Mụn rộp sinh dục

Định nghĩa

Nếu vết loét xuất hiện, chúng thường biến mất trong vòng hai đến ba tuần, nhưng virus sẽ tồn tại trong cơ thể suốt đời.

Nguyên nhân

Hai loại virus herpes simplex (HSV) gây ra mụn rộp (herpes) sinh dục:

• HSV-1 gây ra herpes miệng, biểu hiện dưới dạng mụn rộp, hay còn gọi là mụn nước sốt, trên mặt, gần miệng. Hầu hết mọi người mắc herpes miệng trong thời thơ ấu hoặc thanh niên do tiếp xúc không liên quan đến tình dục mà qua nước bọt của người bị nhiễm bệnh.
• HSV-2 thường gây ra mụn cóc sinh dục, hiếm khi gây ra herpes miệng. Hầu hết các trường hợp mụn cóc sinh dục là do HSV-2 gây ra. Vì quan hệ tình dục là con đường lây truyền herpes sinh dục chính, nên bệnh thường không xuất hiện trước tuổi vị thành niên.

Đường lây nhiễm

HSV-1 chủ yếu lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với mụn rộp hoặc nước bọt. Bị herpes miệng không có nghĩa là bạn bị mụn rộp sinh dục. Tuy nhiên, herpes miệng có thể lây lan từ miệng sang bộ phận sinh dục của bạn tình nếu bạn quan hệ tình dục bằng miệng.

Virus này thường lây truyền qua tiếp xúc da kề da. Tuy nhiên, nó cũng có thể lây lan qua các dịch cơ thể, bao gồm:

• Sữa mẹ
• Nước bọt
• Tinh dịch
• Dịch tiết âm đạo

Virus xâm nhập vào cơ thể thông qua các vết trầy xước da hoặc niêm mạc. Niêm mạc là những lớp mô mỏng lót các lỗ hở của cơ thể. Chúng có thể được tìm thấy trong mũi, miệng, hậu môn và bộ phận sinh dục. Một khi đã vào bên trong cơ thể, virus sẽ xâm nhập vào các tế bào. Chúng có xu hướng nhân lên hoặc thích nghi với môi trường rất dễ dàng, khiến việc điều trị trở nên khó khăn.

Triệu chứng

Khi mụn nước xuất hiện gọi là một đợt bùng phát mụn rộp sinh dục. Một số người gặp phải đợt bùng phát ban đầu 2-20 ngày sau khi tiếp xúc với HSV. Vùng da bị ảnh hưởng có thể bắt đầu ngứa ran trước khi các mụn nước xuất hiện trên hoặc xung quanh:

• Hậu môn
• Mông
• Bẹn
• Nướu
• Môi
• Miệng
• Dương vật
• Gò mu
• Bìu
• Cửa mình âm đạo
• Âm hộ

Các triệu chứng của mụn rộp sinh dục thường nặng hơn ở phụ nữ. Vết loét do herpes gây ra ban đầu trông giống như những nốt mụn nhỏ chứa đầy mủ, tương tự như mụn nhọt hoặc mụn nước. Những vết loét này có thể vỡ ra, rỉ dịch, tạo thành lớp vảy. Vết loét có thể đơn độc hoặc tập trung thành một cụm.

Người bệnh cũng bị sưng hạch bạch huyết, đau đầu, đau nhức cơ thể và sốt. Tuy nhiên, nhiều người không gặp bất kỳ triệu chứng nào trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Nếu có triệu chứng, đợt bùng phát ban đầu thường kéo dài từ 2 đến 4 tuần. Thời gian bùng phát thường giảm dần theo thời gian.

Người có nguy cơ

Cả nam và nữ đều có thể mắc mụn rộp sinh dục. Bệnh có thể lây truyền qua các con đường không liên quan đến tình dục (ví dụ, dùng tay chạm vào vết loét lạnh rồi chạm vào bộ phận sinh dục hoặc hậu môn.

