Mùa cua lông, kéo dài từ tháng 9 đến tháng 11 hằng năm. Từ những khu chợ dân dã đến các nhà hàng sang trọng, ở đâu cũng thấy sự hiện diện của loài cua có vẻ ngoài đặc biệt với những chiếc càng phủ đầy lông tơ.
Từng là cống phẩm tiến vua và món ăn trong các yến tiệc cung đình, cua lông hồ Dương Trừng (Yangcheng) được xem là loại hảo hạng nhất. Chúng có kích thước chỉ bằng lòng bàn tay, nhưng lớp vỏ mỏng lại chứa đựng phần thịt ngọt thanh, chắc mịn và đặc biệt là gạch cua béo ngậy, vàng ươm như lòng đỏ trứng. Giá trị của chúng không hề nhỏ, một kg cua loại tuyển có thể lên tới hơn 100 USD (khoảng 2,5 triệu đồng), đắt hơn cả một phần bít tết thượng hạng.
Cua lông Thượng Hải. Ảnh: Untourfoodtour
Người Thượng Hải cho rằng cách thưởng thức cua lông truyền thống là hấp cách thủy. Phương pháp chế biến này nhằm giữ hương vị nguyên bản. Món ăn chỉ đi kèm một chén nước chấm gồm giấm gạo đen, vài lát gừng thái sợi và một chút đường để cân bằng vị, các nguyên liệu thừa sẽ làm hỏng hương vị.
Tuy nhiên, trải nghiệm không nằm ở cách chế biến, mà ở nghệ thuật thưởng thức. Giới quý tộc xưa đã phát triển một nghi thức công phu mang tên "pin xie" (phẩm giải), sử dụng một bộ dụng cụ chuyên dụng gồm 8 món gọi là "xiè bā jiàn" (cua bát kiện). Bộ dụng cụ này bao gồm một chiếc búa nhỏ để gõ vỡ càng, kéo để cắt chân, nhíp để gỡ thịt, và những chiếc muỗng, nĩa nhỏ để múc gạch.
Một người sành ăn có thể dùng bộ dụng cụ này để tách toàn bộ thịt và gạch ra khỏi vỏ mà không làm vỡ nát lớp mai. Sau khi bữa ăn kết thúc, họ có thể sắp xếp lại phần vỏ rỗng thành hình một con cua hoàn chỉnh. Đây không chỉ là kỹ năng, mà còn là biểu hiện của sự tao nhã, kiên nhẫn và địa vị xã hội.
Đối với du khách, việc tự mình vật lộn với lớp vỏ cứng có thể là một trải nghiệm lộn xộn. Vì vậy, nhiều nhà hàng hiện nay cung cấp dịch vụ tách vỏ sẵn, trình bày phần thịt và gạch cua đã được gỡ trên đĩa. Trải nghiệm này tuy tiện lợi nhưng mất đi phần nào sự thú vị của nghi thức truyền thống.
Tách sạch thịt cua theo phong cách quý tộc. Video: douyin
Người dân địa phương không dùng cua lông với champagne hay rượu trắng như người phương Tây. Thay vào đó, họ chọn rượu vàng Thiệu Hưng (Shaoxing). Sự kết hợp này không chỉ là về hương vị, mà còn tuân theo triết lý cân bằng âm dương trong y học cổ truyền Trung Quốc.
Theo quan niệm này, thịt cua có tính "hàn" (lạnh, âm), có thể gây khó tiêu. Trong khi đó, rượu vàng được làm từ gạo lên men, có tính "nhiệt" (nóng, dương), giúp làm ấm cơ thể và trung hòa tính hàn của cua. Nhấp một ngụm rượu vàng ấm nóng sau khi thưởng thức vị ngọt của thịt cua được cho là giúp cân bằng năng lượng, mang lại cảm giác dễ chịu.
Mì cua lông. Ảnh: Smart Shanghai
Những năm gần đây, Thượng Hải trở thành điểm đến hấp dẫn với du khách Việt Nam. Theo ghi nhận từ một số công ty lữ hành lớn tại Hà Nội và TP HCM, lượng khách đặt tour và vé máy bay đến Thượng Hải vào mùa thu tăng đáng kể so với các thời điểm khác trong năm, một phần không nhỏ là từ sức hút của mùa cua lông.
Để có trải nghiệm cua lông trọn vẹn, du khách có thể tham khảo một số địa chỉ uy tín được giới thiệu bởi các chuyên gia ẩm thực địa phương:
Wang Bao He (Vương Bảo Hòa): Địa chỉ 603 đường Fuzhou, phường Nam Kinh Đông, khu Hoàng Phố. Đây là nhà hàng có lịch sử lâu đời nhất và được mệnh danh là "vua cua".
Cheng Long Hang Crab Palace (Cung điện cua Thành Long Hàng): Địa chỉ 216 đường Jiujiang, phường Nam Kinh Đông, khu Hoàng Phố. Nhà hàng nổi tiếng với các món ăn sáng tạo từ cua lông.
Yuan Yuan (Nguyên Viên): Địa chỉ 201 đường Xingguo, phường Hồ Nam, khu Từ Hối. Nơi đây mang đến không gian ẩm thực tinh tế và các món ăn mang đậm phong cách Thượng Hải.
Tâm Anh (theo China Highlights)