Kế bên nhà tôi là một dãy trọ của người lao động. Tôi đặc biệt chú ý tới có một thanh niên một vợ, một con. Ban ngày chạy xe công nghệ và làm shipper thêm cho một tiệm hoa tươi, trung bình mỗi ngày kiếm được 550.000 đồng.
Buổi chiều, thanh niên này về nhà tắm rửa, ăn cơm tối rồi đi làm tiếp tân cho một nhà nghỉ ở gần dãy trọ. Nghe qua tưởng cực, nhưng thực ra, sau 11h đêm là anh được nằm nghỉ, ngủ vì chỗ làm khá yên tĩnh, có ghế sofa, quạt, nhà vệ sinh, wifi... Trước đây thì anh chạy ship đồ ăn buổi tối, nhưng cực hơn công việc tiếp tân này.
Nhờ làm ba công việc cùng lúc, anh kiếm trên dưới 20 triệu đồng. Trong thời buổi mà không ít người trẻ than "không có việc làm", "khó kiếm tiền" hay "làm nhiều mà không đủ sống", thì tôi thấy đây là một tấm gương đáng cho nhiều bạn trẻ học hỏi và noi theo.
Tôi từng gặp nhiều bạn trẻ ra trường, ngồi quán cà phê từ sáng đến chiều, lướt điện thoại rồi thở dài "ngoài kia chẳng có việc gì đúng chuyên môn" hoặc "làm công nhân cực quá, không đáng". Họ chờ một công việc "đúng sở thích", "đúng ngành", "lương ổn, môi trường tốt", trong khi quanh họ vẫn đầy người đang âm thầm làm việc, kiếm sống và nuôi gia đình.
Thực tế, chưa chắc do thiếu việc mà là nhiều người không muốn làm việc trái với "hình dung" của mình. Có người bằng lòng làm ít, sống tạm, nhưng lại hay so sánh với người khác. Có người muốn lương cao nhưng lại ngại khổ, sợ bẩn, sợ thức khuya, sợ nắng. Luôn có khoảng trống cho những ai chịu làm việc.
Người có tay nghề, siêng năng, học hỏi, nhanh nhạy thì thu nhập cao hơn nhiều. Còn với những ai chỉ trông chờ "việc nhẹ lương cao", thì họ sẽ mãi quanh quẩn trong vòng than vãn, vì công việc phù hợp với năng lực thật sự chứ không phù hợp với kỳ vọng.
Nhiều người trẻ hôm nay được học hành hơn, tiếp cận thông tin nhanh hơn, nhưng lại thiếu một điều cơ bản: Tư duy lao động thực tế.
Tôi không phủ nhận có những ngành nghề trả công thấp, môi trường làm việc chưa tốt, hoặc những người thật sự khó khăn, không có cơ hội. Nhưng phần đông trường hợp, vấn đề không nằm ở "thiếu việc" mà ở "thiếu thái độ".