Chẩn đoán

Xét nghiệm máu có thể phát hiện HSV trước khi bùng phát tiềm ẩn.

Lấy mẫu dịch từ một trong các vết loét để xét nghiệm. Giống như các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, người mắc càng có nhiều bạn tình thì càng có nhiều khả năng lây lan và càng có nhiều bạn tình càng có nguy cơ mắc mụn rộp sinh dục cao hơn.

Điều trị

Đây là một bệnh nhiễm trùng mạn tính không thể chữa khỏi nhưng có thể được kiểm soát bằng thuốc và thay đổi lối sống. Thuốc không tiêu diệt hoàn toàn virus song có tác dụng giảm các triệu chứng cũng như nguy cơ lây truyền sang người khác.

Thuốc

Thuốc kháng virus điều trị mụn cóc sinh dục. Những loại thuốc này có thể làm giảm đau ở các vết loét sinh dục trong giai đoạn đầu bùng phát, giảm triệu chứng trong các đợt bùng phát sau đó và làm giảm khả năng lây nhiễm virus cho bạn tình.

Có các oại thuốc kháng virus được sử dụng để điều trị herpes sinh dục.

Liệu pháp thay thế và bổ sung

Các biện pháp can thiệp về tâm trí và cơ thể giúp giảm căng thẳng, chẳng hạn như thiền định, yoga có thể hữu ích trong việc giảm các đợt bùng phát.

Ngủ đủ giấc, tuân thủ chế độ ăn uống bổ dưỡng cũng rất quan trọng để duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh, hữu ích trong việc kiểm soát căng thẳng trong cuộc sống.

Biến chứng

Bệnh có thể làm tăng nguy cơ mắc một số vấn đề sức khỏe hoặc bệnh lý, bao gồm:

• Các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác bao gồm cả AIDS.
• Nhiễm trùng sơ sinh gây tổn thương não, mù lòa, thậm chí tử vong.
• Các vấn đề về bàng quang như viêm quanh ống (gọi là niệu đạo), sưng tấy có thể làm tắc niệu đạo trong vài ngày.
• Viêm màng não
• Viêm trực tràng
• Nhiễm trùng mắt
• Nhiễm trùng da
• Phụ nữ mang thai bị bệnh trong thai kỳ hoặc đã bị trước khi mang thai có thể lây nhiễm sang con trong khi sinh. Nếu không được điều trị, bệnh có thể gây tử vong cho thai nhi. Tuy nhiên, nguy cơ lây nhiễm herpes cho con trong khi sinh là thấp. Hầu hết phụ nữ bị herpes sinh dục đều sinh con không bị nhiễm bệnh.

Phòng ngừa

Thực hành tình dục an toàn có thể làm giảm nguy cơ lây truyền virus. Điều này bao gồm việc duy trì một bạn tình, sử dụng bao cao su hoặc màng chắn miệng khi quan hệ tình dục.

Tuy nhiên, virus herpes có thể lây lan từ những vùng cơ thể không được bao phủ bởi bao cao su, ví dụ ở đùi và mông.

Các bước khác để giảm nguy cơ lây lan herpes sang người khác bao gồm:

• Ngừng quan hệ tình dục ngay khi cảm thấy nghi ngờ mắc bệnh mụn rộp sinh dục
• Tránh quan hệ tình dục hoàn toàn trong thời gian bùng phát. Bao cao su không thể che phủ hoàn toàn các vùng nhiễm trùng hoặc không thể đảm bảo an toàn trong thời gian này.
• Tránh chạm vào vết loét herpes vì có thể lây lan vi trùng ra khắp cơ thể. Nếu đã chạm vào vết loét, hãy rửa tay ngay lập tức.
• Không hôn bất kỳ ai đặc biệt là phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, trẻ em hoặc quan hệ tình dục khi đang bị mụn rộp.

Bảo Bảo (Theo Everyday Health)