Tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM và Hà Nội, số lượng bệnh nhi đến khám và nhập viện do các bệnh hô hấp tăng gấp 2 đến 3 lần so với cùng kỳ tháng trước. Trong đó, nhóm bệnh tập trung là cúm, viêm phổi do phế cầu khuẩn, nhiễm siêu vi hô hấp. Nhiều trường hợp cùng lúc mắc cúm và siêu vi hô hấp, hoặc bội nhiễm virus sau mắc bệnh hô hấp, gây khó khăn trong điều trị, kéo dài thời gian nằm viện.

Bé Nam, 3 tuổi (Sơn Tây, Hà Nội) bị ho đờm, sốt, khó thở, nôn trớ, đi ngoài phân lỏng trong 5 ngày. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, bé có kết quả xét nghiệm PCR dương tính với vi khuẩn Haemophilus Influenzae và Mycoplasma Pneumoniae. Theo bác sĩ, bé Nam bị viêm phổi, đông đặc nhu mô phổi, có đám mờ ở phổi trái, đồng nhiễm vi khuẩn và không điều trị kịp thời dẫn đến khó thở. Sau một tuần điều trị tích cực bằng kháng sinh, chạy khí dung, sức khỏe của bé đã ổn định, giảm ho, thở đều.

Cũng điều trị tại Bệnh viện Tâm Anh, bé gái 5 tuổi (quận Tân Bình, TP HCM) bị viêm phổi do cúm. Chị Lê Thị Hường, mẹ bé, cho biết con gái ốm cùng gia đình sau nhiều ngày thời tiết nắng mưa thất thường. Ban đầu, gia đình tự điều trị tại nhà, cho rằng bé chỉ cảm vặt. Tuy nhiên, cơn ho không thuyên giảm, bé bị đau ngực, khó thở, tím tái.

Khi đi khám, bác sĩ cho biết bé có bệnh nền hen suyễn, vì vậy bệnh cúm dễ trở nặng. Trước đó một tháng, bé đến lịch tiêm vaccine cúm song gia đình bỏ qua mũi tiêm này do bận rộn công việc.

BS.CKII Mã Thanh Phong, Bác sĩ Hô hấp, khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết bệnh hô hấp chiếm khoảng 1/3 số trẻ nhập viện trong những năm đầu đời. Các tác nhân gây bệnh phổ biến gồm vi nấm, virus (cúm mùa, RSV, rhinovirus, adenovirus, coronavirus...), vi khuẩn (phế cầu, Hib, não mô cầu...). Trẻ có thể bị nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như viêm mũi, viêm mũi họng, viêm tai giữa, viêm amidan; hoặc nhiễm khuẩn hô hấp dưới gồm viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi, áp xe phổi, viêm màng phổi...

"Các bệnh viêm đường hô hấp đều có đặc trưng hắt hơi, sổ mũi, ho... khiến nhiều phụ huynh nhầm lẫn, phát hiện và điều trị bệnh muộn", bác sĩ Phong cho biết.

Môi trường đông người như nhà trẻ, mẫu giáo, trường học cũng góp phần khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn. Trẻ dưới 5 tuổi, trẻ sinh non, nhẹ cân, suy dinh dưỡng hoặc có bệnh mạn tính mắc bệnh dễ biến chứng nặng như viêm phổi, viêm hệ hô hấp, viêm cơ tim, viêm màng não, viêm não...

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, hằng năm có khoảng 4 đến 5 triệu trẻ em tử vong do những căn bệnh từ đường hô hấp, phần lớn là trẻ dưới 5 tuổi, nhất là ở những nước đang phát triển.

Tại Việt Nam, bệnh về đường hô hấp chiếm 23 đến 38% ở trẻ em. Trong đó, viêm phổi là bệnh phổ biến và dễ mắc ở trẻ nhỏ, thường gặp trong điều kiện mưa nhiều như tại miền Nam hiện nay hoặc thời tiết lạnh ở miền Bắc vào mùa đông.

Theo bác sĩ Chính, để phòng bệnh hô hấp tốt cho trẻ trong mùa mưa, phụ huynh cần giữ vệ sinh sạch sẽ không gian sống như nhà cửa, chăn gối, đồ chơi; giữ ấm cho trẻ; hướng dẫn trẻ vệ sinh răng miệng, mũi họng đúng cách; đảm bảo chế độ dinh dưỡng, bổ sung đầy đủ các nhóm chất (tinh bột, chất đạm, chất béo, các vitamin và khoáng chất); thực hiện nguyên tắc ăn chín, uống sôi...

Thời điểm mùa thu - đông hoặc mùa mưa tại miền Nam cũng là thời gian trẻ phải đi học, tham gia các kỳ thi. Để chủ động đảm bảo sức khỏe cho trẻ, phụ huynh nên cho con tiêm vaccine đầy đủ, đúng lịch, ví dụ vaccine cúm, phế cầu, viêm não...

Trong đó, vaccine cúm giúp giảm 74% nguy cơ nhập viện chăm sóc đặc biệt, giảm nguy cơ tử vong hơn 31%, giảm chi phí y tế, đảm bảo sức khỏe và nền tảng tương lai cho trẻ. Vaccine phế cầu 13 giúp trẻ phòng ngừa hơn 90% các bệnh do phế cầu, giảm 49% nhiễm virus hô hấp. Vaccine ho gà - bạch hầu - uốn ván giúp bảo vệ đường hô hấp, ngăn ngừa mầm bệnh.

Mộc Thảo