Xin hỏi trước và sau khi tiêm vaccine Covid-19 cháu nên ăn gì và kiêng gì? (Phương Nga, TP HCM).

Trả lời:

Cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào cho thấy sự tác động trực tiếp của các yếu tố dinh dưỡng lên hiệu quả của vaccine ngừa Covid-19. Tuy nhiên, việc áp dụng các thói quen ăn uống lành mạnh luôn là cần thiết, đặc biệt vào thời điểm cơ thể cần sự hỗ trợ và tối ưu hóa hoạt động của miễn dịch, củng cố tăng cường sức đề kháng của cơ thể để chống lại mầm bệnh bằng chế độ ăn cân bằng và giàu chất dinh dưỡng.

Phụ huynh nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng toàn diện của trẻ. Trẻ suy dinh dưỡng nhìn chung vẫn tạo đáp ứng miễn dịch đủ sau tiêm vaccine, tuy nhiên mức độ và thời gian hiệu lực có thể không đạt mức lý tưởng.

Phụ huynh có thể phối hợp nhiều loại thực phẩm và thay đổi theo khẩu vị của trẻ. Khẩu phần ăn hàng ngày nên cân đối giữa nguồn chất đạm từ động vật và thực vật như thịt cá, trứng sữa, tôm, cua, hải sản, đậu đỗ... Một chế độ ăn đảm bảo đủ nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng như: năng lượng từ tinh bột chỉ nên chiếm 55-65% tổng năng lượng khẩu phần, chất béo chiếm 20-25% và 15-20% là từ chất đạm. Cụ thể:

- Bổ sung đủ nước: Sau tiêm, cơ thể có thể bị sốt, dễ gây mất nước. Nên uống từ từ, chia nhỏ lượng uống, có thể bổ sung nước hoa quả như nước chanh, nước cam để cung cấp thêm vitamin C, vitamin A.

- Cá: Cá có đặc tính chống viêm và rất giàu chất béo Omega-3 giúp tăng cường khả năng miễn dịch.

- Gà: Thịt gà có đặc tính chống viêm. Đây là nguồn thực phẩm giàu protein và có thể được tiêu thụ từ 2-3 lần trong một tuần sau khi tiêm phòng.

- Trứng: Trứng là nguồn cung cấp protein dồi dào, gồm các axit amin thiết yếu giúp tăng cường khả năng miễn dịch.

- Rau xanh: Rau xanh giàu chất dinh dưỡng, khoáng chất và các hợp chất phenolic. Các loại rau như cải xoăn, rau bina và bông cải xanh có thể chống lại kích ứng.

- Nghệ: Chất curcumin trong củ nghệ rất tốt cho sức khỏe. Đây là một loại thực phẩm chống căng thẳng.

- Tỏi: Tỏi có tác dụng kỳ diệu trong việc tăng cường khả năng miễn dịch và nuôi dưỡng các vi sinh vật tuyệt vời trong đường ruột. Tỏi rất giàu probiotics, giúp nuôi dưỡng các sinh vật cực nhỏ trong ruột.

Đặc biệt, để vaccine Covid-19 phát huy hiệu quả tốt nhất, đồng thời giảm thiểu các phản ứng phụ cho trẻ sau tiêm, phụ huynh cần lưu ý:

- Không để bụng đói trước khi tiêm: Nhịn đói trước tiêm có thể gây chóng mặt, ngất xỉu, đặc biệt nếu trẻ là người sợ kim tiêm.

- Không sử dụng thực phẩm chứa cafein (trà, cà phê, nước tăng lực...) trước khi tiêm: Cafein làm tăng tần số tim, tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim khi sử dụng quá nhiều, có thể ảnh hưởng đến kết quả khám sàng lọc, chỉ định tiêm chủng.

- Không ăn nhiều chất béo bão hòa: Thức ăn nhanh, đồ chiên, nướng, chứa nhiều chất béo bão hòa làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể, gây hại sức khỏe.

- Không chà xát vào vị trí tiêm.

- Hạn chế vận động mạnh sau tiêm.

Bố mẹ nên trò chuyện, giải thích cho trẻ về lợi ích của việc tiêm vaccine Covid-19 và những triệu chứng cần theo dõi sau tiêm, để chuẩn bị tâm lý tốt nhất cho trẻ.

Thạc sĩ Nguyễn Diệu Thúy
Trợ lý Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC