Giữa bối cảnh nền kinh tế thị trường đang thay đổi từng ngày ở Trung Quốc, có một ngôi làng nhỏ mang tên Anh Đào, nép mình yên ả bên dòng sông trong xanh. Trong ngôi làng ấy, hai anh em Mạch Điền và Mạch Tuệ sống cùng người bà tuổi đã xế chiều và cha mẹ.
Vì ước mong có một ngôi nhà vững chãi hơn để che mưa nắng, thay cho căn nhà cũ nát sắp đổ, cha mẹ hai em buộc phải rời quê lên thành phố làm việc. Ngôi nhà nhỏ chỉ còn lại bà nội và hai đứa trẻ. Một ngày nọ, người bà mắc chứng Alzheimer bỗng nhiên biến mất. Mạch Điền và Mạch Tuệ dắt theo chú dê tên Đen và con ngỗng Lựu, băng rừng vượt suối, đi khắp nơi tìm bà.
Theo trang EPaper, Thôn Anh Đào là câu chuyện về những đứa trẻ bị bỏ lại ở nông thôn trong làn sóng đô thị hóa Trung Quốc. Nhưng khác với nhiều tác phẩm cùng đề tài thường nhuốm màu bi kịch, cuốn tiểu thuyết này chọn cách kể nhẹ nhàng hơn. Thay vì khắc sâu nỗi đau chia ly, tác giả tập trung ghi lại chặng đường trưởng thành của hai anh em nhân vật chính - một hành trình của sự dũng cảm, tình thân và ký ức.
Bìa cuốn "Thôn Anh Đào" do Nhà xuất bản Lao Động và Chibooks ấn hành, Lâm Ngọc Kiều Trâm dịch, giá bìa 210.000 đồng. Ảnh: Chibooks
Mỗi lần vấp ngã, những ký ức về quê hương - nơi có gốc cây anh đào nở rộ mỗi mùa xuân - lại trở thành nguồn sức mạnh giúp hai em tiếp tục bước đi. Cây anh đào ấy như biểu tượng của tuổi thơ, của niềm tin rằng dù đi xa đến đâu, con người vẫn được nâng đỡ bởi tình yêu gia đình và quê hương.
Tác phẩm chứa đầy những chi tiết đời thường mà cảm động. Cuộc sống ở thôn Anh Đào nghèo khó nhưng ấm áp. Mỗi năm, mẹ của Mạch Điền và Mạch Tuệ đều tự tay khâu quần áo mùa đông cho bà. Mỗi sáng, bà lại nhẹ nhàng chải tóc cho Mạch Tuệ. Trong gia đình, hai em được dạy rằng lòng tự trọng quý hơn của cải, và sự nhân hậu là thứ không bao giờ được đánh mất. Cách sống của bố mẹ, những lời bà từng nói luôn khắc sâu trong tâm trí họ: "Cha mẹ tôi là kiểu người không bao giờ làm khó ai", "Quan trọng hơn, bà đã đặt ra một quy tắc: dù nghèo đến đâu cũng không được vay tiền người khác!". Đó là những bài học giản dị nhưng là nền tảng giúp hai em giữ vững nhân cách giữa dòng đời.
Phần cuối của truyện được Tào Văn Hiên để mở, như một khoảng lặng gợi suy tư. Liệu bà nội có thực sự đến thành phố nơi cha mẹ hai em làm việc? Liệu gia đình nhỏ ấy có ngày đoàn tụ? Không ai biết chắc. Nhưng chính sự mơ hồ đó lại khiến câu chuyện trở nên chân thực – bởi trong cuộc đời, hành trình trưởng thành hiếm khi có cái kết hoàn hảo.
Nhà văn Tào Văn Hiên. Ảnh: NY Times
Nhà văn Tào Văn Hiên sinh năm 1954 tại thôn Long Cảnh, tỉnh Giang Tô (Trung Quốc). Ông hiện là Giáo sư chuyên ngành Ngữ văn Trung Quốc, giảng viên hướng dẫn Tiến sĩ tại Đại học Bắc Kinh.
Bắt đầu sáng tác từ năm 1979, Tào Văn Hiên được đánh giá là một trong những cây bút xuất sắc nhất của nền văn học thiếu nhi đương đại Trung Quốc. Các tác phẩm của ông không chỉ giàu tính nhân văn mà còn khắc họa sâu sắc thế giới nội tâm của trẻ nhỏ trong bối cảnh xã hội đang thay đổi.
Suốt hơn bốn thập kỷ cầm bút, ông gặt hái nhiều giải thưởng danh giá: Giải Hans Christian Andersen quốc tế (2016) - được ví như "Giải Nobel của văn học thiếu nhi"; Giải tiểu thuyết Ngô Thừa Ân lần thứ nhất (2017) với tác phẩm Mắt chuồn chuồn. Cuốn Ngôi nhà tranh của ông được tuyển chọn vào danh mục "70 tiểu thuyết tiêu biểu trong 70 năm văn học Trung Quốc hiện đại (2019).
Không chỉ được yêu mến trong giới văn chương, các tác phẩm của Tào Văn Hiên còn trở thành nguồn cảm hứng cho điện ảnh. Ngôi nhà tranh sau khi được chuyển thể thành phim cùng tên đã đoạt Giải Kịch bản xuất sắc tại Liên hoan phim Đồng Ngưu (lần thứ 8) và Liên hoan phim Kim Kê (lần thứ 19). Năm 2000, bộ phim này còn mang về Giải Đặc biệt Bướm vàng tại Liên hoan phim quốc tế Tehran (Iran), khẳng định sức lan tỏa vượt biên giới của văn chương Trung Quốc.
Với phong cách viết dung dị, tinh tế mà thấm đẫm tình người, Tào Văn Hiên đã góp phần định hình diện mạo văn học thiếu nhi Trung Quốc thế kỷ 21, đồng thời khơi gợi trong độc giả nhỏ tuổi những giá trị về tình thân, lòng dũng cảm và niềm tin vào cuộc sống.
Nhiều tác phẩm của ông từng xuất bản ở Việt Nam như: Cái chết của chim ưng biển, Mặt trời không bao giờ tắt, Trân châu đỏ, Tiếng đàn guitar nơi ngã ba đường, Ngôi nhà nhỏ vùi trong tuyết.
Hà Thu