vốn nổi tiếng độc lập. Ông công khai chỉ trích Fed và Powell vì chưa hạ lãi suất. Ông Trump thậm chí muốn giảm lãi tới "vài điểm phần trăm".
Trong cuộc họp báo, ông Powell cũng nhận câu hỏi về khả năng hoạt động độc lập của Fed khi Stephen Miran làm thống đốc Fed đồng thời là nhân sự Nhà Trắng. "Chúng tôi vừa chào đón một thành viên mới và như mọi khi, ủy ban vẫn đoàn kết trong việc theo đuổi mục tiêu kép. Chúng tôi cam kết mạnh mẽ duy trì tính độc lập", ông trả lời.
Trong khi Fed phải giải quyết bức tranh kinh tế phức tạp, hội đồng thống đốc quyền lực của cơ quan này đã chứng kiến những biến động chưa từng có trong vài tháng qua. Tương lai của Thống đốc Lisa Cook chưa rõ ràng, dù Tòa phúc thẩm tuần này phán quyết ông Trump không thể sa thải bà vì cáo buộc gian lận vay thế chấp.
Đảng Dân chủ cũng bày tỏ lo ngại về mối quan hệ gần gũi giữa Miran và Tổng thống Mỹ. Họ nhấn mạnh trên thực tế ông vẫn là nhân viên Nhà Trắng, và đang nghỉ phép không lương để giữ ghế thống đốc Fed cho tới hết nhiệm kỳ vào cuối tháng 1. Dù vậy, Miran luôn khẳng định sẽ đưa ra quan điểm độc lập về kinh tế tại Fed.
Hà Thu (theo Reuters, CNN)