"Chúng tôi đã thiết kế một thuật toán, sau đó đưa trình tự gene của virus vào để tìm ra vaccine trong khoảng thời gian ngắn là 3 giờ", tiến sĩ Trevor Smith, giám đốc nghiên cứu và phát triển của Inovio Pharmaceuticals, Mỹ, nói trong một cuộc phỏng vấn ngày 13/2.

Hãng dược này đang nỗ lực thử nghiệm vaccine, trước hết là trên động vật, sau đó ở người. Nếu hiệu quả, họ hy vọng vaccine được đưa vào sử dụng trong thời gian sớm nhất. Tuy nhiên, quá trình thử nghiệm có thể kéo dài vài tháng.

Sau khi giới chức y tế Trung Quốc công bố trình tự gene của nCoV hồi đầu tháng 1, Inovio cũng như nhiều hãng dược trên thế giới ráo riết nghiên cứu tìm loại vaccine phù hợp, hy vọng ngăn ngừa dịch bệnh.

"Đây là kết quả của quá trình đào tạo. Chúng tôi có sẵn cả thiết bị và các chuyên gia", ông Smith nói. Inovio cũng là công ty từng nghiên cứu vaccine phòng ngừa virus Zika, Hội chứng Hô hấp Trung Đông (MERS) và bệnh Ebola.

Các nhà khoa học kỳ vọng vaccine sẽ hoạt động theo dạng phần mềm sinh học, chỉ dẫn cơ thể người cách kích hoạt kháng thể và tế bào T (đóng vai trò trung tâm trong hệ miễn dịch) để tấn công virus.

"Tôi nghĩ điều này rất có triển vọng. Inovio sở hữu công nghệ tiên tiến để tạo ra vaccine DNA, khác với các loại vaccine truyền thống", tiến sĩ Amesh Adalja, học giả đầu ngành tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, nhận định.

Đến nay, vaccine ngừa virus corona của Inovio đã được thử nghiệm trên chuột thường và chuột lang. Bước đi tiếp theo là thử nghiệm lâm sàng trên người, sớm nhất vào đầu mùa hè này. Đại diện hãng dược này cho biết, đây là quãng thời gian ngắn kỷ lục.

Các nhà khoa học nhấn mạnh nhu cầu khẩn cấp đối với loại vaccine an toàn và hiệu quả ngăn ngừa Covid-19. Tuy nhiên, ngay cả khi tất cả thử nghiệm đều thành công, vẫn cần thời gian để sản phẩm đáp ứng các quy định liên bang và đi tới công đoạn sản xuất.

Nhà khoa học đứng đầu nghiên cứu này đã tham gia buổi họp của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại thành phố Geneva, Thụy Sĩ, nhằm thảo luận về kế hoạch ngăn ngừa virus corona.

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, hiện chưa có vaccine hoặc liệu pháp điều trị hiệu quả đối với chủng virus mới. Tuy nhiên các chuyên gia toàn cầu đang tích cực hợp tác để ngăn chặn sự lây lan của căn bệnh dựa trên những gì làm được trong đợt bùng phát Ebola tại Tây Phi năm 2014.

"Chúng tôi đã khởi động tổ Kế hoạch Nghiên cứu và Phát triển vào đầu tháng 1 để phối hợp, tạo điều kiện chia sẻ thông tin về các nghiên cứu liên quan", ông Tedros nói.

Bên cạnh Inovio, hàng chục phòng thí nghiệm khác nhau trên thế giới cũng đang trong quá trình điều chế vaccine ngăn ngừa Covid-19.

Moderna, một công ty công nghệ sinh học ở  Massachusetts đang phối hợp cùng Viện Y tế Quốc gia Mỹ với hy vọng bắt đầu thử nghiệm lâm sàng vào tháng 4.

Mới đây, công ty Native Antigen có trụ sở ở Anh cũng ra mắt các kháng nguyên mới có khả năng chống lại virus corona

"Những protein tái tổ hợp này cung cấp cho các nhà khoa học thuốc thử chất lượng cao, hỗ trợ nghiên cứu loại bệnh truyền nhiễm đang bùng phát cũng như quá trình phát triển phương thức chẩn đoán và vaccine", công ty nhấn mạnh.

Trong khi các hãng dược ráo riết chạy đua, nhiều chuyên gia cho rằng vẫn nên thận trọng.

"Dù vaccine ngăn ngừa chủng virus này đang được phát triển nhanh chóng, đây là tiến trình cần kéo dài nhiều năm chứ không chỉ vài tháng", tiến sĩ Amesh Adalja nhận định.

Nếu vaccine của Inovio hoặc các sản phẩm khác thành công, ông cho rằng, sẽ mất khoảng một năm để chính thức đưa vào sử dụng.

"Đó là điều kiện cần để tạo ra một loại vaccine thực sự hiệu quả. Vaccine sẽ được sản xuất với số lượng lớn, đủ dùng cho toàn bộ dân số được chỉ định. Quy trình này phải tuân theo một tiêu chuẩn phù hợp để đảm bảo độ an toàn và nhanh chóng. Tất cả đều cần có thời gian", ông nói thêm. 

Không đại gia dược nào muốn làm vaccine corona
Thử nghiệm vaccine corona trên chuột
Trung Quốc sản xuất thuốc kháng nCoV

 Thục Linh (Theo CBS, Reuters)