Bà Thủy cho biết đã chịu đựng cảnh ho mạn tính khoảng 20 năm, nhất là vào mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi. Có những đêm, bà phải ra góc hiên nhà ngồi chờ trời sáng để chồng được ngủ yên giấc.

"Đôi khi cơn ho dịu lại nhưng rất ít, phần lớn thời gian tôi ho nhiều, rất mệt mỏi. Ở quê có đám hiếu hỉ tôi cũng ngại đến, vì chỉ ngồi nói chuyện một lát là ho rũ rượi", bà nói.

Bà Thủy cho biết, khi còn trẻ, lo lắng tốn kém, mỗi lần ốm sốt, ho, sổ mũi, nếu nhẹ thì bà để tự khỏi, còn nặng thì ra hiệu thuốc mua uống. Về sau, những trận ho kéo dài nhiều hơn, thuốc không còn tác dụng, bà nghe lời mách bảo, đi hái cây cỏ hôi về đun nước, xông mũi, họng ngày 2 lần. Ban đầu, biện pháp này có hiệu quả giảm ho, nhưng sau đó lại tái phát. Đến nay, cây cỏ ở vùng xung quanh nhà cũng đã trụi, bệnh của bà vẫn không khỏi.

Miền Bắc và miền Trung thời gian này mưa bão nhiều. Nơi bà sinh sống không bị ngập lụt nhưng thời tiết giao mùa, thất thường, những cơn ho khiến bà mệt mỏi và chán nản tinh thần.

Bà Hạnh, 61 tuổi, ở Hà Nội, cũng bị ho mạn tính nhiều năm, ho nhiều hơn khi thời tiết thay đổi và mùa đông lạnh. Bà Hạnh không khám bệnh do không muốn các con nghỉ làm để đưa đón. Ở nhà, bà lên mạng tra cứu các triệu chứng bệnh của mình, có khi bà tự chẩn đoán cho mình bệnh viêm xoang, trào ngược dạ dày, có lúc lại mất ngủ vì cho rằng ung thư phổi. Nghe theo quảng cáo trên mạng, bà mua đủ thứ để trị bệnh như: thuốc lá, máy cân bằng ion... Song, tiền mất tật vẫn mang.

Gần đây, bà biết thông tin Việt Nam có vaccine phòng bệnh viêm phổi, viêm phế quản nên đến trung tâm tiêm chủng VNVC để tư vấn tiêm ngừa. Tại VNVC Tam Trinh, Hà Nội, bà quyết định tiêm vaccine cúm và RSV.

"Từ trước đến nay tôi cứ nghĩ tiêm ngừa chỉ dành cho trẻ nhỏ nên chưa chú ý dự phòng. Phổi tôi vốn yếu, lỡ nhiễm thêm bệnh nữa dễ bị nặng. Sắp tới tôi sẽ tiêm thêm vaccine phế cầu và zona thần kinh", bà Hạnh nói.

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Hương, Bác sĩ Trưởng Trung tâm tiêm chủng VNVC Tam Trinh, cho biết nhiều người có tâm lý thương con hoặc sợ làm phiền nên giấu bệnh, tự tìm cách chữa trị, dùng các biện pháp dân gian chưa được kiểm chứng. Việc này dẫn đến bệnh chuyển sang mạn tính hoặc biến chứng, bỏ lỡ thời điểm chữa bệnh tốt nhất.

Thêm vào đó, người cao tuổi có hệ miễn dịch suy giảm, cộng thêm bệnh lý mạn tính nên dễ mắc bệnh truyền nhiễm lây qua đường hô hấp, tăng nguy cơ biến chứng. Trong đó, các mầm bệnh như phế cầu, cúm, virus hợp bào hô hấp RSV là những tác nhân hàng đầu gây nhiễm trùng đường hô hấp.

Theo các nghiên cứu, người cao tuổi nhiễm RSV có nguy cơ nằm viện kéo dài, phải điều trị hồi sức tích cực, tăng nguy cơ tử vong từ 12-18%. Bên cạnh đó, RSV khiến các bệnh lý nền như tim mạch, tiểu đường, phổi mạn tính, gan, thận... trầm trọng hơn và tăng nguy cơ biến cố tim mạch, đột quỵ.

Còn phế cầu khuẩn là tác nhân phổ biến nhất gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới dẫn đến tử vong. Các thể bệnh xâm lấn do phế cầu khuẩn gồm: viêm phổi, nhiễm trùng huyết hoặc thể kết hợp viêm phổi và nhiễm trùng huyết.

Người cao tuổi nhiễm virus cúm cũng có thể gây viêm phổi nặng, suy hô hấp và tử vong. Người trên 60 tuổi có bệnh nền tim mạch, nhiễm cúm khiến nguy cơ tử vong có thể tăng gấp 5 lần, ở người mắc bệnh phổi mạn tính, nguy cơ tăng lên gấp 12 lần.

"Tiêm vaccine là biện pháp phòng ngừa chủ động giúp gia tăng sức đề kháng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi", bác sĩ Hương cho biết.

Hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine phòng bệnh hô hấp như cúm, RSV, phế cầu, sởi, thủy đậu, não mô cầu... Tùy theo độ tuổi, lịch sử tiêm chủng, bác sĩ sẽ tư vấn lịch tiêm phù hợp. Vaccine RSV chỉ định tiêm một mũi cho người từ 60 tuổi trở lên để phòng bệnh chủ động, và tiêm cho mẹ bầu ở tuần thứ 24-36 thai kỳ, giúp truyền kháng thể thụ động, bảo vệ em bé những tháng đầu đời. Với phế cầu, hiện có các loại phòng 13, 15, 20 và 23 chủng vi khuẩn phế cầu dành cho người lớn. Người lớn chỉ cần tiêm cúm một mũi và tiêm nhắc lại mỗi năm.

Bác sĩ Hương cũng lưu ý, người cao tuổi nên tạo lối sống lành mạnh như ăn uống đủ bữa, đúng giờ, ngủ đủ giấc, nên thể dục đều đặn, phù hợp với thể trạng, trò chuyện, chia sẻ nhiều hơn với con cái, đặc biệt, khi cơ thể có dấu hiệu bị bệnh, cần khám để điều trị kịp thời.

Tuấn Kiệt